جرم جعل امضا و اثر انگشت چیست؟ (به همراه چند مثال کاربردی)

جرم جعل امضا از جرایم پرتکرار در جامعه محسوب می‌شود. این عمل مجرمانه، موضوع بسیاری از پرونده‌های محاکم کیفری است. مطابق قانون، شخصی که امضا متعلق به شخص دیگری را جعل می‌کند، مستحق مجازات خواهد بود.

امضا به خطوط و اشکالی گفته می‌شود که به یک شخص اختصاص دارند. این خطوط و اشکال در یک نوشته، قرارداد یا مدارک دیگر مانند آن ثبت می‌شوند و موجب تأیید آن خواهند شد. وقتی فردی مطلب یا نوشته یا اوراقی را امضا می‌کند، این اقدام به معنی تأیید محتوای آن نوشته محسوب می‌شود.

با پیشرفت تکنولوژی، انتظار می‌رفت که وقوع این جرم در جامعه کاهش داشته باشد اما این عمل مجرمانه هنوز هم از جرایم مهم و تاثیرگذار است که در موارد متعدد به وقوع می‌پیوندد.

فرض کنید شخصی یک مالی را از شخص دیگری می‌گیرد و به او نوشته‌ای مانند فاکتور می‌دهد. بعد از مدتی این شخص با جعل امضا صاحب مال در فاکتور، موجب ورود ضرر به او می‌شود. در این شرایط جرم جعل امضا محقق شده ‌است. فردی که از این موضوع به او ضرر و زیان رسیده باشد، می‌تواند علیه جاعل شکایت کند. چنانچه وقوع این جرم در دادگاه محرز شود، مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد. این جرم، یکی از انواع جرم جعل محسوب می‌شود.

جرم جعل امضا چیست؟

در قانون ما جرم جعل امضا تعریف دقیقی ندارد. با این حال این عمل مجرمانه قابل مجازات خواهد بود. جعل به معنی ساختن، تقلب و قرار دادن است. در واقع وقتی فردی با تقلب و برای فریب دیگران امضا شخصی را جعل می‌کند، این جرم شکل می‌گیرد. این اقدام موجب ورود ضرر به دیگران خواهد شد.

معمولا نوع ضرری که به واسطه این جرم به شخص وارد می‌شود، ضرر مالی است اما ضرر غیر مالی نیز برای آن قابل تصور خواهد بود. فرض کنید شخصی برای یک استشهادیه محلی امضا متعلق به همسایه خود را جعل می‌کند. اقدام او ممکن است موجب ضرر غیر مالی به فردی شود که استشهادیه علیه او تنظیم شده ‌است.

این جرم باید بدون اطلاع و بدون رضایت صاحب امضا شکل بگیرد. یعنی ممکن است فردی که خودش سواد ندارد یا در محل مورد نظر نیست، به شخص دیگری بگوید به‌ جای او مدارکی را امضا کند. در این شرایط، این شخص دیگر نمی‌تواند علیه طرف مقابل شکایت کند. به دلیل اینکه خودش به او رضایت داده و از این موضوع مطلع بوده‌ است. البته امکان دارد این اقدام برای طرف مقابل پیامدهایی را به ‌دنبال داشته باشد.

فرض کنید شخصی امضا همسر خود را جعل می‌کند. او با رضایت و با اطلاع همسرش تعدادی از اوراق مورد نظر را به‌ جای او تأیید و امضا می‌کند. عمل این شخص توسط همسر او قابل پیگیری نخواهد بود. به دلیل اینکه خودش به او رضایت داده است. با این‌ حال افرادی که به موجب اقدام همسر او متحمل ضرر و زیان شده باشند، می‌توانند علیه او شکایت کنند.

جرم جعل امضا شخص حقیقی

تحقق جرم جعل امضا شخص حقیقی موجب ورود ضرر به صاحب آن می‌شود. بعضی مواقع افراد با جعل امضا متعلق به شخص دیگر، علاوه‌ بر فرد مورد نظر سبب ورود ضرر به شخص ثالث نیز خواهند شد. در شرایطی که صاحب امضا فردی سیاسی و صاحب قدرت باشد، مجازات مرتکب بیشتر خواهد بود. البته باید این اقدام به اعتبار مقام سیاسی او صورت بگیرد.

فرض کنید شخصی امضا برادر خود را که استاندار یک استان است، جعل می‌کند. او تعداد زیادی از پرونده‌ها و دستورالعمل‌های اداری را با امضا جعلی به ادارات اعلام خواهد کرد. در این شرایط به دلیل اینکه اقدام به‌ موجب مقام سیاسی برادرش صورت‌ گرفته است، به مجازات بیشتری محکوم خواهد شد.

در شرایطی هم ممکن است کارمند فرمانداری یک شهرستان، امضا فرماندار را جعل کند. او تعداد زیادی از نامه‌های اداری را به‌ جای او تأیید می‌کند. در این شرایط این کارمند مرتکب جرم جعل امضا شده‌ است. بر اساس قانون، این کارمند مستحق مجازات خواهد بود.

اگر فردی امضا شخص سیاسی را برای اقدامی غیر از موقعیت سیاسی او جعل کند، به مجازات این جرم محکوم نمی‌شود.

فرض کنید فرزند یکی از مدیران سیاسی، امضا پدر خود را برای اجاره دادن منزل او جعل می‌کند. این مورد به دلیل سوءاستفاده از موقعیت شغلی پدر نبوده است و مشمول تشدید مجازات نخواهد شد.

مواردی که بیان شد، مصادیقی از جرم جعل امضا شخص حقیقی هستند که در قانون به تفکیک برای آن‌ها مجازاتی تعیین ‌شده است. در واقع شخصیت فردی که امضا او جعل می‌شود، در مجازات مرتکب مؤثر خواهد بود.

جرم جعل امضا قرارداد

یکی از مسائلی که همواره موجب ضرر فراوانی به مردم می‌شود، جرم جعل امضا قرارداد است. وقتی شخصی امضا متعلق به شخص دیگری را جعل و آن را در متن قرارداد وارد کند، مستحق مجازات خواهد بود.

جرم جعل امضا در قرارداد هم قابل تحقق است. به دلیل شرایط قراردادها، این جرم ضررهای فراوانی به مردم وارد می‌کند.

فرض کنید شخصی یک خانه را برای فروش به بنگاه معاملات ملکی می‌سپارد. اگر صاحب بنگاه بدون اجازه مالک، امضا او را جعل و قرارداد فروش خانه را منعقد کند، مرتکب جرم جعل امضا شده ‌است. این اقدام او سبب ضرر مالی به مالک و موجب از بین رفتن اعتماد او خواهد شد. در واقع جرم جعل امضا سبب از بین رفتن نظم عمومی و خدشه‌دار شدن اعتماد مردم نسبت ‌به یکدیگر می‌شود.

گاهی ممکن است دو نفر با یکدیگر شریک باشند و یکی از شرکا برای انجام قراردادی امضا شریک خود را جعل کند. بعد از مدتی شریک دیگر که از این موضوع مطلع می‌شود، می‌تواند علیه مرتکب شکایت کند. در صورتی که وقوع این جرم در دادگاه محرز شود، مرتکب مجازات خواهد شد.

هر زمان که این جرم محقق شود یا هر زمان که لازم باشد برای دفاع از اتهام این جرم در دادگاه حاضر شوید، مناسب است که یک لایحه به همراه داشته باشید. لایحه جعل امضا ، لایحه‌ای است که برای چنین شرایطی از آن استفاده می‌کنند. این لایحه از انواع لایحه جعل خواهد بود. برای آگاهی از ابعاد قانونی و حقوقی این لوایح، پیشنهاد می‌کنیم با زدن روی نام هر کدام، مقالات اختصاصی آن‌ها را مطالعه کنید.

جرم جعل امضا و اثر انگشت چیست؟

تعداد زیادی از اوراق و قراردادهای بین مردم با امضا و تعداد قابل توجهی نیز با اثر انگشت منعقد می‌شوند. معمولا افراد توجه چندانی به اثر انگشت ندارند. به دلیل اینکه احراز انتساب اثر انگشت به صاحب آن فقط با وسایل پیشرفته قابل تشخیص است.

وقتی فردی اثر انگشت شخص بی‌سواد، بیهوش، بیمار یا حتی اثر انگشت فرد سالمی را جعل کند، موجب ضرر به او و سلب اعتماد دیگران خواهد شد.

جرم جعل امضا و اثر انگشت ممکن است از طریق اوراقی که اثر انگشت فرد در آن قرار دارد، صورت بگیرد.

برای مثال، ممکن است که شخصی در گذشته اثر انگشت خود را در متن یک قرارداد وارد کرده‌ باشد. اگر متهم با رایانه، اثر انگشت او را اسکن و پس ‌از آن با بازسازی این اثر انگشت، آن را برای یک قرارداد دیگر استفاده کند، مرتکب جرم شده است و عمل او در واقع جرم جعل امضا و اثر انگشت است. شخص مرتکب این جرم، مطابق قانون، قابل مجازات خواهد بود.

مجازات این جرم در قانون

بر اساس ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی، مرتکب این جرم به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال حبس یا 3 تا ۱۲ میلیون جزای نقدی محکوم می‌شد. مطابق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات این جرم به نصف کاهش پیدا کرد. علاوه‌ بر آن، این جرم به یکی از جرایم قابل گذشت تبدیل شد.

بنابراین اگر شخصی مرتکب این جرم شود، به حبس از ۳ ماه تا یک‌ سال محکوم می‌شود. به دلیل قابل گذشت بودن این جرم به موجب قانون جدید، متهم فقط با شکایت شاکی تحت تعقیب قرار خواهد گرفت.

البته قابل گذشت بودن و کاهش مجازات این جرم فقط مربوط به مواقعی است که جعل امضا افراد غیر سیاسی صورت ‌گرفته باشد. یعنی اگر متهم این عمل مجرمانه را در خصوص اوراق اداری یا امضا افراد سیاسی انجام دهد، مجازات او مطابق قانون مجازات اسلامی خواهد بود. همچنین جرم نیز غیر قابل گذشت محسوب خواهد شد. یعنی مشمول تشدید مجازات می‌شود.

خدمات مجموعه احتراما در خصوص این جرم

اگر در مورد این عمل مجرمانه قصد طرح شکایت دارید، می‌توانید با ثبت سفارش خود، از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره‌مند شوید. کارشناسان ما شما را راهنمایی می‌کنند تا بتوانید وقوع این جرم را در دادگاه ثابت کنید.

در صورتی که در جایگاه متهم این جرم تحت تعقیب قرار گرفته‌اید، مطابق قانون امکان دفاع از خود را دارید. کارشناسان ما نحوه دفاع در این پرونده را با شما در میان می‌گذارند.

با تشکیل جلسات دادرسی شما و طرف مقابل باید اظهارات و دفاعیات خود را در دادگاه مطرح کنید. برای این کار به یک لایحه نیاز است. تنظیم لایحه یکی از خدمات وب سایت احتراما است. کارشناسان ما با آگاهی از شرایط پرونده، لایحه مورد نظرتان را برای شما تنظیم می‌کنند.