لایحه اعسار مهریه نیازمند آگاهی از چه نکات قانونی است؟

لایحه اعسار مهریه یکی از انواع لایحه مهریه است. البته ما قبلا در مقاله دیگری با عنوان لایحه رد اعسار مهریه در مورد این لایحه صحبت کرده‌ایم. زمانی‌ که زن و مردی با یکدیگر ازدواج می‌کنند، با توافق و رضایت هر دو طرف، مالی به‌ عنوان مهریه تعیین می‌شود. مهریه یک تعهد مالی است که با تحقق عقد نکاح به عهده‌ مرد قرار می‌گیرد. در سال‌های اخیر به ‌علت تورم، میزان مهریه هم افزایش چشمگیری داشته ‌است، به‌ طوری ‌که با حقوق کارکنان دولت و حتی افرادی که در زمینه‌های دیگر فعالیت دارند، امکان تادیه مهریه خانم به ‌صورت یکجا وجود ندارد.

در قانون هم ناتوانی مرد از تأمین و تسلیم مهریه زن، موجب پیش ‌بینی حکم اعسار و شرایط لازم برای آن شده‌ است. زمانی‌ که خانم مهریه خود را از آقا تقاضا می‌کند؛ دو حالت وجود دارد:

1. حالت اول در صورتی است که مرد بدون هیچ مشکلی مهریه او را بپردازد.
2. اما در حالت دوم، شرایط متفاوت است. مرد به دلیل اختلاف و ناسازگاری با خانم یا به علت اعسار و ناتوانی، مهریه همسرش را نمی‌دهد. در این حالت، خانم از طریق دادگاه، الزام مرد را به تأدیه مهریه تقاضا می‌کند. اگر مرد توانایی دادن مهریه را به ‌صورت کامل و یکجا نداشته باشد، می‌تواند با تنظیم نمونه لایحه اعسار مهریه ، از قاضی رسیدگی به این موضوع را تقاضا ‌کند. چنانچه اعسار مرد و ناتوانی او از تامین مهریه خانم در دادگاه ثابت شود، قاضی به قسطی شدن مهریه یا تأدیه آن در یک زمان مشخص حکم می‌دهد.

مفهوم‌شناسی لایحه اعسار مهریه

اعسار از عسر به معنی سختی و تنگنا گرفته شده‌ است. اعسار به معنی ناتوانی است. در اصطلاح حقوقی زمانی که شخص محکوم نتواند محکوم‌به را بپردازد، می‌تواند اعسار خود را در دادگاه ثابت کند. در شرایطی هم که مردی نتواند مهریه همسر خود را به او بدهد با تنظیم نمونه لایحه اعسار مهریه و بیان وضعیت مالی خود از قاضی تقاضا می‌کند که به نفع او حکم دهد. اگر حقوق و دارایی مرد کفاف تأدیه مهریه خانم را به ‌صورت کامل ندهد، قاضی با توجه به درآمد مرد، مهریه را قسط ‌بندی می‌کند. در این حالت، مرد موظف است که در زمان مقرر، همان میزانی که دادگاه تعیین کرده ‌است به همسر خود بپردازد.

شرایط امکان ممنوع‌الخروج شدن مرد برای مهریه

ممکن است شما در زمان تعیین مهریه همسرتان آن را عندالمطالبه بنویسید. در این حالت اگر خانم مهریه خود را تقاضا کند، ولی شما قادر به تأدیه آن نباشید، امکان ممنوع‌الخروج شدن و توقیف اموال شما وجود دارد.

اگر مهریه خانم را عندالاستطاعه نوشته باشید؛ در این حالت توقیف اموال و ممنوع‌الخروج شدن شما ممکن نیست. زیرا عبارت عند الاستطاعه به معنی آن است که اگر توانایی مالی برای دادن مهریه را داشته باشید، آن را به همسر خود می‌پردازید. یعنی در صورت اعسار از تادیه مهریه خانم، مواردی که بیان شد در مورد شما قابل اجرا نیست.

نکات مهم درباره نمونه لایحه اعسار مهریه

امکان به اجرا گذاشتن مهریه برای خانم هم در اداره ثبت اسناد و هم در دادگاه خانواده میسر است.

شما می‌توانید در همان دادگاهی که به تأدیه مهریه محکوم شده‌اید، نمونه لایحه اعسار مهریه را تنظیم و به دادگاه تقدیم کنید. دادگاه صالح برای رسیدگی به امور و دعاوی مربوط به مهریه، دادگاه خانواده است. بنابراین شما هم می‌توانید ادعای اعسار خود را با ارائه اسناد و مدارک کافی در این دادگاه ثابت کنید.

مستثنیات دین چه مواردی هستند؟

زمانی ‌که مردی نمونه لایحه اعسار مهریه را تنظیم می‌کند و پس از آن به تأدیه مهریه همسر خود محکوم می‌شود، توقیف بعضی از اموال و دارایی او ممکن نیست. در صورتی هم که این اموال توقیف شوند، مرد می‌تواند به این ‌موضوع معترض شود و تقاضای آزادی آن‌ها را در دادگاه مطرح کند. این اموال شامل خانه‌ای است که مناسب وضعیت اعسار او باشد. یعنی اگر مردی نمونه لایحه اعسار مهریه را تنظیم کند و به دادگاه ارائه دهد، چنانچه اعسار او توسط دادگاه تایید شده باشد، دیگر نمی‌تواند در منزلی زندگی کند که ارزش آن بسیار بالاتر از میزان مهریه است.

علاوه ‌بر منزل مناسب، اسباب و لوازم خانه‌ این شخص، که مورد نیاز خود و خانواده‌ او باشد، توقیف نمی‌شوند. همچنین آذوقه و مواد خوراکی، به میزانی که در حد استفاده آن‌ها باشد، توقیف نخواهد شد. یعنی اگر شخصی یک انبار برنج دارد که ارزش آن چندین میلیارد تومان است، نمی‌تواند ادعا کند که این میزان برای مصرف خانواده او است.

علاوه ‌بر مواردی که بیان شد، کتاب‌ها، ابزار کار، لوازم و وسایل کار اشخاص، تلفن شخصی و مبلغی که به‌عنوان اجاره‌ بها به موجر می‌دهند را نمی‌توان توقیف کرد.

کاربرد نمونه لایحه اعسار مهریه

نمونه لایحه اعسار مهریه توسط مردی تنظیم می‌شود که توانایی تامین مهریه همسر خود را ندارد. این آقا با ارائه لیست اموال و دارایی خود، از قاضی تقاضا می‌کند که اعسار او را تأیید کند و شرایط مساعدی را برای او در نظر بگیرد. گاهی ممکن است مردی مدعی شود که در حال حاضر هیچ مالی را برای تأدیه مهریه ندارد؛ اما در ماه‌های بعد، سود سرمایه‌گذاری چندین ‌ساله خود را دریافت می‌کند. در صورتی ‌که صحت این‌ موضوع در دادگاه احراز شود، قاضی زمانی را مشخص می‌کند که مرد مهریه خانم را بدهد.

همچنین ممکن است این آقا کارمند دولت باشد و توانایی تأدیه مهریه را به‌ صورت کامل نداشته باشد. او با تنظیم لایحه برای اعسار مهریه و ارائه مدارک لازم، میزان درآمد و دارایی خود را در دادگاه بیان می‌کند. در صورتی ‌که قاضی عدم توانایی مرد را برای دادن مهریه خانم تایید کند، مبلغی بین یک/ ‌سوم تا یک/ ‌چهارم درآمد او را برای مهریه خانم اختصاص می‌دهد. این آقا مکلف می‌شود میزان مهریه‌ای را که قاضی تعیین کرده‌ است، در زمان مشخص به خانم بدهد.

چه زمانی نمونه لایحه اعسار مهریه تنظیم می‌شود؟

زمانی ‌که خانم مهریه خود را از طریق دادگاه تقاضا می‌کند، ممکن است که شوهر او از تادیه مهریه ناتوان باشد. در این حالت این مرد با تنظیم لایحه برای اعسار از مهریه و تقدیم آن به دادگاه، از قاضی تقاضا خواهد کرد که به این ‌موضوع رسیدگی کند. قاضی با توجه به شرایط زندگی مرد و درآمد و دارایی او در مورد قسط‌ بندی مهریه تصمیم‌گیری می‌کند. گاهی ممکن است مردی به ‌علت بالا بودن میزان مهریه همسرش، توانایی تأدیه آن را به‌ صورت یکجا نداشته باشد. در این حالت ضمن تقدیم نمونه لایحه اعسار از مهریه درباره وضعیت و درآمد خود توضیح می‌دهد. چنانچه قاضی اعسار او را از تامین مهریه احراز کند، به قسطی شدن مهریه حکم خواهد داد.

نظریات مشورتی مرتبط با نمونه لایحه اعسار مهریه

نظریات مشورتی صادر شده از اداره حقوقی قوه قضاییه به قضات کمک می‌کند تا در شرایط مشابه حکم مناسب را صادر کنند. شما می‌توانید با استفاده از این نظریه‌ها در نمونه لایحه اعسار مهریه ، تاثیر و ارزش آن را افزایش دهید.

نظریه مشورتی شماره 989/99/7 مورخ 1399/7/16

طبق این نظریه مشورتی، رسیدگی به امور مربوط به اعسار مرد از تادیه مهریه در صلاحیت دادگاه خانواده است. یعنی شوهر موظف است نمونه لایحه اعسار مهریه را به این دادگاه تقدیم کند. همچنین مرد باید مدارک و دلایل اثبات اعسار در تامین مهریه را به این دادگاه ارائه دهد.

نظریه مشورتی شماره 840/99/7 مورخ 1399/6/21

مطابق این نظریه مشورتی، مرد می‌تواند برای اثبات اعسار خود از تأمین مهریه همسرش، لیست دارایی و درآمدش را به دادگاه ارائه دهد. در صورتی ‌که مرد از کارکنان دولت باشد، توقیف بیش‌ از یک‌ سوم تا یک ‌چهارم حقوق و مزایای او امکان‌پذیر نیست.

پیشنهادی که ما داریم!

برای تنظیم لایحه یا درخواست مشاوره حقوقی تلفنی روی هریک از لینک‌های قبل بزنید. همانطور که به خوبی می‌دانید تیم حقوقی احتراما مرجع تخصصی تنظیم لایحه است و ما می‌توانیم در این مورد شما را راهنمایی کنیم.