شرایط ارائه لایحه چک حقوقی به دادگاه‌ + اسناد و مدارک قابل استناد در این لایحه

نمونه لایحه چک حقوقی یکی از پرکاربردترین لوایح دادگاه حقوقی است. با توجه به این مساله که اقدام علیه صادر کننده چک در دادگاه جزایی، نیازمند شرایط ویژه‌ای خواهد بود، معمولاً اکثر دعاوی مربوط به چک، از طریق دادگاه حقوقی پیگیری می‌شوند. به‌ همین دلیل، می‌توان گفت که تمامی دعاوی مربوط به چک، به‌ جز آنچه به دادگاه جزایی اختصاص دارد، در دادگاه حقوقی قابل پیگیری است. به این ترتیب نمونه لایحه دفاعیه حقوقی چک به این دادگاه تقدیم می‌شود.

ما در این مقاله تلاش کرده‌ایم با زبانی ساده نحوه‌ تنظیم نمونه لایحه چک حقوقی و نکات مهم آن را بیان کنیم. برای آشنایی با چک حقوقی این مطلب را تا انتها مطالعه کنید. این لایحه، در واقع یکی از انواع لایحه چک است. علاوه براین، با توجه به شرایط پرونده، ممکن است که این لایحه، به عنوان یک لایحه دفاعیه چک نیز تنظیم و ارائه شود. با زدن روی لینک‌هایی که مشخص شده‌اند، می‌توانید درباره این لوایح در مجله حقوقی احتراما مطالعه کنید.

مفاهیم کاربردی درباره لایحه چک حقوقی

چک یکی از اسناد تجاری مهم است که به ‌موجب آن، صادرکننده چک به بانک دستور می‌دهد که در تاریخ مندرج بر روی آن، مبلغ چک را به دارنده بپردازد. در صورتی ‌که صادرکننده چک، در حساب خود، پولی معادل مبلغ مندرج بر روی چک را نداشته باشد، دارنده می‌تواند از بانک تقاضا کند که برای او گواهی عدم پرداخت صادر کند. اگر صادرکننده چک، قسمتی از مبلغ چک را در حساب خود داشته باشد، دارنده چک می‌تواند این مبلغ را دریافت کند و نسبت ‌به مابقی مبلغ، گواهی عدم پرداخت بگیرد.

با تصویب قانون جدید صدور چک ، راه دریافت مبلغ چک با سرعت‌ عمل بیشتری انجام می‌شود. تعداد زیادی از افراد ترجیح می‌دهند از طریق صدور اجراییه، مبلغ چک را دریافت کنند زیرا صدور اجراییه موجب می‌شود تا دارنده‌ چک بدون طی کردن تشریفات دادرسی زمان‌بر، مبلغ آن را دریافت کند. صدور اجراییه از طریق دادگاه و اداره ثبت اسناد انجام می‌شود. به این صورت که دارنده چک، گواهی عدم پرداخت را به دادگاه می‌برد و درخواست صدور اجراییه را مطرح می‌کند. با صدور اجراییه امکان دریافت خسارت تأخیر پرداخت مبلغ چک وجود ندارد.

در این حالت، بانک به تمامی موسسات و بانک‌ها دستور می‌دهد که حساب‌های متعلق به دارنده چک را مسدود کنند. پس از آن، مبلغ چک از حساب‌های او برداشته می‌شود و به دارنده چک پرداخت می‌شود. به این ترتیب، دارنده چک بدون تقدیم نمونه لایحه دفاعیه حقوقی چک و طی کردن تشریفات دادرسی، مبلغ چک را دریافت می‌کند.

صدور اجراییه از طریق اداره ثبت

اجراییه اداره ثبت به این صورت است که دارنده چک، گواهینامه عدم پرداخت چک را به اداره ثبت می‌برد. در این حالت تمامی اموال صادرکننده چک، توقیف می‌شوند. یک نسخه از این اجراییه برای صادرکننده ارسال می‌شود. سپس به او ۱۰ روز فرصت داده می‌شود تا مالی را معرفی کند یا مبلغ چک را بپردازد. در صورتی‌ که این شخص مالی را معرفی نکند و اقدامی انجام ندهد، اموال او فروخته می‌شود. سپس از محل فروش این اموال، مبلغ چک به دارنده پرداخته می‌شود.

راه دیگر دریافت مبلغ چک، اقدام از طریق دادگاه حقوقی یا جزایی است. اگر چک، شرایط لازم برای پیگیری در دادگاه جزایی را داشته باشد، در این دادگاه رسیدگی می‌شود. در غیر این صورت دادگاه حقوقی صالح به رسیدگی خواهد بود. برای این موضوع، لازم است خواهان با تقدیم نمونه لایحه چک حقوقی علیه خوانده، از دادگاه بخواهد که او را به جبران خساراتی که وارد شده است و پرداخت مبلغ چک، ملزم کند. خوانده دعوا برای دفاع از خود، با تقدیم نمونه لایحه دفاعیه چک حقوقی و ارائه دلایل مناسب، تلاش می‌کند نتیجه دادگاه را به نفع خود تغییر دهد.

به عنوان مثال: خواهان با اعلام اینکه صادر کننده چک به تعهد خود عمل نکرده است، علیه او نمونه لایحه چک حقوقی را به دادگاه تقدیم می‌کند. در این حالت، خوانده دعوا می‎‌خواهد با تقدیم نمونه لایحه دفاعیه چک حقوقی و معرفی شهود، ثابت کند که در زمان مقرر به تعهد خود عمل کرده است و دارنده چک محق نیست. قاضی با توجه به مدارکی که ارائه شده است و با در نظر گرفتن تمام جوانب این پرونده، رای مناسب را صادر می‌کند.

کدام چک‌ها حقوقی محسوب می‌شوند؟

همان‌طور که بیان شد چک‌ها معمولاً در دادگاه حقوقی پیگیری می‌شوند و در موارد خاص در دادگاه جزایی به آن‌ها رسیدگی خواهد شد.

در مواقعی که شخصی بعد از گذشت ۶ ماه از تاریخ صدور چک یا ۶ ماه بعد از تاریخ صدور گواهی‌نامه عدم پرداخت از بانک، برای دریافت مبلغ چک اقدامی انجام ندهد، باید دعوای خود را در دادگاه حقوقی مطرح کند. به این ‌ترتیب، امکان پیگیری این چک در دادگاه جزایی وجود ندارد زیرا مهلت پیگیری چک از طریق دادگاه جزایی ۶ ماه است. بنابراین دادگاه صالح برای رسیدگی به این چک، دادگاه حقوقی است.

در صورتی ‌که چک به ‌صورت مشروط صادر شده باشد، یعنی پرداخت آن به انجام شرط مورد نظر صادرکننده مشروط شود، لزوماً در دادگاه حقوقی به دعوای این چک رسیدگی خواهد شد. یعنی اگر شخصی چک مشروط را به بانک ببرد و نتواند مبلغ آن را دریافت کند، باید این چک را از طریق دادگاه حقوقی پیگیری کند. در این حالت، او با تقدیم نمونه لایحه دفاعیه چک حقوقی و بیان توضیحات کامل راجع ‌به این‌ موضوع، از دادگاه تقاضا می‌کند که صادر کننده چک را تادیه مبلغ اصلی و جبران خساراتی که وارد شده است، ملزم کند. در مقابل، صادرکننده چک نیز می‌تواند با تقدیم نمونه لایحه چک حقوقی از خودش دفاع کند.

رسیدگی به پرونده چکی که بابت تضمین صادر شده است نیز، در صلاحیت دادگاه حقوقی قرار دارد. تصور کنید که شخصی چکی را بابت تضمین یک معامله یا تعهد صادر می‌کند و طرف مقابل تعهد مورد نظرش را انجام نمی‌دهد. در این حالت، دارنده چک می‌تواند نمونه لایحه دفاعیه حقوقی چک را علیه صادر کننده به دادگاه حقوقی تقدیم کند. قاضی با توجه به موضوع تضمین و جوانب این پرونده، رأی مناسب را صادر می‌کند.

نحوه تنظیم نمونه لایحه چک حقوقی

برای نوشتن نمونه لایحه چک حقوقی لازم است که مشخصات خود و طرف مقابل را به همراه مشخصات چک بنویسید. بعد از آن درباره آنچه رخ داده‌ است، به ‌طور مختصر و بدون ابهام توضیحاتی را به دادگاه ارائه دهید. توضیحات شما در متن نمونه لایحه دفاعیه چک حقوقی باید تا حد ممکن کم‌ حجم و خلاصه باشد و به ‌گونه‌ای نوشته شود که هر کسی آن را بخواند در جریان پرونده و علت طرح دعوا قرار بگیرد. پس ‌از آن، دلایل خود را به‌ صورت تیتر وار به‌ ترتیب اولویت بنویسید. دلایل شما باید محکمه‌پسند باشند. در انتهای نمونه لایحه چک حقوقی قسمتی را به ‌عنوان نتیجه‌گیری این لایحه بیان کنید. سپس تقاضای خود را مبنی ‌بر آنچه نوشته‌اید، بیان کنید. قاضی با توجه به دلایل و مدارکی که ارائه ‌شده است و بر اساس محتوای نمونه لایحه چک حقوقی ، رأی مناسب را صادر می‌کند.

اسناد و مدارک مرتبط با نمونه لایحه چک حقوقی

زمانیکه نمونه لایحه چک حقوقی را به دادگاه تقدیم می‌کنید، لازم است که ضمن آن، مدارک و دلایل محکمه ‌پسندی را به دادگاه ارائه دهید. گواهی عدم پرداخت که توسط بانک صادر شده است، مهم‌ترین مدرک برای این پرونده محسوب می‌شود. در صورتی ‌که چک بابت تضمین یا به‌ صورت مشروط صادر شده باشد، می‌توانید متن تعهد یا قراردادی که چک برای آن صادر شده است را به دادگاه ارائه دهید. برای اثبات مشروط یا بابت تضمین صادر شدن این چک، می‌توانید از شهادت شهود استفاده کنید. یعنی افرادی که از این‌ موضوع مطلع هستند را به دادگاه معرفی کنید تا اطلاعاتی در این زمینه به قاضی ارائه دهند.

رای وحدت رویه شماره ۸۱۲ مورخ 1400/4/1

بر اساس این رأی وحدت رویه و مطابق قانون صدور چک، شخصی که چکی را صادر می‌کند، باید در تاریخ مندرج بر روی چک، مبلغی معادل مبلغ چک را در حساب خود داشته باشد. مبداء محاسبه میزان خسارت تاخیر پرداخت چک براساس نرخ تورم، تاریخ چک است. بنابراین خسارت تاخیر پرداخت مبلغ چک، به ‌طور خاص برای چک وضع شده ‌است و بر این مبنا محاسبه می‌شود. یعنی از مقررات مربوط به آیین دادرسی مدنی خارج است.

پیش از ارائه لایحه چک حقوقی حتما درباره آن بدانید!

در آخر لازم است توصیه کنیم که پیش از هر اقدامی، ابتدا درباره آن، اطلاعات کسب کنید و در رابطه با شرایط انجام آن، با متخصصان حوزه مربوطه، گفتگو داشته باشید. برای مثال برای ارائه و تقدیم لایحه چک حقوقی در دادگاه، می‌توانید با مشاوران حقوقی و وکلای مجرب ارتباط بگیرید و با آن‌ها مشورت کنید. تیم احتراما با حضور مشاوران حقوقی و وکلای مجرب، به ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین به ارائه خدمات تنظیم لایحه می‌پردازد. شما نیز با توجه به شرایطی که دارید، می‌توانید از این خدمات بهره‌مند شوید.