بررسی ابعاد قانونی جرم مزاحمت و ارکان و عناصر تشکیل دهنده آن

یکی از جرایم پرتکرار که بانوان زیادی بزه دیده آن هستند، جرم مزاحمت است. در قانون مجازات اسلامی، برای پیگیری این جرم ، شرایطی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.

در صورتی که متهم با استفاده از سلاح موجب هراس برای دیگران شود، مجازات او از شمول مزاحمت خارج خواهد شد. این نکته را مد نظر داشته باشید که مزاحمت در قانون بدون سلاح صورت می‌گیرد. هر اقدامی که با سلاح علیه دیگران انجام شود، عنوان مجرمانه مجزا دارد. در این مطلب تلاش کرده‌ایم، مصادیق مزاحمت و مجازات آن را با زبانی ساده بیان کنیم، تا افراد به خصوص بانوان از حقوق قانونی خود، مطلع شوند.

جرم مزاحمت یکی از اقداماتی است که موجب آشفتگی و سلب آرامش بزه دیده می‌شود. این عمل غیر قانونی سبب ترس و ایجاد هراس در فردی خواهد شد که مزاحمت علیه او شکل می‌گیرد. مرتکب این اقدام غیرقانونی با اعمال خود، سلامت روان بزه دیده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در قانون مجازات اسلامی، مزاحمت زمانی جرم محسوب می‌شود که علیه بانوان یا کودکان محقق شود. به دلیل اهمیت این دو قشر در جامعه و برای حمایت از آن‌ها هر گونه اقدامی که موجب مزاحمت برای آن‌ها شود، قابل مجازات خواهد بود.

بعضی افراد که دارای اختلالات جنسی هستند، اقدامات نامتعارفی را انجام می‌دهند. این اقدامات با برخورد جنسی و تماس فیزیکی با خانم یا کودکان محقق می‌شود. همچنین ممکن است مردی به خانمی در خیابان نزدیک شود یا دست او را بگیرد یا بدن او را لمس کند. این موارد علیه کودکان نیز محقق می‌شود. چنانچه هرکدام از این مزاحمت‌های کلامی یا رفتاری برای خانم‌ها یا کودکان رخ دهد، مرتکب، مستحق مجازات جرم مزاحمت خواهد بود.

شیوه‎‌های تحقق مزاحمت

مزاحمت با فعل یا گفتار محقق می‌شود. زمانی ‌که فردی با لمس بدن یک خانم یا کودک موجب ناراحتی او شود، این جرم شکل می‌گیرد. همچنین اگر شخصی با اشاره کردن برای دیگران ایجاد مزاحمت کند، این مورد نیز قابل مجازات است. این موارد مزاحمت با ارتکاب فعل هستند.

گاهی افراد با بیان کلمات یا جملات این اقدام غیر مجاز را انجام می‌دهند. مانند اینکه فردی به یکی از همکاران خود، جملات غیر متعارفی را بیان کند و سبب ناراحتی او شود.

همچنین زمانی که شخصی در معابر عمومی یا اماکن عمومی جملات یا کلماتی را به بانوان بیان می‌کند، این کار در جامعه به ‌عنوان متلک پرانی شناخته می‌شود. در واقع این اقدام مزاحمت گفتاری است و تحت عنوان مزاحمت قابل مجازات خواهد بود.

این موارد مصادیقی از جرم مزاحمت هستند. اقداماتی که سبب مزاحمت برای دیگران می‌شوند، دارای جنبه‌های خشونت‌ آمیزی هستند. این اقدامات به‌ عنوان خشونت علیه افراد شناخته می‌شوند.

شخصی را در نظر بگیرید که در یک کوچه یا خیابان راه خانمی را سد می‌کند. این اقدام مطابق قانون موجب مجازات او خواهد شد. مجازات مرتکب برای این اقدام حبس و شلاق است.

یکی از رایج‌ترین لایحه‌ای که با موضوع این جرم به دادگاه‌ها ارائه می‌شود، لایحه دفاعیه مزاحمت برای بانوان است. با زدن روی لینک می‌توانید درباره این لایحه بخوانید.

جرم مزاحمت چیست؟

تعرض و ایجاد مزاحمت برای دیگران موجب از بین رفتن آرامش و امنیت آن‌ها خواهد شد. شخصی که با اقدامات خود، آسایش دیگران را خدشه‌دار کند، مستحق مجازات خواهد بود. جرم مزاحمت ممکن است در خیابان، پارک، مراکز خرید، محیط کار و مکان‌های دیگر محقق شود. زمانی ‌که شخصی اقداماتی را انجام دهد و موجب مزاحمت برای خانم‌ها یا کودکان شود، جرم مزاحمت شکل می‌گیرد.

تصور کنید فردی به خانمی پیشنهاد رابطه جنسی می‌دهد. این اقدام از مصادیق بارز مزاحمت است. برای تحقق آن به تکرار این پیشنهاد نیاز نیست. به دلیل اینکه این عمل مجرمانه با یک ‌بار مطرح شدن نیز محقق می‌شود. زمانی ‌که شخصی در خصوص ظاهر و اندام خانمی اظهار نظر کند یا با او شوخی جنسی داشته باشد، این موارد مزاحمت کلامی هستند.

تصور کنید آقایی با یکی از خانم‌هایی که همکار او هستند، شوخی‌های جنسی مطرح می‌کند. اگر آن خانم از این موضوع ناراحت باشد، جرم مزاحمت شکل می‌گیرد. به دلیل اینکه بیان این مسائل موجب آسیب به روح و روان او خواهد شد.

همچنین اگر مردی در خصوص پوشش یا بدن خانمی که همکار یا همسایه یا همکلاس او باشد، اظهارنظر کند، این مورد نیز مزاحمت محسوب می‌شود. گاهی مزاحمت با اقداماتی مانند چشم‌چرانی، چشمک زدن، ارسال تصاویر جنسی یا تعقیب فرد محقق می‌شود. این اقدامات مزاحمت غیر کلامی هستند و با فعل صورت می‌گیرند.

شخصی را تصور کنید که هر روز خانمی را از محل کار تا خانه‌اش تعقیب می‌کند. این کار سبب هراس و نگرانی این خانم خواهد شد. مطابق قانون فرد مزاحم قابل مجازات است. در شرایطی ممکن است فردی به‌ طور مداوم نامه یا یادداشت‌هایی را برای خانمی بفرستد. این مورد نیز به‌ عنوان مصداقی از جرم مزاحمت شناخته می‌شود.

واکنش بزه دیدگان این جرم چیست؟

زمانی ‌که فردی نسبت ‌به بانوان و کودکان مرتکب مزاحمت شود، آن‌ها واکنش‌های متفاوتی دارند. این واکنش‌ها ممکن است فعال یا منفعل باشند. بعضی افراد در مقابل مزاحمت دچار ترس می‌شوند و نمی‌توانند هیچ اقدامی انجام دهند. این مورد به ‌عنوان واکنش منفعل شناخته می‌شود. تعداد زیادی از قربانیان این جرم با سکوت در مقابل متهم هیچگونه واکنشی ندارند. این موضوع نیز سبب افزایش تعداد مرتکبان این جرم در جامعه می‌شود.

بعضی دیگر از بزه دیدگان این جرم با آگاهی از شرایط، رفتاری فعال دارند. یعنی با اقدامات خود، علیه مرتکب اقدام می‌کنند. این اقدام در مرحله اول می‌تواند مطلع کردن افرادی باشد که در آن مکان حضور دارند. سپس با طرح شکایت علیه مرتکب به نتیجه مورد نظر برسند.

فردی را در نظر بگیرید که در اتوبوس خودش را به خانمی نزدیک می‌کند تا با او تماس جسمی داشته باشد. خانم که از این موضوع مطلع می‌شود، این رفتار او را به حضار اعلام می‌کند. آن‌ها با این فرد برخورد می‌کنند. سپس او را به مراجع صلاحیت‌دار تحویل می‌دهند. با طرح شکایت خانم علیه او مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد.

اقداماتی از این قبیل برای مقابله با مزاحمت‌های افراد، سبب کاهش این عمل غیر قانونی در جامعه و آگاهی بانوان و کودکان از حقوقشان می‌شود.

یکی از عواملی که سبب سکوت بزه دیده می‌شود، نگرش جامعه نسبت ‌به او و سرزنش اطرافیان است. تعداد زیادی از مردم معتقدند که مزاحمت به خواسته‌ بزه دیده صورت می‌گیرد. این باور اشتباه موجب شده ‌است تا بسیاری از بانوان و کودکان در مقابل مزاحمت سکوت کنند. طرح شکایت و تحت تعقیب قرار گرفتن مرتکب یکی از راه‌های مقابله و پیشگیری از این جرم محسوب می‌شوند.

ارکان جرم مزاحمت چه چیزهایی هستند؟

جرایم باید عناصر قانونی، معنوی و مادی داشته باشند تا برای مرتکب جرم، مجازات در نظر گرفته شود.

در این جرم نیز وجود ارکان جرم مزاحمت ضروری است. ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی در خصوص جرم مزاحمت برای بانوان و کودکان صحبت می‌کند. به ‌این ‌ترتیب این ماده، رکن قانونی جرم مزاحمت محسوب می‌شود.

رفتارها و اقدامات مرتکب برای تعرض و ایجاد مزاحمت برای دیگران به‌ عنوان عنصر مادی شناخته می‌شود. اگر فردی بدن خانم یا کودکی را لمس کند یا به او کلمه‌ای نامناسب بگوید، این موارد عنصر مادی مزاحمت هستند. عنصر مادی یکی از ارکان جرم مزاحمت است.

رکن معنوی به معنی قصد مرتکب برای ارتکاب جرم است. زمانی ‌که شخصی با علم از جرم بودن مزاحمت، این اقدامات را انجام می‌دهد، مستحق مجازات خواهد بود. در خصوص این جرم نیازی به سوءنیت خاص نیست. همین‌ که مرتکب با انگیزه آزار دادن دیگران و با آگاهی از جرم بودن رفتارش این اقدام را انجام دهد، عمل مجرمانه شکل می‌گیرد.

جرم مزاحمت درجه چند است؟

در قانون مجازات اسلامی جرایم تعزیری با توجه به مجازات آن‌ها درجه‌بندی شده‌اند. این درجه‌ بندی از ۱ تا ۸ است. مطابق ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، حداکثر مجازات مزاحمت ۶ ماه است. به ‌همین دلیل این جرم درجه ۷ محسوب می‌شود.

جرایمی که درجه ۷ و ۸ هستند، به ‌طور مستقیم در دادگاه مطرح می‌شوند. یعنی اگر فردی قصد پیگیری این جرم را داشته باشد، باید به‌ طور مستقیم در دادگاه شکایت خود را مطرح کند. تحقیقات مقدماتی در خصوص وقوع جرم و انتساب آن به متهم در دادگاه انجام می‌شود. در صورتی ‌که وقوع این عمل مجرمانه و تحقق آن توسط متهم برای دادگاه محرز شود، جلسات دادرسی تشکیل خواهند شد.

با تشکیل جلسات دادرسی، طرفین می‌توانند اظهارات یا دفاعیات خود را مطرح کنند. قاضی دادگاه با توجه به شرایط پرونده و اقدامات مرتکب، حکم مناسب را صادر می‌کند. قاضی متناسب با اقدامات مرتکب به حبس از ۲ ماه تا ۶ ماه و شلاق تا ۷۴ ضربه حکم خواهد داد.

خدمات ما در زمینه این جرم

در وب سایت احتراما شرایطی فراهم شده است تا شما بتوانید از خدمات مشاوره حقوقی و تنظیم لایحه بهره‌مند شوید. کارشناسان ما با استفاده از دانش حقوقی و تجربه خود، شما را به بهترین نحو ممکن یاری خواهند کرد. برای کارشناسان ما موفقیت و رضایت شما از اعتمادتان اهمیت فراوانی دارد.

در صورتی که در خصوص این مطلب یا مصادیق این جرم، سوالی دارید، می‌توانید در قسمت ثبت نظرات سوال خود را بپرسید. کارشناسان ما در اولین فرصت پاسخگوی سوال شما خواهند بود.