فرآیند ابلاغ قانونی به اشخاص حقیقی و حقوقی در سامانه ثنا

ابلاغ اوراق قضایی موضوع مهمی است که در فرآیند دادرسی تأثیر بسزایی دارد. مأمور ابلاغ موظف است ظرف ۲ روز اوراق قضایی را به مخاطبان برساند. در واقع اصل بر این است که مخاطب خودش اوراق قضایی را از مأمور تحویل بگیرد. با این‌ حال همیشه شرایط و امکان دسترسی به مخاطب وجود ندارد. این موضوع در قانون آیین دادرسی مدنی پیش‌ بینی‌ و تحت عنوان ابلاغ قانونی مطرح ‌شده است. در شرایطی که مأمور ابلاغ نتواند اوراق قضایی را به شخص مدنظر تحویل دهد، ابلاغ به صورت قانونی انجام می‌شود. این نوع ابلاغ، از نگاه قانونگذار قابل‌ قبول واقع شده ‌است.

ابتدا به این مثال توجه کنید

تصور کنید شخصی به‌ عنوان خوانده دعوا به دادگاه احضار می‌شود. مأمور ابلاغ اخطاریه‌ای را به آدرس او می‌برد و اخطاریه را به فرد بالغی از اعضای خانواده او تحویل می‌دهد. در این حالت اگر شخصی که اوراق را تحویل گرفته است، آن را به مخاطب اطلاع دهد، این ابلاغ دارای اعتبار خواهد بود.

اگر شخصی که به ‌عنوان مخاطب ابلاغ شناخته می‌شود، از دریافت اوراق قضایی خودداری کند، در این شرایط این امتناع او به‌ عنوان ابلاغ به شیوه قانونی محسوب خواهد شد. در این حالت مأمور نسخه دوم را به نشانی تعیین ‌شده الصاق می‌کند. سپس برگ اول را به دفتر برمی‌گرداند. در این‌ صورت خوانده می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و اوراق قضایی مربوط را بگیرد.

یک نکته مهم درباره ابلاغ به صورت قانونی

مواردی که در مقدمه مطرح شد، برای زمانی است که ابلاغ به صورت دستی و توسط مامور ابلاغ انجام شود. در سال‌های اخیر ابلاغ به صورت الکترونیکی و در سامانه ثنا صورت می‌گیرد. یعنی هر کدام از افرادی که پرونده آن‌ها در دادگاه مطرح شده باشد، باید در این سامانه ثبت‌ نام کنند. سپس با وارد کردن کد رهگیری و مشخصات، در این سامانه وارد شوند. پس از ورود به سامانه، امکان مشاهده اوراق قضایی برای آن‌ها فراهم است. زمانی که ابلاغ در سامانه ثنا انجام می‌شود، این موضوع از طریق پیامک به فرد اطلاع داده خواهد شد. در این حالت اگر فرد نتواند ابلاغ را از طریق سامانه مشاهده کند، ابلاغ به صورت قانونی انجام شده است.

ابلاغ قانونی چیست؟

در مواقعی که مخاطب، اوراق قضایی را از مأمور ابلاغ نگرفته باشد و خادم یا بستگان او این اوراق را دریافت کنند، ابلاغ قانونی شکل می‌گیرد. وقتی مخاطب خودش در محل موردنظر حاضر باشد و اوراق را دریافت نکند، این موضوع توسط مأمور ابلاغ گزارش داده می‌شود.

گاهی ممکن است مخاطب خودش در محل حضور نداشته باشد و خدمتکار او در خانه حاضر باشد. در این حالت اگر شرایط سنی و رشد خادم قابل‌ قبول باشد، مأمور این اوراق را به او تحویل می‌دهد تا به خوانده اطلاع دهد.

زمانی که بستگان مخاطب در محل حضور داشته باشند، مأمور، اوراق قضایی را به آن‌ها می‌دهد تا به اطلاع او برسانند.

اگر فرزند مخاطب سن کمی دارد یا محجور است، نباید این اوراق به او داده شود. چون فردی که مأمور این اوراق را به او می‌دهد، باید سن و وضعیت ظاهری او به‌ گونه‌ای باشد که اهمیت این اوراق را تشخیص دهد و اگر فردی محجور باشد، از اهمیت این اوراق اطلاعی ندارد و آن‌ها را به مخاطب نخواهد رساند.

ابلاغ قانونی در سامانه ثنا

در سال‌های اخیر ابلاغ در سامانه ثنا صورت می‌گیرد. یعنی اصحاب دعوا مکلف هستند که در این سامانه ثبت‌نام کنند تا اوراق قضایی مربوط از این طریق به آن‌ها ابلاغ شود. زمانی ‌که اوراق قضایی در این سامانه درج شود ولی مخاطب آن‌ها را رؤیت نکرده باشد، این ابلاغ به شیوه قانونی است. در این ‌صورت اگر دادگاه رأی صادر کند، این رأی غیابی محسوب می‌شود. با ابلاغ قانونی در سامانه ثنا بسیاری از اوراق قضایی از این طریق به فرد موردنظر اطلاع‌رسانی می‌شوند. اگر مخاطب مدعی باشد که به ‌علت نقص در سیستم یا عدم دسترسی به اوراق، امکان مشاهده آن را نداشته است، باید این موضوع را ثابت کند. چنانچه مخاطب توانایی اثبات این موضوع را داشته باشد، می‌تواند نسبت ‌به حکمی که در غیاب او صادر شده‌ است، واخواهی و تجدیدنظرخواهی کند.

ابلاغ قانونی به اشخاص حقیقی

شخص حقیقی به فردی گفته می‌شود که زنده است. اشخاصی مانند فرزند یا خادم که ابلاغ قانونی به آن‌ها صورت می‌گیرد، به‌ عنوان شخص حقیقی شناخته می‌شوند.

در شرایطی که فرزند مخاطب یا خدمتکار یا بستگان او اوراق قضایی را دریافت کنند و آن را به مخاطب تحویل دهند، این مورد با عنوان ابلاغ قانونی به اشخاص حقیقی محسوب می‌شود.

توجه داشته باشید که اوراق قضایی نباید به‌ هیچ ‌عنوان به همسایه تحویل داده شود. به دلیل اینکه مطابق قانون فقط بستگان یا خادم این فرد می‌تواند ابلاغ را دریافت کنند. در غیر این صورت ابلاغ نسبت ‌به همسایه مورد قبول نیست.

یعنی اگر ابلاغ به فردی که در محل زندگی مخاطب، یک مغازه دارد، داده شود، این ابلاغ قابل قبول نیست. قانون افرادی که می‌توان اوراق قضایی را به آن‌ها تحویل داد را معرفی می‌کند.

ابلاغ قانونی به اشخاص حقوقی

شخص حقوقی به مؤسسات، شرکت‌ها، ادارات و نهادهایی گفته می‌شود که به موجب قانون دارای حق و تکلیف هستند. همه این اشخاص حقوقی باید در سامانه ثنا ثبت‌ نام کنند تا اوراق قضایی از طریق این سامانه به آن‌ها تحویل داده شود. چنانچه اوراق قضایی توسط مأمور ابلاغ به این شرکت‌ها و مؤسسات برده شود، باید به شخصی تسلیم شود که در قانون تصریح شده است. در غیر این صورت ابلاغ به شیوه قانونی به شخص حقوقی مطرح می‌شود.

به این مثال دقت کنید

به عنوان مثال، اگر رئیس دفتر یا قائم‌ مقام ادارات دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت یا مؤسساتی که سرمایه آن‌ها متعلق به دولت است، از دریافت اوراق قضایی خودداری کنند یا به مأمور ابلاغ رسید ندهند، این اقدام تخلف است. گزارش و مراتب این تخلف، توسط مدیر دفتر دادگاه به مراجع صالح اعلام می‌شود.

اگر اوراق قضایی به سامانه ثنا ابلاغ شود ولی رئیس‌ دفتر یا قائم‌ مقام شخص حقوقی آن را رؤیت نکرده باشد یا دسترسی به این سامانه برای او امکان‌پذیر نباشد، این حالت، ابلاغ قانونی به اشخاص حقوقی محسوب می‌شود. در این شرایط اگر دادگاه در این زمینه رسیدگی کند و رأی صادر شود، این رأی غیابی محسوب خواهد شد.

ابلاغ قانونی حکم غیابی

در شرایطی که مخاطب در سامانه ثنا ابلاغیه را مشاهده نکرده باشد یا مأمور ابلاغ اظهارنامه را به او نرساند، ابلاغ به شیوه قانونی محسوب می‌شود. در این شرایط اگر دادگاه حکمی را صادر کند، این حکم غیابی است. یعنی مخاطب می‌تواند نسبت ‌به آن واخواهی و تجدیدنظرخواهی کند.

در شرایطی که مأمور ابلاغ اوراق قضایی را به‌ موقع به مخاطب نرساند یا فردی که اوراق را دریافت کرده ‌است، آن را به مخاطب تحویل ندهد، ممکن است جلسات دادگاه در غیاب او تشکیل شود. سپس قاضی رأی غیابی صادر کند. در این ‌صورت ابلاغ قانونی حکم غیابی صورت می‌گیرد. این شخص علاوه‌ بر واخواهی می‌تواند نسبت ‌به رأی صادره تجدیدنظرخواهی کند.

ابلاغ قانونی مالیاتی

در شرایطی که مؤدی مالیاتی یا وکیل یا بستگان او در دسترس نباشند یا در صورت حضور از دریافت برگ تشخیص مالیات خودداری کنند، مأمور ابلاغ نسخه عمل را به محل اعلامی مؤدی می‌چسباند. در این ‌صورت تاریخ ابلاغ همان تاریخی خواهد بود که برگ تشخیص در محل الصاق شده ‌است. اگر برگ تشخیص مالیات برای شخص حقوقی ابلاغ شود، ولی مدیر یا صاحب امضاء یا مستخدمان از دریافت آن خودداری کند، در این حالت ابلاغ قانونی مالیاتی برای شخص حقوقی محقق می‌شود.

خدمات ما در این زمینه

اگر در مورد انواع ابلاغ یا نحوه اثبات عدم دریافت اوراق قضایی سوالی دارید، می‌توانید از کارشناسان ما کمک بگیرید. برای این کار کافی است که در وب سایت احتراما سفارش خود را مبنی بر دریافت مشاوره حقوقی تلفنی ثبت کنید.

همچنین می‌توانید تنظیم لایحه مورد نظرتان را به کارشناسان ما واگذار کنید. کارشناسان مجموعه احتراما با تکیه بر دانش و تجربه خود و با توجه به قوانین مرتبط، تنظیم انواع لوایح را انجام می‌دهند.

چنانچه در خصوص این متن سوال یا ابهامی دارید، می‌توانید در قسمت ثبت نظرات آن را مطرح کنید.