شرایط ارائه لایحه ابطال سند مشاعی به دادگاه + راهنمای شیوه تنظیم لایحه و اسناد مورد نیاز آن

زمانی ‌که در یک مال مشاع، خواستار جدا کردن سهم خود، از سایر شرکا هستید، می‌توانید لایحه ابطال سند مشاعی را به دادگاه حقوقی تقدیم کنید. مال مشاع به مالی گفته می‌شود که دو یا چند نفر در آن شریک باشند. یعنی صاحب آن بیش ‌از یک نفر است و همه شرکا در اجزاء این مال، نسبت ‌به سهم خود، حق دارند. یکی از نمونه‌های بارز مال مشاع، ارث است. زمانی که شخصی فوت می‌کند، اموال متوفی به طور مشترک به وراث او منتقل می‌شود. پس از آن هر یک از وراث می‌تواند برای جدا کردن سهم خود، اقدام کند.

شراکت در مال مشاع همواره موجب مشکلاتی برای شرکا شده است زیرا در مال مشاع محدودیت‌هایی برای تصاحب و تصرف وجود دارد. زمانی‌ که شرکا قصد دارند سهم خود را از سایر شرکا جدا کنند، با مراجعه به دادگاه و تقدیم لایحه ابطال سند مشاعی از قاضی درخواست می‌کنند تا در این زمینه تصمیم‌گیری کند. در صورتی‌ که قاضی دلایل و مدارک را قانع‌ کننده ببیند، به ابطال سند مشاعی و جدا شدن سهم هر شریک حکم خواهد داد.

فرض کنید ۶ نفر به ‌صورت مشترک، کارگاهی را خریداری می‌کنند تا در آنجا محصولات خود را تولید کنند. سند کارگاه به‌ صورت مشاعی به نام هر ۶ نفر آن‌ها تنظیم شده‌ است. یعنی هرکدام از آن‌ها به اندازه‌ی ۱ دانگ شریک هستند. بعد از مدتی که کار آن‌ها توسعه پیدا می‌کند، ۳ نفر از شرکا خواهان افراز سهم خود می‌شوند. به‌ همین دلیل با مراجعه به دادگاه از طریق قانون برای این ‌موضوع اقدام می‌کنند.

مفهوم‌شناسی؛ لایحه ابطال سند مشاعی چیست؟

مشاع به معنی اشاعه، مشترک و مال تقسیم ‌نشده است. به مالی که بین دو یا چند نفر مشترک باشد و نتوان سهم هر یک را از دیگری تشخیص داد، مال مشاع گفته می‌شود. فرض کنید خانه‌ای بین چهار نفر به ‌صورت مشاع باشد. دو نفر از آن‌ها یک دانگ و دو نفر دیگر هر کدام دو دانگ را خریداری کرده‌اند. در این حالت مشخص نیست کدام قسمت از خانه به کدام یک از خریداران تعلق دارد. یعنی نمی‌توان گفت حیاط خانه به یک شریک و اتاق به شریک دیگر اختصاص دارد. بلکه همه شرکا در تمام اجزای این خانه به ‌صورت مشترک حق دارند.

گاهی شرایطی به وجود می‌آید که شریکی خواستار جدا کردن سهم خود از سایر شرکاء می‌شود. او در این حالت، می‌تواند سهم خود را به وراث دیگر یا شخص دیگری بفروشد. همچنین می‌تواند با تقدیم لایحه ابطال سند مشاعی از دادگاه تقاضا کند تا سند این مال باطل شود تا بعد از آن بتواند در مورد سهم خود تصمیم‌گیری کند.

به این مثال توجه کنید:

در مواقعی که موضوع مال مشاع، ارث و ماترک متوفی باشد، تقسیم‌ بندی دشوارتر است. به این‌ صورت که ممکن است فردی که صاحب سه دانگ یک باغ بوده فوت کند. در این حالت شریک او با وراث متوفی به ‌صورت مشترک صاحب این باغ می‌شوند. یعنی هر یک از وراث به همراه شریک پدرشان در اجزای این باغ حق دارند. در صورتی ‌که وراث یا شریک اولیه پدر آن‌ها بخواهند، سهم خود را از سایر شرکا جدا کنند، می‌تواند لایحه ابطال سند مشاعی را به دادگاه تقدیم کند. سپس با ارائه مدارک مناسب تقاضای خود را به‌ صورت دقیق و کامل در این زمینه در دادگاه مطرح می‌کند. قاضی با توجه به شرایط پرونده در این ‌مورد تصمیم‌گیری می‌کند. در صورتی ‌که سند مشاعی این باغ ابطال شود، هر یک از شرکا می‌تواند برای سهم خود، سند جداگانه بگیرد.

کاربرد لایحه ابطال سند مشاعی

همان ‌طور که بیان شد، مشاع بودن یک مال موجب بروز محدودیت‌هایی برای شرکا می‌شود. شریک نمی‌تواند بدون رضایت سایر شرکاء در مال تصرف کند یا تمام آن مال را بفروشد. به ‌همین دلیل در موارد زیادی، شرکاء خواهان جدا کردن سهم خود هستند. کاربرد لایحه ابطال سند مشاعی در جایی است که شریک مال مشاع، از طریق دادگاه اقدام می‌کند. به این صورت که او از دادگاه تقاضا می‌کند تا سند این مال را باطل کند. قاضی بر اساس مدارکی که ارائه ‌شده است و با توجه به محتوای پرونده، رأی مناسب را صادر می‌کند.

گاهی ممکن است شریکی که سهم کمتری در یک مال مشاع دارد، این مال را تصرف کند. یعنی بدون رضایت شرکا در آن سکونت کند یا از این مال مشاع استفاده کند. اقدامات شرکا هم برای جلوگیری از این ‌موضوع تأثیری نداشته باشد. در این حالت، شرکایی که از این موضوع ناراضی هستند، با مراجعه به دادگاه و تقدیم لایحه ابطال سند مشاعی برای جدا کردن سهم خود اقدام می‌کنند. آن‌ها با ارائه مدارک و دلایل مناسب، تلاش دارند قاضی را قانع کنند تا به ابطال سند آن‌ها حکم دهد.

همچنین ممکن است زن و شوهری در زمان ازدواج، آپارتمانی را خریداری کنند. به این ترتیب، در این مال هر یک از آن‌ها ۳ دانگ را صاحب می‌شوند. بعد از گذشت سال‌ها آن‌ها از یکدیگر جدا می‌شوند. سپس برای تعیین تکلیف در رابطه با این آپارتمان، لایحه ابطال سند مشاعی را به دادگاه تقدیم می‌کنند. یعنی از قاضی تقاضا می‌کنند تا به ابطال سند مشاعی این آپارتمان حکم دهد. سپس هر کدام از آن‌ها به ‌طور جداگانه برای سهم خود تصمیم‌گیری می‌کنند.

شیوه نوشتن لایحه ابطال سند مشاعی

برای اینکه لایحه ابطال سند مشاعی را تنظیم کنید، لازم است که ابتدا مشخصات خود و شریک یا شرکای خود را بنویسید. پس ‌از آن در رابطه با مال مشاع توضیح دهید. یعنی مشخصات آن، آدرس و نحوه شراکت را به همراه سهم هر یک از شرکا بنویسید. همچنین لازم است علت درخواست ابطال سند این مال را نیز ثبت کنید. سپس دلایل خود را به ‌صورت تیتر وار و به ‌ترتیب اولویت وارد کنید. دلایل شما باید مناسب و محکمه‌پسند باشد. در متن خود از مواد قانونی مناسب، قواعد فقهی، نظریه‌های مشورتی و آرای وحدت رویه استفاده کنید تا تأثیرگذاری آن بیشتر شود. در انتها قسمتی را به‌ عنوان نتیجه‌گیری اختصاص دهید. یعنی با توجه به این دلایل و مدارک، خواسته اصلی خود، مبنی ‌بر ابطال سند مشاعی بنویسید. اگر قاضی این مال را قابل افراز تشخیص دهد، به ابطال سند آن رأی خواهد داد.

اسناد و مدارک مناسب و مرتبط با لایحه ابطال سند مشاعی

زمانی‌ که لایحه ابطال سند مشاعی را به دادگاه تقدیم می‌کنید، لازم است که مدارک و دلایل مناسب را به‌ همراه آن ارائه دهید. در صورتی ‌که این مال در گذشته غیر قابل افراز بوده ولی اکنون جدا کردن آن امکان‌پذیر شده است، شما می‌توانید با ارائه نظریه کارشناسی این ‌موضوع را در دادگاه ثابت کنید. این موضوع به معنی آن است که گاهی یک زمین یا هر نوع مالی غیر قابل تقسیم شناسایی می‌شود. بعد از مدتی با تغییر شرایط، ممکن است که این مال قابل تقسیم شود.

در این صورت شریکی که خواهان ابطال سند مشاعی است، با ارائه نظریه کارشناسی، این موضوع را در دادگاه مطرح می‌کند. اگر دلیل شما برای جدا کردن سند مال مشاع، اختلاف با شریک یا تصرف او بدون اذن شما در این مال باشد، می‌توانید با معرفی شهود یا تنظیم استشهادیه این ‌موضوع را ثابت کنید. در صورتی‌ که قاضی این اسناد را بپذیرد، به ابطال سند شما حکم خواهد داد.

ماده 572 قانون مدنی

براساس این ماده، شراکت ممکن است اختیاری یا قهری باشد. قهری بودن در قانون به معنی اجباری بودن است. مانند اینکه دو شریک فوت کنند و وراث آن‌ها به طور اجباری و قهری با یکدیگر شریک شوند.

شراکت اختیاری نیز در صورتی ایجاد خواهد شد که دو یا چند نفر ضمن یک عقد با همدیگر شریک شوند یا اینکه یکی از شرکا در ازای عملی با سایر شرکا، شراکت کند.

توصیه می‌کنیم

از توصیه‌های مهم در راستای رسیدگی به این قبیل دعاوی در دادگاه، تهیه یک لایحه جامع و دقیق است که بتوانید آن را مطابق با تشریفات مراجع قضایی، به این مراکز ارائه دهید. برای در اختیار گرفتن سریع این لوایح، به شما پیشنهاد می‌کنیم که از خدمات تنظیم لایحه اختصاصی بهره ببرید. با ثبت درخواست در این بخش، با شما ارتباط می‌گیریم و در خصوص لایحه‌ای که در نظر دارید، گفتگو خواهیم کرد. علاوه براین، این امکان برقرار است که با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی سوالات خود را از مشاوران بپرسید و برای رسیدگی به این پرونده از آن‌ها کمک بگیرید.