چه زمانی جرم خیانت در امانت ملک محقق می‌شود؟ (بررسی مصادیق این جرم)

جرم خیانت در امانت ملک به ‌عنوان یکی از جرایم مهم علیه اموال غیرمنقول محسوب می‌شود. زمانی ‌که شخصی نسبت به ملک شما رفتاری مانند تصاحب یا تلف را انجام دهد، می‌توانید علیه او در دادگاه اقدام کنید. این جرم از طریق دادگاه کیفری قابل پیگیری خواهد بود.

خیانت در امانت، رفتار ناپسندی است که اشخاص نسبت ‌به مالی که به آن‌ها سپرده شده است، انجام می‌دهند. این رفتار ممکن است نسبت ‌به مال منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری محقق شود. در مواقعی که شما ملک خود را به دیگری سپرده‌اید، او موظف است به‌ درستی از این ملک نگهداری کند و آن را در جهت موضوعی که معین کرده‌اید، استفاده کند. این جرم یکی از انواع جرم خيانت در امانت است.

جرم خیانت در امانت ملک با ذکر یک مثال

به‌ عنوان مثال، شما ملک خود را به مشاور املاک می‌سپارید تا آن را برای شما بفروشد. پس ‌از مدتی که به او مراجعه می‌کنید، متوجه می‌شوید که این شخص ملک شما را به‌ صورت روزانه به مسافران اجاره می‌دهد. در این حالت خیانت در امانت ملک محقق شده‌ است زیرا این شخص با هدف ضرر رساندن به شما این ملک را برای استفاده دیگران قرار می‌دهد و منافع مالی این کار را برای خودش تصاحب کرده‌ است. در این شرایط شما می‌توانید علیه او شکایت کنید.

گاهی ممکن است شما باغ خود را به شخصی اجاره دهید تا به درختان آن رسیدگی کند و میوه‌های درختان آن را برای خود بفروشد. بعد از مدتی به شما اطلاع می‌دهند که این شخص با تعدی و تفریط موجب از بین رفتن درختان و نابودی خاک این باغ شده ‌است. در واقع متوجه می‌شوید که رفتار مستاجر موجب تلف شدن و از بین رفتن درختان است که این مورد از مصادیق خیانت در امانت محسوب می‌شود. شما می‌توانید علیه مستاجر به جرم خیانت در امانت ملک شکایت کنید. چنانچه صحت اظهارات شما برای دادگاه احراز شود، قاضی به مجازات مرتکب رای خواهد داد.

برای رسیدگی و پیگیری این جرم، لازم است که با توجه به پرونده از انواع لایحه خیانت در امانت و همچنین انواع لایحه دفاعیه خیانت در امانت استفاده کنید. لازم است که این لوایح را بنویسید و به دادگاه تقدیم کنید.

چه الزاماتی برای محقق شدن جرم خیانت در امانت ملک وجود دارد؟

برای اینکه جرم خیانت در امانت ملک محقق شود، لازم است که امین مرتکب تعدی یا تفریط شده باشد یا یکی از رفتارهای تلف، تصاحب یا استفاده از ملک را به قصد ضرر رساندن به شما انجام دهد. همچنین لازم است که این رفتارها با سوءنیت انجام شوند. تصور کنید زمانی شما ویلای خود را به شخصی می‌سپارید، سپس متوجه می‌شوید که ویلا به دلیل زلزله یا آتش‌سوزی که خارج از اراده او بوده است، تخریب می‌شود و از بین برود، در این موقعیت امین مرتکب جرم خیانت در امانت نشده ‌است زیرا تلف شدن بدون تعدی و تفریط او و بدون قصد ضرر رساندن به شما رخ داده ‌است.

تصاحب ملک از مصادیق جرم خیانت در امانت ملک

از مصداق دیگر جرم، تصاحب ملک است. چنانچه شخصی که ملکی را به او سپرده‌اید، با ملک شما رفتار مالکانه داشته باشد، به‌گونه‌ای که دیگران او را مالک آن بدانند، این اقدام اگر با سوءنیت همراه باشد، موجب تحقق جرم خیانت در امانت می‌شود. یعنی امین به قصد ضرر رساندن به شما و با سوءنیت، خودش را صاحب ملک معرفی کرده و نسبت به این ملک، رفتار مالکانه داشته‌ است. مانند اینکه شما زمین زراعی خود را به دوست خود می‌سپارید تا در آن زراعت کند. بعد از چند سال برای پس گرفتن زمین، به امین مراجعه می‌کنید. امین از پس دادن این زمین خودداری می‌کند و خودش را به دلیل اینکه چند سال در این زمین زراعت کرده است، صاحب آن می‌داند. در این شرایط امین به قصد ورود ضرر به شما این ملک را تصاحب کرده و جرم خیانت در امانت ملک محقق شده ‌است.

در اختیار گذاشتن ملک برای استفاده در موضوع معین

گاهی ممکن است شخصی ملک خود را در اختیار دیگری قرار دهد تا آن را برای موضوع معینی استفاده کند. مانند اینکه مالک ضمن یک توافق با اجرت، از امین تقاضا کند تا خانه او را برای استفاده افراد بی‌سرپناه قرار دهد. در صورتی ‌که امین بر خلاف موضوع مورد توافق، این خانه را برای برگزاری مهمانی‌ به افراد اجاره دهد، خیانت در امانت ملک محقق شده ‌است. در این شرایط مالک می‌تواند علیه امین شکایت کند.

تعدی و تفریط نسبت به ملک امانتی در رابطه با جرم خیانت در امانت ملک

فرض کنید شخصی زمین زراعی خود را به دیگری داده است تا آن را در غیاب او نگهداری کند. در صورتی ‌که امین با تعدی و تفریط و به قصد ضرر رساندن به مالک، در زمین اسید یا مواد سمی بریزد تا قابلیت کشت و زراعت را از دست بدهد، خیانت در امانت ملک، واقع شده است. شخصی که نسبت ب ملک متعلق به دیگری مرتکب تعدی و تفریط شده و موجب نابود شدن زمین او گردیده است، به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

گاهی مواقع مستاجر با اقدامات خود، موجب از بین رفتن ملک استیجاری می‌شود. در این حالت موجر می‌تواند علیه مستأجر به دلیل خیانت در امانت ملک شکایت کند. مانند اینکه مستأجر با تعدی و تفریط خود، سبب خراب شدن ملک موجر شود. در این حالت موجر می‌تواند این ‌موضوع را از طریق دادگاه کیفری پیگیری کند. در صورت احراز خیانت در امانت توسط مستاجر، این شخص به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

خیانت در امانت ملک رهنی در جرم خیانت در امانت ملک

گاهی ممکن است شما به شخصی بدهکار باشید، سپس به‌ جهت جلب اعتماد و اطمینان او، ملکی را به‌ عنوان مال مرهونه نزد او قرار دهید. مال مرهونه به مالی گفته می‌شود که به ‌عنوان رهن، نزد طلبکار قرار داده می‌شود تا در صورت پس ندادن بدهی توسط مدیون، طلبکار بتواند از محل فروش مال مرهونه، طلب خود را وصول کند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که تا زمان سر رسید مهلت مورد توافق، طلبکار حق استفاده یا فروش این مال را ندارد. در غیر این صورت جرم خیانت در امانت ملک محقق می‌شود.

فرض کنید شما مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان به دیگری بدهکار هستید. برای اطمینان بخشیدن به طرف مقابل، شما باغ خود را که ارزش آن پانصد میلیون تومان است، نزد طرف مقابل به‌ عنوان مال مرهونه قرار می‌دهید. در این شرایط اگر این شخص بدون اجازه شما از این باغ استفاده کند یا آن را قبل ‌از تاریخ مقرر بفروشد، جرم خیانت در امانت ملک محقق شده ‌است. در صورتی که صحت این موضوع برای دادگاه احراز شود، مرتکب به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

صلاحیت رسیدگی به جرم خیانت در امانت ملک

زمانی ‌که جرم خیانت در امانت ملک تشکیل می‌شود، شما می‌توانید از طریق دادگاه کیفری، این‌ جرم را پیگیری کنید. برای این اقدام لازم است که ابتدا شکایت خود را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تنظیم کنید. سپس این جرم در دادسرا بررسی می‌شود و تحقیقات مقدماتی نسبت ‌به آن صورت می‌گیرد. در صورت احراز وقوع این جرم و انتساب جرم به متهم، پرونده به ‌همراه کیفرخواست صادره، به دادگاه کیفری ارسال می‌شود.

در مورد خیانت در امانت ملک، دادگاه کیفری محل وقوع جرم، صالح به رسیدگی خواهد بود. یعنی اگر ملک شما در کاشان قرار دارد و شخص امین که مرتکب خیانت در امانت شده در تهران ساکن است، دادگاه صالح به رسیدگی، دادگاه کیفری کاشان خواهد بود زیرا محل وقوع جرم خیانت در امانت ملک کاشان بوده ‌است.

مجازات جرم خیانت در امانت ملک

تا قبل از سال 1399، برای جرم خیانت در امانت اموال غیرمنقول، مجازات حبس از ۶ ماه تا ۳ سال تعیین ‌شده بود. با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات حبس برای این جرم نصف شد و حبس این جرم از 3 تا ۱۸ ماه تعیین شد.

علاوه ‌بر این، خیانت در امانت به عنوان جرم قابل گذشت معین شد. یعنی اگر شخصی نسبت ‌به ملک شما که به عنوان امانت به او سپرده‌اید، مرتکب تعدی یا تفریط یا سایر رفتارهای مجرمانه شود، تا زمانی‌ که شما علیه او شکایت نکنید، این شخص تحت تعقیب قرار نمی‌گیرد. در صورتی ‌که شما علیه مرتکب شکایت کنید، سپس منصرف شوید، دادرسی یا اجرای مجازات در هر مرحله‌ای که باشد، متوقف خواهد شد.

عناصر جرم خیانت در امانت ملک

برای تحقق جرم خیانت در امانت، وجود عناصر مادی، قانونی و معنوی لازم است. در ادامه هر کدام از آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

برای تعریف عنصر قانونی خیانت در امانت ملک، می‌توانیم به ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی اشاره کنیم.

عنصر روانی برای تحقق جرم خیانت در امانت ملک نیز، وجود سوءنیت و قصد ورود ضرر به صاحب ملک یا متصرف آن است.

عنصر مادی نیز به صورت رفتارهایی معنی می‌شود که سبب تشکیل جرم شوند.

برای پیگیری این پرونده لازم است:

رسیدگی و پیگیری این جرم در مراجع قضایی انجام می‌شود. شما برای حضور در دادگاه به آگاهی از تشریفات این مکان نیاز دارید تا بدانید که دقیقا باید چه اقداماتی را انجام دهید. به این ترتیب، بهره برداری از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی برای شما کارآمد و موثر خواهد بود.

از طرف دیگر، از اولین اقدامات برای حضور در دادگاه، تهیه یک لایحه است که به تمام مدارک و اسناد مورد نیاز شما اشاره کرده باشد. با ثبت درخواست تنظیم لایحه ، می‌توانید مسئولیت تنظیم و نوشتن آن را به تیم حقوقی احتراما بسپارید.