مصادیق محقق شدن جرم درلایحه سرقت اموال دولتی و بررسی موارد کاربرد این لایحه

نمونه لایحه سرقت اموال دولتی زمانی به دادگاه تقدیم می‌شود که موضوع سرقت، اموال دولتی باشد. اموال دولتی به اموالی گفته می‌شود که به مردم تعلق دارد، ولی مدیریت آن در اختیار دولت است. ادارات دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت، برای انجام وظایف حاکمیتی خود، به ابزار و وسایلی نیاز دارند که این وسایل به نام اموال دولتی نامیده می‌شوند. هیچکس حتی کارکنان ادارات و سازمان‌های وابسته به دولت، حق استفاده شخصی، از این اموال و وسایل دولتی را ندارند. سرقت از این اموال موجب مجازات مرتکب می‌شود.

نوع دیگری از سرقت اموال دولتی زمانی انجام می‌شود که شخصی مرتکب سرقت تأسیسات مورد استفاده عمومی شود. مانند اینکه شخصی وسایل و متعلقات مربوط به تاسیسات بهره‌برداری از انشعابات آب، گاز، برق و موارد مانند آن را سرقت کند. بر اساس قانون، این اقدام خلاف مقررات است و موجب مجازات مرتکب خواهد شد.

سرقت اموال دولتی همه ‌ساله باعث ورود خسارت‌های زیادی به مردم و دولت می‌شود. در واقع هرگونه خسارت به این اموال، موجب ورود ضرر و زیان به مردم است زیرا این اموال برای استفاده مردم و در راستای خدمت‌رسانی به آن‌ها قرار داده شده ‌است.

لایحه سرقت اموال دولتی با ذکر یک مثال

فرض کنید شخصی کابل‌های برق یک منطقه را سرقت می‌کند. اولاً به علت عدم رعایت ایمنی و آشنا نبودن با شرایط، ممکن است این اقدام منجر به کشته شدن سارق شود. علاوه‌ بر آن، دزدیدن کابل‌های برق و آسیب به این تاسیسات، موجب ورود خسارات بسیار زیادی به تاسیسات و اموال دولتی می‌شود زیرا برای راه‌اندازی مجدد این تاسیسات و جبران خسارتی که وارد شده است، هزینه‌های زیادی صرف می‌شود.

اگر سارق کابل‌های برق، زنده بماند؛ تحت تعقیب قرار می‌گیرد. در این شرایط اداره برق علیه او در دادگاه اقدام می‌کند. سارق نیز می‌تواند برای بیان توضیحات خود، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم کند. اگر قاضی وقوع این سرقت را احراز کند، سارق را به مجازات مقرر در قانون محکوم می‌کند. این لایحه یکی از انواع لایحه در خصوص سرقت و همچنین یکی از انواع لایحه دفاعیه برای جرم سرقت است.

سرقت اموال دولتی توسط کارکنان اداره یا سازمان وابسته

زمانی ‌که شخصی در یک اداره یا سازمان دولتی مشغول به کار است، به اقتضای شغل خود، به اموال و اطلاعات دسترسی دارد. این شخص بیشتر از اشخاص دیگر، از محل این اموال و ارزش آن‌ها اطلاع دارد. اگر کارکنان این ادارات یا سازمان‌های وابسته به آن‌ها مرتکب سرقت شوند، به حداکثر مجازات مقرر برای سرقت اموال دولتی محکوم می‌شوند.

فرض کنید یکی از کارکنان اداره گاز منطقه، به علت آشنایی با نحوه لوله‌کشی و سایر موارد، مرتکب سرقت گاز از طریق لوله‌کشی غیر مجاز شود. در این حالت، به دلیل اینکه این شخص از کارکنان این اداره بوده ‌است، به حداکثر مجازات مقرر محکوم می‌شود. با تشکیل جلسات دادرسی، این کارمند می‌تواند برای بیان توضیحات خود، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم کند. قاضی بر اساس شواهد و قرائن و با توجه به محتوای نمونه لایحه سرقت اموال دولتی رأی مناسب را صادر می‌کند.

گاهی ممکن است کارمند وظایف خود را به ‌درستی انجام دهد، ولی همکاران او به ‌علت خصومت شخصی یا به دلایل دیگر، او را به سرقت اموال دولتی محکوم کنند و علیه او مدارک ساختگی ارائه دهند. در این شرایط، کارمندی که به او تهمت سرقت اموال دولتی وارد شده‌ است، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم می‌کند. در صورتی‌ که بی‌گناهی او برای دادگاه محرز شود، قاضی رای برائت او را صادر خواهد کرد.

کاربرد نمونه لایحه سرقت اموال دولتی

سرقت اموال دولتی یا وسایل بهره ‌برداری از تاسیسات عمومی، موجب ضررهای جبران ‌ناپذیری به دولت و مردم می‌شود. حتی ممکن است این ‌موضوع موجب کشته شدن مرتکب یا سایر افراد شود. به ‌این ‌ترتیب قانونگذار برای پیشگیری و مقابله با این نوع جرائم، مجازاتی را برای مرتکب پیش‌بینی کرده ‌است. کاربرد نمونه لایحه سرقت اموال دولتی در جایی است که شخصی، اموال دولتی یا وسایل متعلق به تاسیسات عمومی را سرقت کرده باشد. در این حالت، اداره یا سازمان مربوطه، علیه مرتکب نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم می‌کند.

از طرف دیگر، سارق نیز برای بیان توضیحات خود، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم می‌کند. اگر قاضی دلایل و مدارکی که توسط مرتکب ارائه ‌شده است را قانع‌کننده بداند، ممکن است مجازات او را کاهش دهد یا برای او رای برائت صادر کند. چنانچه دلایل او برای دادگاه قابل ‌قبول نباشد یا شواهد و قرائن سرقت اموال دولتی را ثابت کند، دادگاه به مجازات مرتکب و جبران خسارات وارده دستور می‌دهد.

در تمام سرقت‌های غیر حدی که در قانون آمده ‌است، مرتکب علاوه ‌بر تحمل مجازات، به رد عین یا مثل یا قیمت مال مسروقه و جبران خسارت‌های وارده محکوم می‌شود. یعنی اگر سارقی از یک اداره یا سازمان دولتی مالی را ربوده باشد، موظف است آن را پس بدهد. اگر آن مال از بین‌ رفته یا موجود نباشد؛ باید مثل یا قیمت آن را بپردازد.

زمانیکه شخصی وسایل و متعلقات مربوط به تاسیسات که با هزینه‌های دولت برای عموم استفاده می‌شود را سرقت کند، مستحق مجازات است. در این حالت، هر دو طرف می‌توانند برای بیان توضیحات خود، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم کنند.

بررسی مصادیق این نوع سرقت

فرض کنید شخصی خانه‌ای می‌سازد و هزینه‌ انشعاب آب را پرداخت نمی‌کند. سپس به‌ صورت غیر مجاز از لوله کشی اصلی منطقه برای خانه‌ خود لوله‌های آب را نصب می‌کند. این اقدام یکی از جنبه‌های سرقت اموال دولتی است زیرا این شخص به‌ طور غیر قانونی لوله ‌کشی کرده و هزینه انشعاب را پرداخت نکرده ‌است. همچنین این اقدام موجب ضررهایی به تاسیسات منطقه نیز می‌شود. در این حالت، اداره آب و فاضلاب منطقه، علیه این شخص در دادگاه نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را تقدیم می‌کند. سارق نیز می‌تواند نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه ارائه دهد. قاضی بر اساس علم خود و با توجه به محتوای نمونه لایحه سرقت اموال دولتی در رابطه با این‌ موضوع تصمیم‌گیری می‌کند.

این اقدام برای سایر انشعابات نیز، امکان‌پذیر است. یعنی مرتکب اگر هر کدام از انشعابات را به ‌صورت غیر قانونی استفاده کند؛ سرقت کند یا وسایل بهره ‌برداری از آن‌ها را بدزدد، مجازات می‌شود. در این موارد اداره یا سازمان مربوطه به ‌عنوان ذی‌حق در دادگاه علیه او نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را تقدیم می‌کنند. طرف مقابل نیز برای بیان توضیحات خود، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را تنظیم و به دادگاه تقدیم می‌کند. مرتکب در متن نمونه لایحه سرقت اموال دولتی ، از دادگاه تقاضا می‌کند که مجازات او را کاهش دهند یا برای او رای برائت صادر کنند.

سرقت تجهیزات و وسایل دولتی در لایحه سرقت اموال دولتی

گاهی ممکن است سرقت اموال دولتی به وسیله ربودن تجهیزات یا وسایل مربوطه، محقق شود. به عنوان مثال اداره راه و شهرسازی برای تجهیز جاده‌های روستایی وسایلی را به روستاهای مربوطه می‌برد. اگر شخص یا اشخاصی این وسایل را به سرقت ببرند، مرتکب سرقت اموال دولتی شده‌اند.

همچنین ممکن است افرادی، گارد ریل‌های اطراف جاده یا تابلوهای نصب ‌شده در اطراف جاده را به سرقت ببرند. این موارد نیز سرقت اموال دولتی محسوب می‌شوند. اداره راه و شهرسازی با مراجعه به دادگاه علیه مرتکب، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را تنظیم و تقدیم می‌کند. در مقابل، مرتکب نیز برای بیان توضیحات خود، نمونه لایحه سرقت اموال دولتی را به دادگاه تقدیم می‌کند. قاضی بر اساس مدارک و دلایلی که ارائه‌ شده است و با توجه به محتوای نمونه لایحه سرقت اموال دولتی رای مناسب را صادر خواهد کرد.

اسناد و مدارک موثر در نمونه لایحه سرقت اموال دولتی

زمانی ‌که سرقت اموال دولتی واقع می‌شود، لازم است که طرفین ضمن تقدیم نمونه لایحه سرقت اموال دولتی به دادگاه، مدارک و دلایلی را ارائه دهند. شهادت شهود و تنظیم استشهادیه درباره این نوع سرقت، می‌تواند موثر باشد. هم‌چنین ارائه مدارک کارشناسی مبنی بر وقوع سرقت تاسیسات عمومی یا اموال دولتی می‌تواند به علم قاضی در این زمینه کمک کند. قاضی بر اساس شواهد و قرائن و با توجه به محتوای نمونه لایحه سرقت اموال دولتی در این ‌رابطه تصمیم‌گیری می‌کند.

رأی وحدت رویه شماره 799 مورخ 15/7/1399

این رأی وحدت رویه، تساوی مسئولیت سارقین برای رد مال مسروقه را بیان می‌کند. در مواقعی که سرقت به‌ نحو شرکت انجام‌ شده باشد، هر کدام از سارقان به میزان مالی که به دست آورده‌ است، مسئولیت دارد. در صورتی که میزان مال تحصیل شده توسط هر سارق معلوم نباشد، براساس اصل تساوی مسئولیت، هر یک از سارقان مسئولیت مساوی دارند. یعنی برای رد مال مسروقه هر سارقی که در سرقت شرکت کرده ‌است با سارقین دیگر مسئولیت مساوی خواهد داشت.

پیشنهاد ما

تیم حقوقی احتراما برای سهولت دسترسی شما به یک لایحه کاربردی، شرایطی را ایجاد کرده است که می‌توانید با ثبت درخواست تنظیم لایحه ، نوشتن لایحه مورد نظرتان را به مشاوران حقوقی یا وکلای مجرب بسپارید. علاوه براین، با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز می‌توانید درباره این موضوع با کارشناسان متخصص و وکلا گفتگو کنید.