لایحه افترا را از نظر ماده‌های قانونی مرتبط با آن بشناسید!

لایحه افترا یک لایحه کاربردی است. همان ‌طور که می‌دانیم حقوق و حیثیت دیگران دارای اهمیت فراوانی است. افتراء جرمی است که موجب کاهش حیثیت بزه دیده و نقض حقوق او می‌شود. این جرم در قانون کشور ما و در سطح بین‌ الملل نیز ممنوع است. افترا نسبت دادن جرمی به دیگری است. در حالی‌ که این شخص مرتکب آن جرم نشده‌ است. چنانچه شخصی فعل یا موضوعی را به دیگری نسبت دهد، ولی آن موضوع جرم نباشد، جرم افترا محقق نخواهد شد. اما اگر شخصی جرمی را به دیگری نسبت دهد و این موضوع به ‌صورت صریح، کتبی یا شفاهی باشد، مرتکب جرم افترا شده‌ است.

به‌ عنوان مثال، شخصی که دیگری را بینوا یا فقیر خطاب کند، به ‌جهت جرم نبودن این ‌موارد، مرتکب جرم افترا نشده ‌است اما زمانی ‌که شخص دیگری را متکدی یا ولگرد خطاب یا معرفی کند، در این شرایط جرم افترا واقع‌ شده است. شخصی که جرمی به او نسبت داده می‌شود، می‌تواند علیه افترا زننده شکایت کند و لایحه افترا را تنظیم کند و به دادگاه ارائه دهد.

این لایحه زمانی که پرونده‌ای با موضوع جرم افترا در حال رسیدگی باشد، از جانب طرفین دعوی به دادگاه ارائه می‌شود.

شرایط لازم برای جرم افتراء و استفاده از لایحه افترا

1. رکن اصلی جرم افترا انتشار آن است. یعنی شخصی که جرمی را به دیگری نسبت دهد، اگر در یک جمع یا سخنرانی یا روزنامه یا فضای مجازی این عمل را انجام دهد، جرم افترا محقق می‌شود و شخصی که از این مساله زیان ‌دیده است، می‌تواند با تنظیم لایحه افترا برای احقاق حق خود اقدام کند. اما اگر مجرم در قالب یک فیلم یا نامه، جرمی را به شخص دیگری نسبت دهد، ولی آن را نزد خود نگهداری کند و منتشر نکند، مرتکب جرم افترا نشده ‌است. زیرا رکن اصلی این جرم انتشار آن است.
2. رکن دیگر برای تحقق افترا، جرم بودن عمل انتسابی است. یعنی لازم است که آنچه به دیگری نسبت داده شده ‌است، مطابق قانون جرم باشد. در واقع نسبت‌هایی که مطابق اخلاق، صحیح نیستند ولی جرم‌ محسوب نشده‌‌اند، موجب تحقق جرم افترا نمی‌شوند.
3. رکن دیگر جرم افترا وجود سوءنیت و قصد اضرار به دیگری است. یعنی شخصی که بدون قصد ضرر یا بدون اطلاع از جرم بودن فعلی که به دیگری نسبت می‌دهد، این‌ موضوع را منتشر کند، مرتکب جرم افترا نشده ‌است. البته این شخص باید عدم قصد و آگاهی خود را اثبات کند. در غیر این صورت شاکی می‌تواند علیه او شکایت کند و لایحه افترا را به دادگاه ارائه دهد.
4. رکن دیگر جرم افترا آن است که شخصی که مرتکب این جرم می‌شود، نتواند صحت ادعای خود را اثبات کند. یعنی این شخص نتواند، ارتکاب جرم توسط طرف مقابل را اثبات کند. در این شرایط شاکی می‌تواند علیه او شکایت کند و با تنظیم لایحه برای افترا و ارائه مدارک لازم، مجازات مجرم را از دادگاه تقاضا کند. این مواردی که بیان شد ارکان جرم افترا هستند. یعنی بدون وجود آن‌ها جرم افترا محقق نمی‌شود.

نحوه تنظیم لایحه افترا

برای اینکه بتوانید از خود دفاع کنید، لازم است که لایحه افترا را تنظیم کنید و به دادگاه ارائه دهید. در لایحه برای افترا ، مشخصات خود و طرف مقابل را به ‌طور کامل بنویسید. در متن لایحه افترا دلایل خود را به ‌ترتیب اولویت بیان کنید. پایان آن متن، تقاضای خود را برای برائت خود یا محکومیت طرف مقابل وارد کنید. به دلیل اینکه مخاطب لایحه افترای شما قاضی پرونده است، باید خواسته خود را به‌ صورت رسمی و با زبان قانونی بنویسید. از طولانی شدن مطالب لایحه افترا خودداری کنید و خواسته خود را به ‌صورت خلاصه بیان کنید. لایحه افترا باید دقیق، مختصر و قانع‌کننده باشد.

در هنگام نوشتن نمونه لایحه شکایت افترا از بیان نکات غیرضروری خودداری کنید. خواسته خود را در قالب پاراگراف‌های مرتب و مرتبط با یکدیگر بنویسید. در متن نمونه لایحه شکایت افترا می‌توانید از مواد قانونی مناسب، آیات، روایات، نظریه‌های مشورتی، قواعد فقهی و آراء وحدت رویه استفاده کنید. قاضی بعد از مطالعه محتوای لایحه افترا و بررسی مدارک و دلایل، حکم خود را صادر می‌کند.

ممکن است نیاز داشته باشید که این لایحه را برای دفاع از خود در برابر اتهام این جرم تهیه و تنظیم کنید. در چنین شرایطی، شما به یک لایحه دفاعیه افترا نیاز خواهید داشت. پیشنهاد می‌کنیم روی لینک بزنید و یک مقاله‌ اختصاصی در خصوص این لایحه مطالعه کنید. به این صورت، اطلاعات جامع و کاربردی‌تری در اختیار خواهید داشت.

اسناد و مدارک مرتبط با لایحه افترا

همان‌ طور که در متن این مقاله بیان شد، جرم افترا ممکن است به ‌صورت کتبی و شفاهی واقع شود. در صورتی ‌که جرم افترا علیه شما به ‌صورت کتبی محقق شده ‌است، می‌توانید ضمن تقدیم نمونه لایحه شکایت افترا ، شهود خود را به دادگاه معرفی کنید تا اطلاعات خود را به قاضی ارائه دهند. همچنین می‌توانید با تنظیم یک استشهادیه درباره آنچه که رخ داده ‌است، به ‌طور کامل بنویسید. در این حالت، افراد مطلع آن را امضا و تایید می‌کنند. در صورتی ‌که جرم افتراء در روزنامه یا جراید رخ داده باشد، اصل یا کپی آن می‌تواند به اثبات ادعای شما کمک کند. چنانچه جرم افترا علیه شما و در فضای مجازی محقق شده ‌است، می‌توانید پرینت یا کپی یا اصل فیلم مربوط به این‌ موضوع را به همراه لایحه افترا به دادگاه ببرید. قاضی بعد از بررسی این موارد، تصمیم مناسب را اخذ می‌کند.

ماده 697 قانون مجازات اسلامی

بر اساس این ماده در صورتی‌ که شخصی در یک سخنرانی یا در روزنامه‌ها و جراید یا ورقه‌های چاپی یا خطی جرمی را به دیگری نسبت دهد و این نوشته را منتشر کند، مرتکب جرم افترا شده ‌است. جرم افترا با نسبت دادن یک جرم به دیگری در حضور دیگران یا انتشار آن محقق می‌شود. این شخص مطابق قانون محاکمه خواهد شد.

ماده 699 قانون مجازات اسلامی

به‌ موجب این ماده اگر کسی با قصد و آگاهی برای متهم کردن دیگری، آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که موجب متهم شدن او می‌شود، در وسایل متعلق به دیگری یا جیب یا محل کار یا منزل او قرار دهد، مرتکب جرم افترا شده ‌است. این شخص مطابق قانون به مجازات حبس و شلاق محکوم می‌شود.

رأی وحدت رویه شماره 228 مورخ 1318/1/8

مطابق این رأی وحدت رویه، مبدأ مرور زمان جرم افترا از زمانی شروع می‌شود که مجرم به شاکی اتهامی وارد کرده ‌است. یعنی از تاریخ تبرئه او محسوب نمی‌شود. زیرا مبدأ مرور زمان یک جرم، تاریخ ارتکاب آن است.

برای شما توصیه داریم!

همانطور که می‌دانید احتراما به عنوان مرجع تخصصی تنظیم لایحه شناخته می‌شود. پیشنهاد ما برای شما، ثبت درخواست تنظیم لایحه یا درخواست مشاوره حقوقی تلفنی است. ما در اسرع وقت با شما تماس خواهیم داشت.