جرم پخش عکس در فضای مجازی و مجازات آن در قانون
موضوع انتشار تصاویر متعلق به دیگران در سال‌های اخیر گسترش چشمگیری داشته است. در سال‌های گذشته که فضای مجازی تا این حد به زندگی مردم وارد نشده بود، هراس و ترس افراد از انتشار تصاویر شدت بیشتری داشت. به گونه‌ای که انتشار هر تصویر ممکن بود، منجر به نابودی زندگی فرد یا خودکشی یا افسردگی او شود. در سال‌های اخیر مردم با قوانین آشنایی بیشتری پیدا کرده‌اند. به طوری که هرگونه هتک حرمت و تجاوز به حقوق خود را از طریق قانون پیگیری می‌کنند. جرم پخش عکس در فضای مجازی زمانی شکل می‌گیرد که فردی بدون اجازه شخص دیگری، عکس متعلق به او را منتشر کند. این موضوع مطابق مقررات، جرم و دارای مجازات است.
تصور کنید شخصی برای اینکه موجب هتک حرمت و آسیب به زندگی مشترک خانمی شود، عکس دوران مجردی او را که در یک مهمانی بوده است، منتشر می‌کند. این موضوع موجب می‌شود تا آبروی خانم در معرض خطر قرار بگیرد. در این زمان خانم می‌تواند برای شکایت علیه متهم در دادگاه اقدام کند. چنانچه وقوع این جرم برای قاضی محرز شود، مرتکب مطابق قانون به مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
جرم پخش عکس در فضای مجازی چیست؟
گاهی ممکن است افراد به دلیل کینه، خشم، اختلاف یا برای آسیب رساندن به آبروی دیگران، تصاویر آن‌ها را در فضای مجازی منتشر کنند. وقوع این جرم سبب ورود ضرر به بزه دیده می‌شود. مطابق قانون، شخصی که از این جرم به او ضرر و زیان رسیده است، می‌تواند آن را پیگیری کند. با شکایت او متهم تحت تعقیب قرار می‌گیرد. چنانچه متهم نتواند از خودش دفاع کند و دفاع قابل قبولی ارائه ندهد، قاضی به مجازات او حکم می‌دهد.
تصور کنید شخصی با هدف ضرر رساندن به فردی که قصد ازدواج با او را داشته است، تصاویر خصوصی او را منتشر می‌کند. مبدأ انتشار تصاویر در فضای مجازی معمولاً از ابتدا معلوم نیست. بعد از اینکه شاکی این موضوع را مطرح می‌کند، مراجع صالح با بررسی دقیق این موضوع، متهم جرم را تحت تعقیب قرار می‌دهند.
گاهی وقوع این جرم توسط همسر سابق بزه دیده انجام می‌شود. یعنی خانم یا آقایی که از همسرش جدا شده است، برای آسیب رساندن به حیثیت او مرتکب جرم پخش عکس در فضای مجازی می‌شود. او با انتشار تصاویر خصوصی همسر سابق خود، تلاش می‌کند به حیثیت او آسیب برساند. این اقدام موجب ورود ضرر به شأن بزه دیده خواهد شد.
جرم پخش عکس دیگران
پخش تصاویر دیگران گاهی توسط افرادی صورت می‌گیرد که هیچ شناختی از آن‌ها ندارند. برای مثال فردی که در خصوص نرم‌افزارهای رایانه‌ای مهارت دارد، توسط شخصی برای این کار استخدام می‌شود. و این مسئولیت را به عهده می‌گیرد که با تغییر و تحریف تصاویر اصلی، تصاویری که به او داده می‌شود را جایگزین کند. جرم پخش عکس در فضای مجازی معمولا علیه افراد مشهور صورت می‌گیرد.
به عنوان مثال، شخصی با تغییر و تحریف در تصاویر متعلق به فرد مشهوری، تصویر او را به جای تصویر یک شخص دیگر قرار می‌دهد. این اقدام اگر در مورد عکس‌های مستهجن باشد، موجب مجازات حبس و جزای نقدی برای مرتکب خواهد شد.
مصادیق تحقق این جرم در جامعه
تصور کنید فردی قصد دارد به حیثیت مدیر یک شرکت معتبر ضرر برساند. او عکس این مدیر را به جای تصویر مردی در شرایط نامناسب قرار می‌دهد. سپس این تصاویر مستهجن را در فضای مجازی منتشر می‌کند. او با این اقدام آسیب زیادی به شأن آن مدیر می‌رساند. در این صورت قاضی مرتکب را به مجازات حبس و جزای نقدی محکوم خواهد کرد.
در مواقعی ممکن است که تصویر شخصی دیگران بدون اجازه آن‌ها منتشر شود. تصور کنید فردی تصویربردار مراسم و جشن‌ها است. او بعد از اینکه دستمزد خود را دریافت نمی‌کند، تعدادی از تصاویر عروس و داماد را بدون اجازه آن‌ها منتشر می‌کند. این موضوع سبب تحقق جرم پخش عکس در فضای مجازی و موجب آسیب گسترده‌ای به حیثیت آن‌ها خواهد شد.
در مثال دیگر
در مثال دیگری ممکن است فردی بدون اجازه تصاویر خصوصی و خانوادگی افراد را منتشر کند. این موضوع معمولاً در مورد هنرمندان یا ورزشکاران مشهور نیز رخ می‌دهد. متهم با دریافت پول فراوان تصاویر خصوصی این اشخاص را در اختیار دیگران می‌گذارد. این موضوع ضرر فراوانی به حیثیت آن‌ها وارد می‌کند.
تصور کنید شخصی تصاویر مربوط به جشن تولد یک ورزشکار مشهور را بدون اجازه او منتشر کرده است. پخش این تصاویر تبعات فراوانی را برای ورزشکار به دنبال دارد. حتی ممکن است او از تیم مورد نظر خود کنار گذاشته شود. مطابق قانون این ورزشکار می‌تواند علیه فردی که مرتکب جرم پخش تصاویر شخصی شده است، شکایت کند. اگر وقوع این جرم برای قاضی محرز شود، به مجازات پخش عکس خصوصی برای مرتکب حکم می‌دهد.
مجازات پخش عکس خصوصی
در ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای در خصوص این جرم صحبت شده است. مطابق این ماده، اگر شخصی به وسیله سامانه‌های مخابراتی و رایانه‌ای تصویر شخص دیگری را تغییر دهد یا آن را تحریف یا منتشر کند، به طوری که سبب هتک حرمت به او شود، به مجازات حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال یا جزای نقدی محکوم می‌شود. اگر این تغییر یا تحریف به صورت مستهجن انجام شده باشد، مرتکب به حداکثر مجازات این ماده، محکوم خواهد شد.
بر اساس ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای، چنانچه شخصی به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی تصویر خصوصی یا خانوادگی شخص دیگری را بدون رضایت او منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد، به طوری که موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال و جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
همان‌طور که در این ماده بیان شد، اگر فردی تصاویر خصوصی را در اختیار دیگران و در دسترس آن‌ها قرار دهد، مستحق مجازات خواهد بود. او نیز مطابق قانون مجازات، مطابق مقررات این قانون مجازات خواهد شد.
ارکان تشکیل دهنده جرم پخش عکس در فضای مجازی
متهم زمانی قابل مجازات خواهد بود که فعل ارتکابی او دارای سه عنصر قانونی، مادی و روانی باشد. جرم پخش عکس در فضای مجازی نیز با وجود این سه عنصر محقق می‌شود.
عنصر قانونی جرم پخش عکس در فضای مجازی
مطابق ماده ۱۶ و ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای انتشار تصاویر متعلق به شخص دیگری بدون اجازه او به هر نحوی که باشد، اگر منجر به ورود ضرر یا هتک حیثیت فرد شود، مرتکب مجازات خواهد شد. به این ترتیب این دو ماده، عنصر قانونی جرم پخش عکس شخصی محسوب می‌شوند.
رکن مادی جرم پخش عکس دیگران
برای اینکه جرم پخش تصاویر شخصی شکل بگیرد، مرتکب باید فعل یا رفتاری را انجام دهد. زمانی که شخصی تصویر متعلق به شخص دیگری را تغییر می‌دهد و تحریف یا منتشر می‌کند، عنصر مادی این جرم محقق می‌شود. شخصی که با انتشار تصاویر دوست سابق یا همسر سابق خود در فضای مجازی منجر به ورود ضرر به او شده باشد، مطابق قانون مستحق مجازات خواهد بود.
رکن روانی جرم پخش عکس شخصی
سوء نیت و قصد مجرمانه مرتکب برای تحقق جرم پخش عکس در فضای مجازی لازم است. وقتی متهم با هدف ضرر رساندن به حیثیت و آبروی دیگران تصاویر او را منتشر کند، رکن روانی این جرم شکل می‌گیرد.
خدمات مجموعه احتراما در این زمینه
اگر قصد پیگیری این موضوع را دارید، میتوانید ابتدا از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ما بهره‌مند شوید. کارشناسان ما شما را راهنمایی می‌کنند تا بتوانید حضور موثری در دادگاه داشته باشید.
در صورتی که پرونده شما در دادگاه در جریان باشد، میتوانید از خدمات تنظیم لایحه نیز استفاده کنید. کارشناسان ما تلاش می‌کنند لایحه‌ای کامل و دقیق را به شما ارائه دهند.
اگر در مورد این مطلب سوالی دارید، میتوانید در قسمت ثبت نظرات آن را مطرح کنید. در اولین فرصت پاسخگوی شما خواهیم بود.
ثبت نظر یا سوال