با پیشرفت تکنولوژی، شیوه ارتکاب بسیاری از جرائم هم تغییر کرده است. جعل یکی از جرایمی است که متأسفانه روزبه روز دقیقتر و پیشرفتهتر محقق میشود. رایانه یکی از ساختههای بسیار مهم بشر است که بسیاری از ابعاد زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است. در سالهای اخیر رایانه باعث تحقق جرایم زیادی شدهاند. از جمله جرائمی که رایانه هم وسیله ارتکاب آن و هم موضوع آن است جعل رایانهای است. جعل رایانهای به معنای تغییر، از بین بردن و اضافه کردن دادهها به قصد ورود ضرر به دیگران است. به همین منظور برای جعل رایانهای در قانون، مجازاتی در نظر گرفتهاند. شخصی که از جعل رایانهای متحمل ضرر و زیان شده است، میتواند علیه متهم شکایت کند و با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای و ارائه مدارک معتبر، این موضوع را در دادگاه ثابت کند.
به دلیل نوظهور بودن جعل رایانهای ، لازم است که اطلاعاتی در مورد آن کسب کنید تا با آگاهی از این نوع جعل، باعث پیشگیری از تحقق آن در زندگی خود و دیگران شوید. ما در این مقاله نکاتی را بیان میکنیم، شما با مطالعه این موارد، اطلاعات مفیدی درباره نحوه تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای کسب کنید.
جعل در لغت به معنی دگرگون کردن، منقلب کردن، قرار دادن، ساختن و ایجاد کردن آمده است. جعل رایانهای به معنی آن است که شخصی با به کارگیری رایانه، اطلاعاتی را به دادهها اضافه کند یا اطلاعاتی را حذف کند. در قانون ما تعریف دقیقی از جعل رایانهای بیان نشده است. این موضوع یکی از دلایل ناآشنا بودن مردم نسبت به این نوع جعل است. زمانی که شخصی با تغییر دادههای یک سیستم، اطلاعات نادرستی را به آن اضافه کند یا اطلاعات مهمی را از آن پاک کند یا این اطلاعات را با علم به جعل به کار بگیرد؛ مرتکب جعل رایانهای شده است. در این حالت شخصی که این موضوع به ضرر او انجام شده است، میتواند با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای و بیان توضیحات کامل، این موضوع را در دادگاه مطرح کند.
جعل رایانهای در دو حالت امکان تحقق دارد. گاهی ممکن است شخصی با جعل رایانهای موجب ورود ضرر به یک شخص یا افراد محدودی شود یا اینکه ممکن است شخص یا مجموعهای از افراد، جعل رایانهای را علیه یکی از سازمانهای گسترده و بسیار مهم کشور انجام دهند. مسلم است که جعل در مورد دوم، موجب ورود ضرر به اطلاعات و دادههای مهم سازمان مربوطه میشود و نتایج زیانبار آن بیشتر است. اگرچه در هر دو حالت، شخص بزهکار باید به مجازات این عمل محکوم شود.
گاهی ممکن است شخصی با ورود اطلاعات اشتباه و غیرواقعی به دادههای یک سیستم، باعث ضرر به قشر خاصی از مردم شود. برای مثال، شخصی که دادههای سیستم اطلاعات سوابق فرهنگیان کشور را جعل میکند و موجب میشود این اشخاص نتوانند از حقوق و مزایای خود بهرهمند شوند، مرتکب جعل رایانهای شده است. این شخص با انجام این کار موجب ضرر و زیان به قشر فرهنگیان میشود. این اشخاص میتوانند علیه جاعل شکایت کنند و با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای و بیان خواسته خود، برای احقاق حق خود، اقدام کنند.
گاهی ممکن است جعل رایانهای به دلیل خصومت شخصی با یک شخص خاص انجام شود. مثلا، جاعل (جعل کننده) با تغییر اطلاعات سیستم، به دلیل خصومت موجب ورود ضرر به شخص دیگر میشود. یعنی ممکن است با انجام عملیاتی، حساب شخصی او را هک کند و موجب ورود ضرر به اموال و اعتبار او شود. در این شرایط بزهدیده شکایت خود را علیه متهم مطرح میکند سپس با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای و ارائه مدارک، برای احیای حق خود، اقدام میکند.
تشخیص جعل رایانهای یک موضوع تخصصی حساس و بسیار پیچیده است. این نوع جعل فقط توسط اشخاصی قابل شناسایی است که در این کار خبره باشند. به همین منظور قاضی با جلب نظر کارشناسی در این پرونده، کارشناس دادگستری را مکلف میکند تا در این زمینه تحقیقات لازم را انجام دهد و نتیجه را به دادگاه اعلام کند. بعد از اینکه کارشناس در مورد این موضوع تحقیق کرد، نتیجه را به دادگاه ارسال میکند. قاضی نیز در صورت تأیید این نظریه، بر اساس آن حکم خود را صادر خواهد کرد.
گاهی ممکن است مرتکب جعل رایانهای، با دقت بسیار، دادههای موجود در کارتهای حافظه را پاک کند یا آنها را بهگونهای تغییر دهد که تشخیص آن به راحتی امکانپذیر نباشد. این نوع اعمال متقلبانه، موجب فریب دیگران و ورود ضرر به سیستمهای امنیتی و اطلاعاتی میشود. کارشناس دادگستری با مهارت و تبحر خود، این موضوع را شناسایی میکند و مراتب را به قاضی پرونده اطلاع میدهد.
جعل رایانهای با ترک فعل واقع نمیشود. یعنی لازم است که فعلی صورت بگیرد، تا این بزه واقع شود.
مجازات جعل رایانهای در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. اشخاص حقیقی، به مجازات حبس و جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم میشوند. جعل رایانهای توسط اشخاص حقوقی، جزای نقدی و تعطیلی را برای آنها به دنبال دارد.
برای تحقق بزه جعل رایانهای لازم است که شخص قصد ورود ضرر و ارتکاب فعل متقلبانه داشته باشد. در مورد اشخاصی که بدون سوءنیت مرتکب جعل رایانهای شدهاند، یعنی اطلاعاتی را به سیستم وارد کردهاند یا اطلاعاتی را بدون قصد ضرر پاک کرده باشند، این بزه محقق نشده است.
بزه جعل رایانهای، بزه غیرقابل گذشت است. یعنی اگر شاکی نسبت به بزهکار گذشت کند، مجازات و دادرسی او متوقف نمیشود.
این لایحه از انواع مهم لایحه جعل است. در سالهای اخیر، فناوری اطلاعات موجب گسترش و افزایش کاربرد رایانه در بین مردم شده است. بعضی اشخاص با به کارگیری نادرست این وسیله پرکاربرد، موجب تحقق جعل رایانهای میشوند. با اینکه در قوانین ما برای جعل رایانهای مجازاتی در نظر گرفتهاند ولی تعریف دقیق و جامعی از این عمل بیان نشده است. جعل رایانهای توسط اشخاصی صورت میگیرد که این بزه را به قصد ورود ضرر به دیگران یا برای کسب منفعت خود انجام میدهند. نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای در زمانی کاربرد دارد که متهم با اعمال خود، تغییراتی را در دادههای یک سیستم ایجاد کرده باشد یا اطلاعات نادرستی را به آن وارد کند. این موضوع سبب میشود شاکی علیه او شکایت کند و با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای از دادگاه تقاضا کند که این شخص را مجازات کنند.
برای مثال: شخصی را در نظر بگیرید که کارمند یکی از ادارات دولتی است. این شخص با دسترسی به دادههای سیستم این اداره، به قصد ورود ضرر و به قصد آسیب زدن به جایگاه رییس این اداره، اطلاعات نادرستی را به سیستم وارد میکند تا رییس اداره را بر خلاف واقعیت، شخصی معرفی کند که موجب اخلال در نظام اقتصادی کشور شده است. در این شرایط رئیس اداره که از این موضوع مطلع میشود، علیه کارمند خود شکایت میکند. سپس با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه جعل رایانه ای درباره خواسته خود مبنی بر مجازات او توضیح میدهد.
بر اساس این ماده، اگر شخصی به صورت غیر مجاز در دادههای قابل استناد، تغییری ایجاد کند و همچنین اگر دادههایی را به صورت متقلبانه وارد کند یا علایم موجود در کارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانههای رایانهای یا مخابراتی را تغییر دهد یا دادههای متقلبانه یا علائم را به آن وارد یا ایجاد کند، جاعل محسوب میشود. این شخص به مجازات حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
اهمیت تنظیم لایحه مناسب برای دفاع در دادگاه بر هیچ کسب پوشیده نیست. این روزها، تعداد این عمل مجرمانه هر روز بیشتر از دیروز است. همین امر باعث شده است که حجم پروندههای موجود در دادگاهها نیز به شدت افزایش پیدا کند. لذا توصیه میکنیم حتما از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی احتراما استفاده کنید یا درخواست تنظیم لایحه ثبت کنید تا همکاران ما در اولین فرصت با شما تماس برقرار کنند.
ثبت نظر یا سوال