بررسی مصادیق امانی بودن چک و اشاره به مهمترین موارد استفاده از لایحه چک امانی
نمونه لایحه چک امانی یکی از لوایح مربوط به چک است که در زمان امانتی بودن چک، به دادگاه تقدیم می‌شود. چک امانی به چکی گفته می‌شود که اشخاص با هدف پس گرفتن آن یا برای استفاده در موضوع معینی، به طرف مقابل می‌سپارند. به شخصی که چک به امانت، نزد او سپرده شده باشد، امین گفته می‌شود. امین موظف است چک را به صاحب آن پس بدهد یا آن را در موضوع مورد توافق، استفاده کند. اگر امین از پس دادن چک خودداری و برای نقد کردن چک اقدام کند، صادر کننده چک می‌تواند علیه او در دادگاه حاضر شود. پس از آن، با تقدیم نمونه لایحه چک امانی و ارائه مدارک مناسب، رسیدگی به این موضوع را از دادگاه درخواست کند.
فرض کنید شما چکی را به شخص می‌دهید تا به او اطمینان دهید که تعهد خود را به درستی انجام خواهید داد. در این حالت، توافق شما بر پس دادن چک، بعد از انجام تعهد است. اگر امین پس از انجام موضوع تعهد، چک را پس ندهد یا آن را نقد کند یا به شخص دیگری انتقال دهد، موظف خواهد بود خساراتی که وارد شده است را جبران کند. در این شرایط، شما می‌توانید با مراجعه به دادگاه، علیه او نمونه لایحه دفاعیه چک امانی را تنظیم و تقدیم کنید. اگر قاضی صحت اظهارات شما را احراز کند، به نفع شما حکم می‌دهد. این لایحه از انواع لایحه چک و لایحه دفاعیه چک محسوب می‌شود.
مصادیق امانی بودن چک در لایحه چک امانی
افراد به جهت جلب اعتماد طرف مقابل یا برای مصرف چک در موضوع معین، آن را به امین می‌سپارند. اگر توافق بر پس دادن چک باشد، ولی امین چک را به صاحب آن پس ندهد، طرف مقابل می‌تواند علیه او نمونه لایحه چک امانی را به دادگاه تقدیم کند. همچنین اگر امین مکلف باشد که مبلغ چک را برای موضوع معینی استفاده کند ولی بر خلاف توافق عمل کرده باشد، مرتکب جرم شده است.
گاهی ممکن است موکل چکی را برای موضوع معینی به وکیل بسپارد و وکیل در چک امانی خیانت کند. در این صورت، موکل می‌تواند علیه او نمونه لایحه دفاعیه چک امانی را به دادگاه تقدیم کند. فرض کنید شخصی چکی را به نام وکیل صادر می‌کند تا برای او خانه‌ای را خریداری کند. اگر وکیل چک را برای خودش نقد کند، در این حالت، مرتکب جرم شده است. در واقع، در این شرایط موکل می‌تواند علیه او در دادگاه اقدام کند. برای این کار لازم است که نمونه لایحه چک امانی علیه وکیل تنظیم و تقدیم شود. دادگاه با بررسی شرایط و مدارک، در این مورد تصمیم‌گیری خواهد کرد.
در واقع هر نوع اقدامی مانند ارائه چک و صدور گواهی عدم پرداخت از بانک توسط امین، طرح دعوا در دادگاه یا تقاضای صدور اجراییه از اداره ثبت یا دادگاه، به منزله خیانت در چک امانی محسوب می‌شود. در این شرایط، صادر کننده چک می‌تواند با مراجعه به دادگاه، نمونه لایحه چک امانی را علیه امین تقدیم کند. اگر اقدامات وکیل در رابطه با چک امانی موجب ورود ضرر و خسارت به صادر کننده شود، این شخص می‌تواند ضرر و زیانی که به او وارد شده است را از دادگاه تقاضا کند. دادگاه با توجه به مبلغ چک، نرخ تورم و زیان‌هایی که وارد شده است، در این زمینه تصمیم‌گیری می‌کند.
در چه شرایطی لایحه چک امانی کاربرد دارد؟
چک سندی تجاری است که به موجب آن، صادر کننده به بانک دستور پرداخت مبلغ مندرج بر روی چک را می‌دهد. در سال‌های اخیر مشاهده می‌کنید که چک از کاربرد اصلی خود فاصله گرفته است. در مواقع زیادی، افراد چک را بابت تضمین یا امانت به دیگران می‌دهند. این موضوع سبب بروز مشکلاتی برای طرفین و به خصوص صاحب چک می‌شود زیرا نقد شدن یا برگشت زدن چک توسط امین، موجب ورود ضرر به صاحب چک خواهد شد.
کاربرد نمونه لایحه چک امانی در جایی است که امین بدون توجه به توافقات اولیه با صاحب چک، برای نقد کردن آن به بانک مراجعه و مبلغ چک را دریافت می‌کند. در صورتی که موجودی حساب صاحب چک، کافی نباشد، امین از بانک، صدور گواهی عدم پرداخت را تقاضا می‌کند. در این حالت، خیانت در چک امانی محقق شده است. صاحب حساب با اطلاع از این موضوع، علیه امین طرح دعوا خواهد کرد. سپس با تقدیم نمونه لایحه دفاعیه چک امانی و ارائه مدارک مناسب، از قاضی تقاضا می‌کند به این پرونده رسیدگی کند.
شخصی را در نظر بگیرید که مدیر یک مؤسسه خیریه است. او چکی را به یکی از کارمندان خود می‌دهد تا برای افراد کم بضاعت، مواد خوراکی و پوشاک تهیه کند. در صورتی که امین به قصد ضرر زدن به مؤسسه، مبلغ چک را برای خودش دریافت کند، خیانت در چک امانی واقع شده است. صاحب چک با مراجعه به دادگاه و ارائه نمونه لایحه دفاعیه چک امانی ، از قاضی درخواست می‌کند، با مرتکب مطابق قانون برخورد کند. در صورتی که وقوع جرم خیانت در چک امانی برای دادگاه احراز شود، قاضی مرتکب را به مجازات مقرر در قانون محکوم می‌کند.
سوء استفاده از امانت و مهمترین شرایط تنظیم لایحه برای آن
سوء استفاده از چک امانی موضوعی است که موجب از بین رفتن نظم و اعتماد بین مردم می‌شود. شخصی که چک را به دیگری می‌سپارد، انتظار دارد در صورت انجام تعهد یا موضوع مورد توافق، چک به او پس داده شود. اگر امین از پس دادن چک به صاحب آن خودداری کند، صاحب چک می‌تواند با مراجعه به دادگاه‌ها و تقدیم نمونه لایحه چک امانی این موضوع را پیگیری کند. در صورتی که محق بودن صاحب چک در دادگاه ثابت شود، قاضی به نفع او حکم می‌دهد.
شخصی را در نظر بگیرید که جهت انجام تعهد، برای جلب اعتماد طرف مقابل، چکی را به او می‌دهد. این چک به امین سپرده می‌شود تا در صورتی که متعهد به تعهد خود عمل نکند یا به درستی آن را انجام ندهد، امین مبلغ چک را دریافت کند. اگر متعهد، به کارهایی که به انجام دادن آن‌ها تعهد داده است، عمل نکند، در این حالت امین می‌تواند چک را به بانک ببرد و مبلغ آن را دریافت کند. در این شرایط، امین مرتکب جرم نشده زیرا توافق طرفین بر همین موضوع بوده است. در این حالت، اگر صاحب چک علیه او نمونه لایحه دفاعیه چک امانی را به دادگاه تقدیم کند، امین نیز می‌تواند با تقدیم نمونه لایحه چک امانی و ارائه مدارک مناسب، خلاف واقع بودن این موضوع را ثابت کند.
به این مثال توجه کنید:
فرض کنید شخصی متعهد می‌شود که در مدت ۶ ماه، یک مدرسه با ۶ کلاس را در روستایی بسازد. او به کارفرما تعهد می‌دهد که وظیفه خود را به درستی انجام دهد. همچنین چکی را به عنوان امانت به او می‌دهد تا در صورت انجام نشدن تعهد، کارفرما از محل دریافت مبلغ چک، خسارات ناشی از انجام نشدن تعهد را دریافت کند. اگر متعهد در زمان مقرر مدرسه را نسازد کارفرما با مراجعه به بانک، مبلغ چک را دریافت می‌کند. در صورتی که این مبلغ در حساب او موجود نباشد، بانک گواهی عدم پرداخت را صادر می‌کند. این شخص با مراجعه به دادگاه، علیه او نمونه لایحه چک امانی را تنظیم و تقدیم خواهد کرد. قاضی در صورت احراز این موضوع، رأی مناسب را صادر می‌کند.
ماده ۱۴ قانون صدور چک
با توجه به این ماده، صادرکننده چک یا ذی‌نفع یا قائم مقام قانونی آن‌ها می‌تواند به علت گم شدن یا سرقت یا مجعول بودن چک، با تصریح به اینکه چک از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم مانند آن در دست دارنده قرار دارد، دستور کتبی عدم پرداخت مبلغ چک را به بانک بدهد. بانک پس از احراز هویت او، از پرداخت مبلغ چک خودداری می‌کند. در صورتی که دارنده چک آن را به بانک ارائه دهد، بانک گواهی عدم پرداخت چک را به او خواهد داد. این شخص می‌تواند علیه دستور دهنده به عدم پرداخت، در دادگاه طرح دعوا کند. در صورتی که ثابت شود شخص دستور دهنده بر خلاف واقعیت، موجب عدم پرداخت شده است، علاوه بر مجازات مقرر، به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک نیز محکوم خواهد شد.
آشنایی با قوانین چک و امانت برای این لایحه!
اگر تاکید می‌شود که مسئولیت نوشتن و تنظیم لایحه را حتما به اشخاص متخصص بسپارید، به این دلیل است که آگاهی از قوانین و قواعد این حوزه، باعث می‌شود که بتوانید با زیرکی در خصوص مساله‌ای که در نظر دارید، طرح دعوی کنید و اسناد و مدارکی که در اختیار دارید را به صورت نظام‌مند و در یک لایحه ، به دادگاه ارائه دهید. برای مثال، برای نوشتن و تنظیم این لایحه، آگاهی از شرایط و مصادیق امانی بودن چک، آشنایی با قوانین و قواعد مربوط به صدور چک و همچنین آشنایی با قواعد و اصول نوشتن صحیح لایحه، ضروری و کاربردی است و در میزان اثربخشی لایحه‌ای که تنظیم شده است نیز، تاثیرگذار خواهد بود. در این راستا، تیم احتراما، روند دسترسی به این نوع خدمات را تسهیل کرده و امکان استفاده از خدمات تنظیم لایحه اختصاصی و همچنین مشاوره حقوقی تلفنی را مهیا کرده است.
ثبت نظر یا سوال