لایحه دفاعیه توهین به رهبری ؛ بررسی شرایط دفاع در این اتهام!

مقام رهبری بالاترین مقام سیاسی و فقهی کشور ما محسوب می‌شود. مجلس خبرگان، مقام رهبری را انتخاب می‌کند. این مجلس با بررسی و مشورت، یکی از فقهای واجد شرایط را به ‌عنوان رهبر در نظر می‌گیرند. به ‌جهت شان و جایگاه خاص مقام رهبری، هیچ‌کس حق ندارد به ایشان توهین کند. در صورتی‌ که شخصی به هر نحوی به مقام رهبری اهانت کند، مرتکب بزه توهین به رهبری شده است. در این‌ صورت لایحه دفاعیه توهین به رهبری توسط دادستان و علیه بزهکار تنظیم و به دادگاه تقدیم می‌شود. این لایحه یکی از انواع لایحه توهین است.

دادگاه بعد از بررسی دلایل و مدارک، بزهکار را مطابق با قانون مجازات می‌کند. به‌ جهت جایگاه ویژه مقام رهبری، توهین به ایشان موجب از بین رفتن نظم عمومی و ایجاد شورش در بین مردم می‌شود. در واقع بزه توهین به رهبری سبب از بین رفتن اتحاد و باعث آشوب در جامعه خواهد شد. به ‌همین دلیل این بزه به هر صورتی که باشد، موجب مجازات بزهکار می‌شود. نمونه لایحه توهین به رهبر زمانی تنظیم می‌شود که شخصی با رفتار یا گفتار خود یا به هر شیوه دیگر، به مقام رهبری توهین کند. برای آشنایی با نکات این بزه و نحوه تنظیم لایحه دفاعیه توهین به رهبری این مقاله را تا پایان مطالعه کنید.

شیوه‌های تحقق بزه توهین به رهبری

در قانون مجازات در مورد بزه توهین به رهبری، عبارت «به هر نحوی از انحا» آمده‌ است. این‌ موضوع به معنی آن است که توهین به رهبر به هر شیوه‌ای که باشد، باعث تحقق این بزه می‌شود. ممکن است توهین به‌ صورت گفتاری یا شفاهی باشد. یعنی ممکن است شخصی در یک جمع یا در یک سخنرانی عمومی، سخنانی را بیان کند که باعث اهانت به مقام رهبری شود. در این شرایط هر کدام از حضار می‌توانند این ‌موضوع را به دادسرا گزارش دهند. پس ‌از آن، دادستان با بررسی شرایط، این ‌موضوع را پیگیری می‌کند. در صورت نیاز، دادستان لایحه دفاعیه توهین به رهبری‌ را علیه مرتکب تنظیم می‌کند.

شیوه‌ دیگر ارتکاب این بزه، به‌ صورت نوشتاری است. این نوشته ممکن است یک نامه یا یک متن در روزنامه یا در مطبوعات باشد. اگر نویسنده‌ای در روزنامه مرتکب بزه توهین به مقام رهبری شود، مطابق قانون با او برخورد خواهد شد. در این موقعیت، پروانه نشریه لغو می‌شود و مدیر مسئول و نویسنده به دادگاه معرفی می‌شوند. در این حالت، دادستان علیه آن‌ها لایحه دفاعیه توهین به رهبری را تنظیم می‌کند و به دادگاه ارائه می‌دهد.

چنانچه توهین به مقام رهبری با انجام حرکات یا اشارات توهین‌آمیز باشد نیز این بزه محقق می‌شود. یعنی ممکن است شخصی به قصد توهین و تمسخر رهبری، حرکت توهین‌آمیزی را انجام دهد که باعث تشویش اذهان عمومی و ناراحت شدن مردم شود. در این شرایط هر کدام از حضار که این بزه را گزارش دهد، دادستان با تنظیم لایحه دفاعیه توهین به رهبری علیه مرتکب، این بزه را پیگیری می‌کند.

توهین به رهبری در فضای مجازی

در سال‌های اخیر به دلیل فراگیر شدن استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در بین مردم، برخی از جرایم در فضای مجازی هم قابل تحقق هستند. بزه توهین به مقام رهبری یکی از جرایمی است که در فضای مجازی هم محقق می‌شود. به این صورت که اگر شخصی یک متن، عکس یا یک کلیپ توهین آمیز را به قصد اهانت به شان و جایگاه مقام رهبری در صفحه خود منتشر کند، مرتکب جرم می‌شود. این اقدام در فضای مجازی به‌ سرعت منتشر می‌شود. همین کار سبب می‌شود که دادستان در سریع‌ترین زمان از این موضوع مطلع شود. دادستان بعد از مطلع شدن، پیگیری این بزه را به عهده می گیرد.

علاوه ‌براین، دادستان با تنظیم لایحه دفاعیه توهین به رهبری و تقدیم آن به دادگاه، رسیدگی به این ‌موضوع را از دادگاه تقاضا می‌کند. به ‌عنوان مثال، اگر شخصی در صفحه مجازی خودش یک کلیپ توهین‌آمیز علیه مقام رهبری منتشر کند و این کلیپ در فضای مجازی پخش شود، مرتکب بزه توهین به رهبری شده‌ است. در این حالت، دادستان به‌ عنوان مدعی‌العموم و نماینده جامعه به این ‌موضوع رسیدگی می‌کند. او با تنظیم لایحه دفاعیه توهین به رهبری و تقدیم آن به دادگاه، از قاضی تقاضا می‌کند که به این بزه رسیدگی کند.

شرایط تحقق بزه توهین به مقام رهبری

برای اینکه بزه توهین به مقام رهبری محقق شود، لازم است که مرتکب برای این کار قصد داشته باشد. او باید با علم و آگاهی نسبت‌ به شأن و جایگاه رهبری، این بزه را انجام دهد. در صورتی ‌که شخصی بدون قصد توهین، مرتکب فعل یا رفتار اهانت آمیزی شود، بزهکار شناخته نمی‌شود. زیرا علم و آگاهی و قصد این شخص برای ارتکاب این بزه لازم است. این موضوع به ‌معنای آن است که توهین به مقام رهبری در حالت مستی یا بیهوشی یا خواب محقق نشده باشد.

برای تحقق این بزه، لازم است که مرتکب سمت و مقام رهبری را بشناسد. یعنی شخصی که مقام رهبری را نشناسد و با فعل یا گفتار خود به ایشان توهین کند، این بزه را محقق نکرده است. زیرا شرط اساسی و مهم این بزه، شناخت جایگاه و شأن رهبر است. برای اینکه بزه توهین به مقام رهبری محقق شود، لازم است که شخصی که توهین می‌کند، این کار را به‌ صورت عمدی انجام دهد. یعنی اگر شخصی تحت تأثیر اکراه به مقام رهبری اهانت کند، این بزه محقق نشده ‌است.

و اما چند نکته!

1. تحقق بزه توهین فقط مختص توهین به مقام رهبری نیست. بلکه شخصی هم که به بنیان‌گذار انقلاب اسلامی یعنی امام خمینی توهین کند، مشمول مجازات این بزه خواهد شد.
2. نکته بعدی که بهتر است به آن توجه کنید، این است که اگر شخصی هم به امام‌ خمینی و هم‌ به مقام رهبری اهانت کند، مرتکب دو بزه شده‌ است. در این حالت مجازات شدیدتری برای او در نظر گرفته می‌شود. این موضوع به دلیل آن است که در قانون برای هرکدام از این موارد به‌ صورت جداگانه مجازات تعیین ‌شده است. به‌همین دلیل وقتی شخصی، هم مرتکب توهین به مقام رهبری می‌شود و هم توهین به بنیان‌گذار انقلاب اسلامی را انجام می‌دهد، به مجازات شدیدتر محکوم خواهد شد.
3. نکته دیگری که لازم است به آن توجه کنید، این است که مطابق قانون، رسیدگی به بزه توهین به مقام رهبری در صلاحیت دادگاه انقلاب است. یعنی دادستان باید نمونه لایحه توهین به رهبر یا لایحه دفاعیه توهین را به دادگاه انقلاب تقدیم کند.
4. بزه توهین به رهبر غیر قابل گذشت است. یعنی این بزه نیاز به شاکی خصوصی ندارد. اگر شخصی به دلیل ارتکاب این بزه، تحت تعقیب قرار بگیرد، دادرسی و مجازات او متوقف نمی‌شود.
5. نکته پایانی در مورد این بزه آن است که هر نوع نقد و پیشنهادی برای بهبود وضعیت کشور به‌ منزله توهین نیست. یعنی اگر اشخاصی برای بهبود شرایط کشور انتقادات یا پیشنهاداتی را ارائه دهند و راهکارهایی ارائه دهند، این‌ موضوع مشمول بزه توهین به رهبر نیست.

منافع استفاده از لایحه دفاعیه توهین به رهبری

شان و جایگاه مهم مقام رهبری موجب شده‌ است که قانون‌گذار اهانت به این مقام را قابل مجازات تشخیص دهد. هیچ‌کس حق توهین به دیگران و به‌ طور خاص، مقام رهبری را ندارد. زیرا این ‌موضوع سبب شورش و از بین رفتن نظم جامعه می‌شود. در صورتی‌ که شخصی به مقام رهبری و امام‌ خمینی اهانت کند، نمونه لایحه توهین به رهبر علیه او تنظیم و به دادگاه تقدیم می‌شود.

به‌ عنوان مثال: استاد دانشگاهی در یک کلاس با سخنان تند و اهانت‌آمیز، به مقام رهبری توهین می‌کند و موجب نارضایتی دانشجویان می‌شود. در صورتی که این موضوع در دادسرا مطرح شود، استاد به دلیل این بزه تحت تعقیب قرار می‌گیرد. در این حالت دادستان به‌ عنوان نماینده مردم با پیگیری این ‌موضوع، لایحه دفاعیه توهین به رهبری را علیه این استاد تنظیم می‌کند. در صورتی‌ که تحقق این بزه، در دادگاه محرز شود، این استاد به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد.

پیشنهادی برای شما

ما هم مانند شما از اهمیت دفاع قوی در دادگاه مطلع هستیم. اثبات بی‌گناهی با کمک یک لایحه کامل امکان دارد. پیشنهاد می‌کنیم از خدمات تنظیم لایحه تیم حقوقی احتراما استفاده کنید. ضمن آنکه می‌توانید مشاوره حقوقی تلفنی دریافت کنید.