شرایط تحقق جرم احتکار گندم و عواقب این جرم برای محتکر، مردم و جامعه

جرم احتکار گندم موجب از بین رفتن نظم جامعه و افزایش قیمت گندم می‌شود. به دلیل کمبود گندم در بازار، به تبع آن آرد و فرآورده‌هایی تولیدی این دانه نیز کمیاب و گران می‌شوند. احتکار به معنی ذخیره، انبار کردن، گرد آوردن و نگه‌ داشتن با هدف گران فروختن آن و ورود ضرر به اجتماع است. محتکر با انبار کردن گندم و عدم عرضه و فروش آن، به انتظار گران شدن گندم، مرتکب جرم احتکار گندم می‌شود. نگهداری گندم و احتکار آن جرمی است که به مردم زیان وارد می‌کند زیرا کمبود گندم، موجب افزایش قیمت آن و افزایش تقاضای مردم، به‌ خصوص افراد کم‌ بضاعت و نیازمند برای این ماده غذایی می‌شود.

گندم یکی از غلات مهم و ضروری برای تهیه غذای مردم است. از این دانه ارزشمند، برای تهیه انواع نان و شیرینی و مواردی مانند آن استفاده می‌کنند. به‌ همین جهت، کاهش گندم در بازار و انبار کردن آن، موجب افزایش قیمت محصولاتی خواهد شد که از آن تهیه می‌شوند. یعنی کارخانه‌هایی که محصولاتی مانند ماکارونی، بیسکوئیت، کیک یا محصولات دیگری را تولید می‌کنند؛ باید گندم یا آرد را با قیمت بالایی خریداری کنند. در نهایت، مجبور می‌شوند که قیمت محصولات تولیدی کارخانه را افزایش دهند. مردم نیز باید برای تهیه این محصولات، قیمت بالاتری می‌پردازند. البته این محصولات نیز در بازار کاهش خواهند داشت زیرا گندم در انبار‌های شخص محتکر ذخیره شده و در بازار نایاب یا کمیاب است. این جرم، در دسته بندی جرم احتکار قرار می‌گیرد.

تاثیر جرم احتکار گندم بر مردم و اجتماع

مردم به دلیل کمبود و گرانی گندم به مشقت دچار می‌شوند و این‌ موضوع ممکن است به مسائلی مانند قحطی نیز منجر شود.

در طول تاریخ همیشه افرادی بوده‌اند که با هدف رواج بی‌نظمی در جامعه و به قصد کسب سود، از عرضه گندم در بازار و بین مردم خودداری کرده‌اند. این موضوع سبب قحطی نان در بین مردم می‌شد. نتیجه این اقدام، نزاع بر سر نان و آرد در بین مردم یا از بین رفتن اقشار بی‌بضاعت است. جرم احتکار گندم موجب نارضایتی مردم و خشم آن‌ها نسبت به افرادی می‌شود که با ذخیره و انبار کردن آن، سبب تحقق این جرم می‌شوند. احتکار گندم یکی از موضوعاتی است که موجب بی‌نظمی جامعه و افزایش تقاضای مردم برای خرید آن و در نتیجه گران شدن گندم خواهد شد.

مجازات احتکار گندم برای محتکر چه خواهد بود؟

بر اساس قانون نظام صنفی، مجازات شخصی که مرتکب جرم احتکار گندم می‌شود، ممکن است جریمه نقدی، تعطیلی واحد صنفی یا الزام محتکر به عرضه و فروش مال احتکار شده باشد. در صورتی ‌که شخصی به‌ صورت گسترده گندم‌ها را احتکار کند، ممکن است به ‌عنوان مفسد فی‌الارض شناخته شود و برای او مجازات اعدام در نظر بگیرند.

به ‌عنوان مثال، شخصی را در نظر بگیرید که به‌ صورت سازمان‌ یافته و با استفاده از یک تیم حرفه‌ای، به انبارسازی تمام گندم‌های سراسر کشور اقدام می‌کند. او این عمل را با هدف ضرر زدن به نظام، مردم و رواج تشویش در جامعه انجام می‌دهد. علاوه بر این، او قصد دارد که در یک فرصت مناسب، گندم‌ها را با قیمت بسیار بالا بفروشد. در این حالت، اگر این اقدام به تشخیص قاضی به ‌عنوان افساد فی‌الارض شناخته شود، مرتکب به اعدام محکوم می‌شود.

آیا جرم احتکار گندم در یک منطقه یا شهر کوچک متفاوت است؟

ممکن است احتکار گندم در یک روستا یا شهر کوچک، با هدف انحصار آن توسط شخصی انجام شود. در این حالت، سازمان تعزیرات حکومتی، صالح به رسیدگی خواهد بود. در این شرایط به دلیل اینکه جرم احتکار گندم ، در سطح گسترده نبوده‌ است، به این پرونده در سازمان تعزیرات حکومتی رسیدگی می‌شود و مجازات محتکر ممکن است جریمه نقدی یا تعطیلی موقت محل کسب باشد. البته تکرار این جرم، منجر به تعطیلی کامل واحد صنفی خواهد شد.

گاهی احتکار در سطح محدودی صورت می‌گیرد. به این ‌صورت که یک فروشگاه عرضه مواد غذایی در یک منطقه، تمام گندم‌های فروشگاه را ذخیره و انبار می‌کند تا در یک زمان دیگر با قیمت بیشتری به مردم بفروشد. در این حالت، جرم احتکار گندم محقق می‌شود. این واحد صنفی ابتدا به جریمه نقدی محکوم خواهد شد و سپس در صورت تکرار این تخلف توسط محتکر، سازمان تعزیرات پارچه یا اعلامیه‌ای را با مضمون تخلف او بالای فروشگاه نصب می‌کند تا دیگران از این تخلف آگاه شوند. در صورت تکرار این تخلف، واحد صنفی با تعطیلی موقت یا دائم مواجه خواهد شد.

شرایط انبار کردن مازاد بر مصرف و نیاز خانواده

در موارد زیادی جرم احتکار گندم توسط افرادی انجام می‌شود که گندم مازاد بر مصرف سالانه خود و خانواده را ذخیره می‌کنند. به این صورت که این شخص ادعا می‌کند که گندم‌های ذخیره ‌شده را برای مصرف سالانه خانواده خود انبار کرده ‌است. در صورتی‌ که این شخص گندم مازاد بر مصرف یک‌ سال خانواده‌ خود را ذخیره کرده باشد، به ‌عنوان محتکر محسوب می‌شود.

به‌ عنوان مثال، کشاورزی را در نظر بگیرید که تمام گندم حاصل از زمین زراعی خود را برای مصرف خانواده‌ خود انبار کرده ‌است. اگر این گندم‌ها بسیار زیاد باشد و ذخیره آن منجر به کم شدن گندم در منطقه و افزایش قیمت آن شود، جرم احتکار گندم محقق می‌شود. یعنی اگر کشاورزی گندم‌های زمین زراعی خود که به اندازه‌ مصرف چندین سال او و خانواده‌ او است را انبار کند، به‌عنوان محتکر شناخته می‌شود زیرا بر اساس قانون، این شخص فقط می‌تواند گندم سالانه را ذخیره کند.

در صورتی که یکی از کشاورزان منطقه که بیشترین میزان گندم، از زمین‌های او به دست می‌آید با هدف گران فروختن این گندم‌ها از عرضه و توزیع آن خودداری کند، جرم احتکار گندم محقق می‌شود. تصور کنید که شخصی در یک روستا تمام گندم‌های کشاورزان را خریداری و انبار می‌کند. او با امتناع از فروش این گندم‌ها به مردم روستا، به آن‌ها ضرر وارد می‌کند. در این حالت این شخص به عنوان محتکر شناخته و مجازات خواهد شد.

احتکار گندم توسط دلالان به چه صورتی انجام می‌شود؟

احتکار گندم توسط دلالان در شرایطی صورت می‌گیرد که این افراد گندم‌ها را با قیمت بسیار ارزان، از کشاورزان خریداری می‌کنند. سپس به منظور اینکه گندم‌ها را با قیمت بیشتر بفروشند، آن‌ها را ذخیره و انبار می‌کنند. در این حالت جرم احتکار گندم محقق می‌شود.

در واقع، اگر شخصی گندم‌ها را ذخیره کند ولی هدف او احتکار و بر هم زدن نظم جامعه نباشد، جرم احتکار گندم محقق می‌شود. یعنی شخصی که گندم‌ها را خریداری کرده تا آن را آرد کند و از آن نان یا شیرینی تهیه کند و به مردم بفروشد، به عنوان محتکر شناخته نمی‌شود زیرا هدف او ضرر زدن به مردم و دولت نبوده است.

امتناع از فروش گندم

این ‌موضوع را در نظر داشته باشید که انبار کردن گندم باید به‌ همراه امتناع از فروش آن با هدف ورود ضرر به جامعه یا کمبود آن در بازار و عرضه با قیمت گران‌تر صورت بگیرد. یعنی اگر شخصی گندم‌ها را انبار کند تا با اعلام قیمت از طرف دولت یا سازمان‌های مرتبط به فروش برساند، اقدام او به معنی احتکار نیست.

در مواجهه با این جرم یا در مواجهه با اتهام آن چه کنیم؟

نکته مهمی که باید در خصوص شرایط تحقق این جرم به یاد داشته باشید، این است که اگر شاهد وقوع این جرم بودید یا اگر شما شخصی هستید که او را به انجام این جرم متهم می‌کنند، بهترین اقدامی که باید انجام دهید، چه چیزی خواهد بود؟ برای آگاهی از مهمترین و کاربردی‌ترین اقدامات حقوقی و قانونی در این زمینه، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید. در این مکالمه می‌توانید سوالات خود را مطرح کنید و درباره آن‌ها از مشاوران متخصص، راهنمایی بگیرید.

همچنین اگر تمایل دارید که لایحه‌ای مانند لایحه دفاعیه در خصوص احتکار را در اختیار داشته باشید، می‌توانید نوشتن و تنظیم این لایحه را از تیم حقوقی احتراما بخواهید. برای این منظور می‌توانید درخواستتان را در بخش تنظیم لایحه ، ثبت کنید.