جعل امضای صادرکننده سفته و نحوه رسیدگی به ادعای جعل امضای سفته به صورت قانونی

در مواقعی که شخصی مرتکب جرم جعل امضای سفته شود، مطابق قانون قابل مجازات خواهد بود. چنانچه شاکی علیه او شکایت کند، مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می‌شود. سفته یکی از برگه‌های تجاری پرکاربرد در کشور ما است. تعداد زیادی از مردم برای انجام کار یا تعهد، سفته ضمانتی را نزد دیگران به امانت قرار می‌دهند. همچنین برای دریافت وام، سفته‌های معادل یا با قیمت بالاتر از آن به ‌طرف مقابل داده می‌شود. این موارد نمونه‌هایی از کاربرد سفته در جامعه ما هستند.

آشنایی ابتدایی با ماهیت جعل امضای سفته

این جرم به معنی آن است که فردی با اقدامات خود، امضای متعلق به دیگری را شبیه‌ سازی کند. یعنی با اقدامات متقلبانه امضای فردی را بدون رضایت و اطلاع خودش در سفته وارد کند. این اقدام در واقع یک جرم شناخته می‌شود. وقتی ادعای جعل امضا سفته مطرح شود، اعتبار آن کاهش پیدا می‌کند. به دلیل اینکه امضای هر فرد در برگه به معنی قبول مندرجات و تأیید آن است.

اگر شخصی مدعی شود که سفته را امضا نکرده و جرم جعل امضا در سفته محقق شده‌ است، می‌تواند در دادگاه علیه طرف مقابل اقدام کند. این شخص با شکایت کیفری علیه شخص جاعل مجازات او را از دادگاه درخواست می‌کند.

تصور کنید شخصی مبلغی را از دیگری دریافت کرده و به او تعدادی سفته داده است اما بدهی خود را پرداخت نمی‌کند. وقتی طلبکار برای به اجرا گذاشتن سفته اقدام می‌کند، این فرد مدعی می‌شود که سفته‌ها توسط طرف مقابل جعل شده‌ است. او هیچ دلیلی را ارائه نمی‌دهد. با این ‌وجود، مطابق قانون ادعای عدم تعلق امضا سفته پذیرفته خواهد شد. طرف مقابل باید بتواند ثابت کند که صاحب امضا خودش سفته‌ها را صادر کرده‌ و مرتکب جعل نشده ‌است. چنانچه شخصی با جعل امضا متعلق به دیگری موجب ورود ضرر به او شود، مستحق مجازات خواهد بود. لازم به ذکر است که این جرم یکی از انواع جرم جعل محسوب می‌شود.

این جرم چه زمانی شکل می‌گیرد؟

تصور کنید فردی تعدادی سفته را برای ضمانت حسن انجام کار نزد شخص دیگری قرار می‌دهد. اگر او با جعل امضای این شخص، تعدادی سفته دیگر را نیز امضا کند، مرتکب جعل امضا سفته شده ‌است. این اقدام او مطابق قانون قابل مجازات خواهد بود.

برای جعل امضای سفته لزومی به ایجاد شباهت فراوان نیست. همین‌ که مرتکب با فریب و تقلب و ایجاد خطوط یا رسم اشکالی، امضایی شبیه امضای دیگری را در سفته وارد کند، این جرم شکل می‌گیرد. اگر شخصی برای امضای سفته با اجازه صاحب آن اقدام کرده باشد، صاحب امضا نمی‌تواند علیه او شکایت کند.

فرض کنید شخصی به همکار خود اجازه می‌دهد تا سفته‌هایی را به‌ جای او امضا کند. همکار او به‌ جای او این اقدام را انجام می‌دهد. در این حالت صاحب امضا حق طرح شکایت علیه او را ندارد. به دلیل اینکه خودش به او اجازه و رضایت داده تا این اقدام را به‌ جای او انجام دهد.

برای پیگیری این جرم در محاکم قضایی و دادگاه، می‌توانید از انواع لایحه جعل بهره ببرید. پیشنهاد می‌کنیم با زدن روی این لینک، مقاله مرتبط را مطالعه کنید.

مجازات جعل امضای سفته چیست؟

در شرایطی که شخصی با جعل امضای صادر کننده سفته موجب ورود ضرر به او شود، قابل مجازات است. مطابق ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی اگر شخصی مرتکب این جرم شده باشد یا با علم نسبت ‌به جعلی بودن از آن بهره‌مند شود، به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد. بر اساس این ماده، مجازات مرتکب حبس از ۳ ماه تا یک ‌سال خواهد بود.

این جرم یکی از جرایم قابل گذشت محسوب می‌شود. یعنی پیگیری آن منوط به شکایت شاکی است. اگر شاکی علیه مرتکب شکایت نکند، متهم تحت تعقیب قرار نمی‌گیرد.

تشخیص جعل امضای سفته به چه صورت انجام می‌شود؟

کارشناسان دادگستری که در حوزه تعیین اصالت خط و امضا تخصص دارند، این جرم را به دستور دادگاه مورد رسیدگی قرار می‌دهند. چنانچه کارشناس در گزارش خود، وقوع این جرم را تأیید کند و قاضی گزارش او را بپذیرد، به مجازات مرتکب حکم خواهد داد.

تشخیص این جرم به وسیله ابزارها و وسایل پیشرفته صورت می‌گیرد. به این صورت که نوع قلمی که با آن امضا شده یا نحوه‌ حرکت خطوط بر روی کاغذ یا تطبیق تاریخ و و تقدم یا تأخر خطوط آن به‌ همراه سایر جزئیات مورد بررسی قرار می‌گیرند.

در صورتی ‌که تشخیص جعلی بودن آن برای کارشناس دشوار باشد، با روش‌های شیمیایی مانند بهره‌مندی از پرتوهای نورانی یا میزان فشاری که به کاغذ وارد شده‌ است، وقوع این جرم را تشخیص می‌دهد.

ادعای جعل امضا سفته

این ادعا از طرف شخصی صورت می‌گیرد که مندرجات سفته به ضرر او باشد. یعنی فردی که به ‌موجب آن مکلف می‌شود تا وجه آن را بپردازد. این شخص می‌تواند از دادگاه درخواست کند تا این موضوع را به کارشناس تعیین اصالت خط و امضا ارجاع دهد. در صورتی ‌که جعلی بودن امضا اثبات شود، او می‌تواند علیه طرف مقابل به دلیل جرم جعل امضای صادرکننده سفته شکایت کند.

مطابق قانون، لازم است که سفته حتماً توسط صادر کننده امضا شود. سفته بدون امضا وجاهت قانونی ندارد.

در خصوص جعل امضای سفته این نکته مهم را بدانید که امضای صادر کننده قابل انکار است. یعنی شخصی که امضای او در سفته قرار دارد، می‌تواند ادعا کند که این امضا متعلق به او نیست. در این حالت طرف مقابل باید برای اثبات تعلق امضا به صادر کننده اقدام کند.

فرض کنید شخصی سفته‌ای را به دیگری سپرده است. طرف مقابل با جعل امضا متعلق به این شخص، چند سفته دیگر را نیز به نام او صادر می‌کند. در این حالت اگر صادرکننده مدعی شود که جز همان یک سفته امضای سایر سفته‌ها به او تعلق ندارد. مطابق قانون ادعای او در دادگاه مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت. این شخص می‌تواند به دلیل جرم جعل امضای سفته علیه طرف مقابل شکایت کند. چنانچه وقوع جعل برای قاضی محرز شود، مرتکب به حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد.

عناصر تشکیل‌ دهنده جعل امضای سفته چه هستند؟

برای تشکیل این جرم، مانند سایر جرائم، ارکان قانونی، مادی و معنوی نیاز است.

عنصر قانونی: مطابق ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی، جعل سفته قابل مجازات خواهد بود. هر کس آن را جعل کند یا با علم به جعلی بودن از آن بهره‌مند شود، مرتکب جرم شده ‌است. بنابراین عنصر قانونی جعل امضا در سفته با استناد به ماده ۵۳۶ این قانون معرفی می‌شود. علاوه بر عنصر قانونی، برای محقق شدن این جرم به عناصر معنوی و مادی نیز نیاز است که در ادامه درباره آن‌ها توضیح می‌دهیم.

عناصر معنوی و مادی این عمل مجرمانه

1. عنصر معنوی: برای ارتکاب جرائم، قصد مجرمانه و سوء نیت لازم است. اگر شخصی به دلیل اشتباه یا بدون سوء نیت امضا متعلق به دیگری را شبیه‌ سازی کرده باشد، مجازات نمی‌شود. این جرم در مواقعی موجب مجازات مرتکب می‌شود که او با قصد مجرمانه و با هدف ضرر رساندن به صاحب امضا، مرتکب جعل شود. البته اثبات این موضوع بر عهده متهم خواهد بود. یعنی او باید ثابت کند که این اقدام اشتباهی یا به دلیل بی‌ارادگی صورت گرفته است. البته این موضوع کار راحتی نیست.
2. رکن مادی: اقداماتی که مرتکب برای جعل امضا سفته انجام می‌دهد، به‌ عنوان رکن مادی این جرم محسوب می‌شود. یعنی ساختن و شبیه‌ سازی کردن خطوط امضا اقداماتی هستند که متهم انجام می‌دهد تا این جرم شکل بگیرد.

این سه عنصر ارکان مورد نیاز برای تحقق جرم جعل امضا در سفته هستند. اگر جرمی این سه ویژگی را داشته باشد، مرتکب مجازات خواهد شد.

جعل امضا پشت سفته

پشت‌نویسی و امضای سفته توسط شخصی انجام می‌شود که می‌خواهد ضامن پرداخت وجه مندرج در سفته باشد. گاهی ممکن است فردی با هدف ضرر رساندن به شخص دیگر، امضای او را جعل کند و در پشت سفته امضای جعلی بزند. در این موقعیت، فردی که امضای او جعل شده ‌است، ضامن پرداخت وجه آن سفته خواهد بود. این اقدام کاری غیرمجاز است که سبب ورود ضرر به صاحب امضا می‌شود. البته صاحب امضا نیز مانند صادرکننده سفته، می‌تواند ادعا کند که این امضا به او تعلق ندارد. سپس برای اثبات این موضوع درخواست نظریه کارشناس اصالت خط و امضا را در دادگاه مطرح کند.

مثالی در رابطه با این جرم

فردی را در نظر بگیرید که یک سفته ۳۰۰ میلیون تومانی به شخص دیگری می‌دهد. سپس برادر او ضامن پرداخت وجه آن سفته می‌شود و پشت سفته را امضا می‌کند. فردی که سفته را در اختیار دارد، با جعل امضای ضامن، پشت چند سفته دیگر را نیز امضا می‌کند. در چنین شرایطی، جرم جعل امضا پشت سفته محقق می‌شود. شخصی که امضای او جعل شده ‌است، می‌تواند علیه جاعل شکایت کند. سپس دلایل مناسبی را برای اثبات ادعای خود به دادگاه ارائه دهد. اگر او بتواند وقوع این اقدام غیرقانونی را در دادگاه اثبات کند، قاضی به مجازات جاعل حکم خواهد داد. به این ترتیب، مطابق قانون مرتکب به حبس و جزای نقدی محکوم خواهد شد. علاوه بر آن، او باید خساراتی که وارد شده است را نیز جبران کند.

پیشنهاد ما در خصوص این جرم

برای حضور موثر در دادگاه و پیگیری شکایت خود، بهتر است که اطلاعات حقوقی مناسبی را کسب کنید. در وب سایت احتراما شرایطی مهیا شده است تا شما بتوانید از مشاوره حقوقی تلفنی بهره‌مند شوید. برای بهره‌مندی از این خدمات، لازم است که در وب سایت ثبت سفارش کنید. کارشناسان تیم حقوقی احتراما در اسرع وقت با شما ارتباط خواهند گرفت.

یکی دیگر از خدمات تخصصی مجموعه احتراما تنظیم لایحه است. کارشناسان ما با تجربه و مهارتی که در زمینه مسائل حقوقی و کیفری کسب کرده‌اند، تنظیم انواع لایحه را به صورت کاملا حرفه‌ای برای شما انجام خواهند داد.