لایحه اجرت المثل و کاربرد آن؛ همه آنچه باید درباره این لایحه دانست!

لایحه اجرت المثل یک لایحه بسیار مهم و کاربردی است. اموال و دارایی اشخاص از اهمیت فراوانی برخوردار است. هیچکس حق ندارد با عمل خود، مانع استفاده اشخاص از اموال و منافع آن‌ها شود. به‌ منظور حمایت از حق مالکیت افراد، با غاصب یا متصرف مالی که بدون اذن صاحب در آن تصرف ‌شده است، به موجب قانون، برخورد خواهد شد. استفاده افراد از مال و منافع دیگری، حتی برای یک روز هم مجاز نیست. شخصی که بدون اجازه صاحب‌ مال، در آن تصرف کند، باید اجرت المثل ایام تصرف خود را به مالک بپردازد.

ممکن است شما نیز به‌ عنوان مالک قصد دارید؛ اجرت المثل منفعت یا مال خود را از طرف مقابل، دریافت کنید. برای این کار لازم است که با مراجعه به دادگاه و تنظیم لایحه اجرت المثل ، تقاضای خود را مطرح کنید. در صورتی که با ارائه مدارک لازم، بتوانید مالکیت خود و تصرف غیر قانونی طرف مقابل را ثابت کنید، به نفع شما حکم صادر می‌شود.

اگر در جریان رسیدگی به پرونده‌ای با این موضوع، تمایل دارید که دفاعیات خود را در قالب یک لایحه گردآوری کنید، لازم است که حتما درباره لایحه دفاعیه اجرت المثل ، اطلاعات دقیقی داشته باشید. پیشنهاد می‌کنیم با زدن روی لینکی که پیش‌تر مشخص شده است، وارد صفحه مرتبط به آن شوید و مقاله را مطالعه کنید. با آگاهی از ابعاد حقوقی این لوایح، به خوبی مطلع خواهید شد که چگونه باید در دادگاه برای گرفتن حق خود اقدام کنید.

قرار کارشناسی برای تعیین میزان اجرت المثل

بهتر است بدانید که اجرت المثل هیچ مالی، بدون نظریه کارشناسی، تعیین نمی‌شود. قاضی مجاز نیست که بدون نظریه کارشناسی، اجرت المثل را تعیین کند. به ‌همین ‌جهت زمانی ‌که شما برای دریافت اجرت المثل مال خود، نمونه لایحه اجرت المثل ایام تصرف را تنظیم می‌کنید و به دادگاه تقدیم ارائه می‌دهید، قاضی ابتدا قرار جلب نظر کارشناسی را صادر می‌کند. بعد از نظریه کارشناسی، قاضی با توجه به مدارک لازم، حکم می‌دهد.

به ‌عنوان مثال؛ اگر شما زمینی دارید که چهار سال در تصرف دیگری بوده ‌است، می‌توانید برای دریافت اجرت المثل این ایام، نمونه لایحه مطالبه اجرت المثل ایام تصرف را تنظیم کنید. کارشناس دادگستری با توجه به سال‌های تصرف، مساحت و موقعیت زمین، اجرت المثل آن را تعیین می‌کند. در صورتی ‌که شما و طرف مقابل به این نظریه کارشناسی معترض نباشید، قاضی حکم خود را بر اساس آن نظریه کارشناسی صادر می‌کند. یعنی متصرف را به پرداخت اجرت المثل محکوم خواهد کرد.

در چه شرایطی شخص می‌تواند اجرت المثل ایام تصرف را از طرف مقابل دریافت کند؟

زمانی‌ که شخصی، بدون وجود قرارداد یا منشاء قانونی از مال یا منفعت مال دیگری استفاده کند، موظف است اجرت المثل ایام تصرف را به مالک بپردازد. شخصی که به موجب قرارداد اجاره ، یک مغازه را تصرف می‌کند؛ اگر بعد از انقضای این قرارداد، مغازه را تخلیه نکرده‌ باشد و چند ماه بیشتر از زمان مورد نظر، این مغازه را تصرف کند، ملزم به پرداخت اجرت المثل خواهد بود. اگر این شخص از پرداخت اجرت المثل به موجر خودداری کند، مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه، لایحه اجرت المثل را علیه او تنظیم کند. بنابراین، در صورتی‌ که شخصی بدون وجود قرارداد مال دیگری را تصرف کند، باید اجرت المثل مال او را بپردازد.

به ‌عنوان مثال، اگر شخصی خودروی شما را پیدا کند یا آن را سرقت کند، در مدت‌ زمانی که از آن خودرو استفاده کند، موظف است که اجرت المثل آن را بپردازد. شما برای دریافت اجرت المثل این خودرو، می‌توانید با تنظیم لایحه اجرت المثل درباره زمان سرقت، پرداخت اجرت المثل را از دادگاه درخواست کنید. کارشناس دادگستری با توجه به مدت زمانی ‌که متصرف، خودرو را در اختیار داشته ‌است، اجرت المثل آن را تعیین می‌کند. در صورتی‌ که قاضی این نظریه را بپذیرد، بر اساس آن حکم خود را صادر خواهد کرد.

اجرت المثل مال مشاع

مال مشاع به مالی گفته می‌شود که دو یا چند نفر به‌ صورت مشترک مالک آن هستند. آن‌ها در تمام ذرات این مال، شریک هستند. هیچکس حق ندارد این مال را بدون اجازه تمام شرکا اجاره دهد یا بفروشد یا از آن استفاده کند. در صورتی ‌که یکی از شرکاء بیش ‌از سهم خود از این مال استفاده کند، شرکای دیگر می‌توانند علیه او لایحه اجرت المثل را تنظیم کنند و به دادگاه ارائه دهند.

به ‌عنوان مثال:

شما و سه نفر دیگر یک زمین کشاورزی را به ‌صورت مشاع خریداری می‌کنید. در این حالت هیچ‌ کدام از شما نمی‌توانید بدون اذن و رضایت سایر شرکا، بیش ‌از سهم خودتان این زمین را تصرف کنید. اگر یکی از شما در تمام این زمین، محصولات کشاورزی کاشته باشد، موظف است اجرت المثل سایر شرکا را بپردازد. در این حالت، سایر شرکا می‌توانند از طریق مراجعه به دادگاه و تنظیم لایحه اجرت المثل از قاضی تقاضا کنند که این شخص را به پرداخت اجرت المثل آن‌ها ملزم کند. قاضی بعد از بررسی دلایل و نظریه کارشناسی، برای این مساله تصمیم‌گیری می‌کند.

کاربرد لایحه اجرت المثل

در اسلام و قانون به احترام مال دیگران، بسیار سفارش ‌شده است. هیچکس حق ندارد بدون اجازه و رضایت دیگری به مال او تعرض کند یا از منافع مال او استفاده کند. کاربرد لایحه اجرت المثل در جایی مشخص می‌شود که شخصی، اجرت المثل مال خود را از متصرف، درخواست کند ولی متصرف، اجرت المثل این ما را به مالک نپردازد. در این شرایط، مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه اجرت المثل ایام تصرف ، جهت احقاق حق خود، اقدام کند.

یک مثال برای درک بهتر موضوع:

شما خانه خود را به مدت یک ‌سال به مستاجر اجاره می‌دهید. بعد از گذشت چند ماه از پایان مدت اجاره نامه ، مستاجر منزل شما را تخلیه نمی‌کند. در این شرایط شما می‌توانید اجرت المثل ایامی را که بدون قرارداد اجاره در منزل شما سکونت داشته ‌است را، از مستاجر تقاضا کنید. در صورتی ‌که مستاجر این مبلغ را به شما نپردازد، می‌توانید نمونه لایحه مطالبه اجرت المثل ایام تصرف را علیه او تنظیم کنید و به دادگاه ارائه دهید. اگر دلایل و مدارک ارائه ‌شده توسط شما، مؤثر باشد، قاضی مستاجر را به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف، محکوم خواهد کرد.

چه زمانی لایحه اجرت المثل تنظیم می‌شود؟

زمانی ‌که شخصی از مال دیگری یا منافع آن استفاده کند، موظف است که اجرت المثل ایام تصرف را به صاحب آن بپردازد. چنانچه این شخص از پرداخت اجرت المثل امتناع کند، مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه اجرت المثل ایام تصرف تقاضای خود را مطرح کند. به‌ عنوان مثال، شخصی که بدون اجازه مالک در زمین کشاورزی او زراعت می‌کند، باید اجرت المثل این مال را به صاحب آن بپردازد.

تصور کنید که شخصی به تصور اینکه مالک زمین، نیازی به آن ندارد، محصولات خود را در زمین او کشت ‌کند، مالک که از این ‌موضوع مطلع می‌شود، برای دریافت اجرت المثل زمین خود به متصرف آن مراجعه می‌کند. در صورتی ‌که این شخص از پرداخت اجرت المثل زمین به مالک آن خودداری کند، مالک می‌تواند علیه او نمونه لایحه اجرت المثل ایام تصرف را تنظیم کند و به دادگاه ارائه دهد.

نحوه تنظیم لایحه اجرت المثل

زمانی ‌که قصد دارید نمونه لایحه مطالبه اجرت المثل ایام تصرف را تنظیم کنید؛ باید مشخصات خود و شخصی که مال شما را تصرف کرده ‌است را در متن آن لایحه بنویسید. در لایحه اجرت المثل درباره مالی که توسط متصرف غصب ‌شده یا مورد استفاده قرار گرفته ‌است نیز، به‌ طور دقیق و کامل توضیح داده می‌شود. شما باید توضیحات خود را در خصوص این مال، بدون ابهام و واضح بیان کنید. در نظر داشته باشید که مناسب‌تر و حرفه‌ای‌تر است که در لایحه اجرت المثل، از مواد قانونی مناسب، آیات، روایات، قواعد فقهی، نظریه‌های مشورتی و آرای وحدت رویه نیز بهره ببرید و در نوشتن متن لایحه، از این موارد نیز استفاده کنید. قاضی بعد از بررسی محتوای نمونه لایحه مطالبه اجرت المثل ایام تصرف و مدارک دیگری که ارائه می‌شوند، تصمیم خود را در خصوص این موضوع اعلام می‌کند و رای می‌دهد.

پیشنهاد ما برای شما درباره لایحه اجرت المثل

از اهمیت لایحه برای حضور در دادگاه غافل نشوید. در عمده موارد، وجود یک لایحه کامل، نقش بالایی در موفقیت شما در دادگاه دارد و این موضوع بر هیچکس پوشیده نیست. قطعا شما می‌خواهید واقعیت را برای قاضی محترم دادگاه روشن کنید بنابراین لازم است اطلاعات موثری را با ایشان در میان بگذارید. لذا توصیه می‌کنیم حتما از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و خدمات تنظیم لایحه اختصاصی احتراما استفاده کنید و گام موثری برای اثبات حق خود بردارید.