آشنایی با لایحه انفساخ قرارداد به منظور امکان فسخ انواع قرارداد

برای اعلام منفسخ شدن قرارداد، می‌توانید لایحه انفساخ قرارداد را به دادگاه حقوقی تقدیم کنید. زمانی ‌که عقدی بدون هیچ اقدامی از جانب طرفین آن از بین برود، انفساخ رخ داده ‌است. در اصطلاح حقوقی به عقدی که به دلیل انفساخ از بین می‌رود، منفسخ گفته می‌شود. انفساخ فقط مختص به عقود است و در ایقاعات کاربردی ندارد.

انفساخ زمانی رخ می‌دهد که عقدی به دلیل یک عامل خارجی که ارتباطی به ماهیت آن ندارد، از بین برود. مانند اینکه شخصی خودرویی را خریداری کند و قبل ‌از اینکه آن را تحویل بگیرد، بدون تقصیر و اهمال از طرف فروشنده این خودرو تلف شود و از بین برود. یعنی بدون تقصیر طرفین عقد خود به خود از بین رفته ‌است. در این حالت فروشنده می‌تواند برای اعلام انفساخ این عقد، لایحه دفاعیه انفساخ قرارداد را به دادگاه تقدیم کند و وقوع انفساخ را اعلام کند. حکم دادگاه در این زمینه جنبه حکمی ندارد و فقط جنبه صحه‌گذاری بر این ‌موضوع خواهد داشت.

لایحه انفساخ قرارداد ، مفهوم‌شناسی دقیق این لایحه

انفساخ در لغت به معنی شکسته شدن، برانداختن، تباه شدن و متلاشی شده‌ است. در اصطلاح به حالتی که یک عمل حقوقی خود به ‌خود و بدون تاثیر افراد از بین برود، انفساخ گفته می‌شود. در واقع زمانی ‌که عقدی به‌ صورت صحیح واقع شود و بعد به دلیل سببی خارج از اراده طرفین منحل گردد، این عقد منفسخ می‌شود.

به ‌این ‌ترتیب در انفساخ ابتدا عقد به‌ صورت صحیح واقع ‌شده و تمامی شرایط صحت قرارداد در آن رعایت شده ولی بعد حالتی رخ داده که این عقد از بین رفته ‌است. در تمام عقود جایز با فوت یا جنون یکی از طرفین انفساخ رخ می‌دهد. یعنی عقد جایزی که به ‌درستی شکل ‌گرفته با فوت یا جنون طرفین از بین می‌رود.

انفساخ انحلال قهری عقد محسوب می‌شود. یعنی عقد بدون دخالت اراده طرفین آن منحل می‌شود و هیچ‌گونه حق انتخابی برای طرفین باقی نمی‌ماند. اگر عقدی به وسیله انفساخ منحل شود، این انحلال نسبت ‌به گذشته تأثیری ندارد و از زمان از بین رفتن عقد، اثر گذار خواهد بود.

آشنایی با انواع انفساخ در لایحه انفساخ قرارداد

انواع انفساخ عقد را به اعتبار نقش اراده، بیان می‌کنیم. اولین مورد، انفساخی است که به ‌طور مستقیم ناشی از اراده صریح طرفین عقد است. یعنی دو طرف ضمن عقد، با یکدیگر زمانی را تعیین می‌کنند و بعد از اجرای موضوع آن، قرارداد به ‌صورت خود به ‌خود از بین می‌رود. مانند اینکه در عقد اجاره، شخصی مغازه‌ای را برای مدت شش ماه از موجر اجاره می‌کند. بعد از اتمام این شش ماه، عقد اجاره به ‌صورت خود به‌ خود از بین می‌رود.

نوع دیگری از انفساخ، منفسخ شدن ناشی از حکم قانون‌گذار است. یعنی در قانون انفساخ عقد تصریح ‌شده است. مانند اینکه اگر قبل ‌از قبض مبیع، بدون تقصیر فروشنده مال از بین برود، در این حالت قرارداد منفسخ می‌شود. همچنین زمانی ‌که در عقد جایز به‌ علت فوت یا جنون یکی از طرفین عقد منفسخ شود.

شرط انفساخ در لایحه انفساخ قرارداد

گاهی ممکن است دو طرف قرارداد، با یکدیگر شرط کنند که در اثر رویداد ویژه‌ای، عقد خود به ‌خود منحل شود. البته این توافق به معنی ارادی بودن انفساخ نیست. به‌ عنوان مثال اگر طرفین عقد بیع با یکدیگر شرط کنند، در صورتی ‌که ۱۰ روز بعد از عقد بیع ثمن (مبلغ) و مال موضوع قرارداد به‌ طرف مقابل تحویل داده نشود، عقد منفسخ شود. در این حالت هر کدام از طرفین می‌توانند با تقدیم لایحه انفساخ قرارداد و ارائه مدارک، شرط انفساخ این قرارداد و منفسخ شدن آن را اعلام کنند. هم‌چنین ممکن است دو نفر ضمن قرارداد بیع شرط کنند اگر چک‎‎‌‌های خریدار پاس نشوند، این عقد به علت انفساخ از بین برود. این نوع شرط مطابق قانون، قابل قبول است.

کاربرد لایحه انفساخ قرارداد؛ این قرارداد را در چه زمانی به کار می‌بریم؟

انفساخ حالتی است که به‌ صورت خود به ‌خود موجب از بین رفتن عقد می‌شود. به ‌این ‌ترتیب با از بین رفتن عقد، نیازی به مراجعه به دادگاه نیست. کاربرد لایحه انفساخ قرارداد در جایی است که یکی از طرفین قصد دارد انفساخ عقد را به دادگاه اعلام کند. این شخص با ارائه مدارک و دلایل، منفسخ شدن قرارداد را اعلام می‌کند.

فرض کنید:

فرض کنید شخصی با دیگری عقد مضاربه را منعقد کرده است. عقد مضاربه به عقدی گفته می‌شود که یکی از طرفین با قید اینکه طرف دیگر با آن تجارت کند و مالک هم در سود آن شریک باشد، به دیگری سرمایه بدهد. در این حالت اگر مالک سرمایه ورشکسته شود، این ‌موضوع موجب انفساخ عقد مضاربه خواهد شد. بدون مراجعه به دادگاه این عقد از بین می‌رود. طرفین عقد مضاربه می‌توانند برای اعلام منفسخ شدن این عقد، با تقدیم لایحه دفاعیه انفساخ قرارداد این ‌موضوع را به دادگاه اعلام کنند. توجه داشته باشید که حکم دادگاه در این ‌مورد جنبه حکمی ندارد و تنها به‌ منظور صحه‌گذاری و قبول انفساخ صادر می‌شود.

چه زمانی لایحه انفساخ قرارداد تنظیم می‌شود؟

همانطور که بیان شد، شرط انفساخ برای عقود امکان‌پذیر است. یعنی ممکن است دو نفر با یکدیگر شرط کنند، در صورتی ‌که ۲ قسط از اقساط ثمن عقد بیع، به فروشنده پرداخت‌ نشود، این عقد منفسخ شود. این شرط مطابق قانون صحیح است. در این حالت اگر خریدار اقساط را به ‌طور مرتب پرداخت نکرده باشد و دو قسط به فروشنده پرداخت نشود، این عقد منفسخ می‌شود. هر کدام از طرفین عقد که قصد داشته باشند، انفساخ بیع را به دادگاه اعلام کنند، می‌توانند لایحه انفساخ قرارداد را به دادگاه تقدیم کنند.

در صورتی ‌که موضوع انفساخ، مال غیر منقول مانند خانه یا زمین باشد، دادگاه محل وقوع ملک، صلاحیت رسیدگی به این ‌موضوع را دارد. یعنی اگر مال موضوع عقد، خانه یا زمینی در کرمان باشد، شخصی که قصد دارد منفسخ شدن این عقد را اعلام کند، باید لایحه انفساخ قرارداد را به دادگاه حقوقی کرمان تقدیم کند.

در مورد انفساخ این ‌موضوع را در نظر داشته باشید که حکم دادگاه نیاز به اجراییه ندارد. یعنی دادگاه صرفاً انفساخ عقد را تصدیق و صحه‌گذاری می‌کند.

چگونگی تنظیم لایحه انفساخ قرارداد

برای تنظیم لایحه انفساخ قرارداد لازم است که مشخصات خود و طرف مقابل را بنویسید. سپس درباره عقدی که بین شما و طرف مقابل منعقد شده به ‌طور مختصر توضیح دهید. بعد از آن درباره انفساخ و از بین رفتن عقد، توضیحات خود را بنویسید. توضیحات شما باید دقیق، بدون ابهام و به‌ صورت کامل نوشته شود. به ‌طوری ‌که هر کس آن را بخواند، در جریان موضوع پرونده قرار بگیرد. دلایل خود را برای انفساخ قرارداد به ‌ترتیب اولویت و به ‌صورت تیتروار بنویسید.

دلایل شما باید محکمه‌پسند و مناسب باشند. شما می‌توانید در متن لایحه انفساخ قرارداد از مواد قانونی مناسب، قواعد فقهی، نظریه‌های مشورتی و آراء وحدت رویه استفاده کنید. در انتها خواسته اصلی خود، مبنی ‌بر تصدیق انفساخ قرارداد را بنویسید. در صورتی ‌که قاضی صحت اظهارات شما را احراز کند، انفساخ عقد را مورد قبول اعلام می‌کند.

ماده 527 قانون مدنی

در صورتی ‌که در عقد مزارعه زمین به دلیل فقدان آب یا عوامل دیگر از قابلیت انتفاع خارج شود و رفع مانع امکان‌پذیر نباشد، عقد مزارعه منفسخ می‌شود.

عقد مزارعه به عقدی گفته می‌شود که یکی از طرفین، زمینی را به ‌طرف دیگر دهد تا در آن زراعت کند و حاصل آن را تقسیم کنند. در صورتی ‌که زمین قابلیت استفاده نداشته باشد، این عقد منفسخ می‌شود.

توصیه می‌کنیم

برای پیگیری موضوع این لایحه، خوب است بدانیم که ارائه لایحه به دادگاه، موثر و کاربردی است. علاوه براین، هر چقدر که لایحه با دقت و تخصص بیشتری تنظیم شده باشد، تاثیر گذاری بیشتری خواهد داشت. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم که برای در اختیار داشتن این لایحه، از خدمات تنظیم لایحه به صورت اختصاصی استفاده کنید.

علاوه براین، برای شما مناسب خواهد بود که برای آگاهی بیشتر از شرایط این لایحه، از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید. برای این منظور کافی است که درخواستتان را ثبت کنید. در اسرع وقت با شما ارتباط می‌گیریم.