لایحه عدم تمکین و آگاهی از نکات مهم نحوه نوشتن لایحه عدم تمکین

لایحه عدم تمکین یکی از لوایح مهم و کاربردی در زمینه مسائل خانواده محسوب می‌شود. این لایحه یک نوع از لایحه تمکین است. امروزه، بخش عمده‌ای از اختلافات اشخاص، اختلافات خانوادگی و مسائل مربوط به حقوق خانواده است. زمانی که افراد به حقوق یکدیگر در خانواده احترام نگذارند؛ مسئولیت‌هایشان را به عهده نگیرند و با سازش و گفت و گو نتوانند به نتیجه دلخواه برسند؛ در این شرایط، می‌توانند جهت دستیابی به حقوق مشروع و قانونی خود از طریق قانون و مراجع قضایی اقدام کنند.

لایحه عدم تمکین یکی از لوایحی است که عموما توسط مرد تنظیم می‌شود. مرد این لایحه را به مرجع قضایی تقدیم می‌کند. مرد زمانی این لایحه را می‌نویسد که خانم در زندگی مشترک به همسرش بی‌توجهی کند و وظایف و مسئولیت‌هایش را انجام ندهد. به این لایحه، لایحه تمکین از طرف زوج نیز گفته می‌شود و نقطه مقابل لایحه دفاعیه تمکین زن است.

نمونه لایحه عدم تمکین چگونه لایحه‌ای است؟

خانم و آقا به محض ازدواج، حقوق و تکالیف متقابلی دارند. قوانین و مقررات کشور ما، حقوق خانم و آقا را محترم می‌داند و آن‌ها را موظف می‌کند که به حقوق متقابل یکدیگر احترام بگذارند. احترام به این حقوق با انجام تکالیف فردی خانم و آقا در زندگی مشترک ممکن می‌شود.

یکی از وظایف خانم، تمکین از مرد است. تمکین یعنی؛ خانم از دستور و فرمان شوهرش اطاعت کند؛ در منزل مشترک با آقا ساکن باشد؛ وظایف و مسئولیت‌هایش را به درستی انجام دهد؛ به نیاز‌های عاطفی و جنسی مرد و تامین آن توجه کند. اگر خانم بدون هیچ دلیل منطقی و قانونی، وظایفش را انجام ندهد و خانم و آقا با گفت و گو به نتیجه‌ای نرسند، مرد در این شرایط می‌تواند نمونه لایحه عدم تمکین بنویسد و آن را به مرجع قضایی تقدیم کند تا خانم به موجب این لایحه و دستور قاضی، اجبار شود که از شوهرش تمکین کند.

بنابراین، نمونه لایحه عدم تمکین ، متنی رسمی است که توسط مرد نوشته می‌شود. آقا این لایحه را به مرجع قضایی – عموما دادگاه خانواده- تقدیم می‌کند و به موجب آن از قاضی می‌خواهد که همسرش را موظف کند که در تمکین کامل از ایشان باشد. اگر مرد، دانش و اطلاعات لازم جهت نوشتن لایحه عدم تمکین را نداشته باشد یا به هر علت نتواند خودش این لایحه را تنظیم کند، در این حالت می‌تواند جهت نوشتن متن لایحه عدم تمکین و تقدیم آن به دادگاه، از وکیل دادگستری کمک بگیرد یا به ایشان وکالت دهد که خودش لایحه را بنویسد و به دادگاه تقدیم کند.

بررسی زمان تنظیم و تقدیم نمونه لایحه عدم تمکین

یکی از حقوق خانم در زندگی مشترک دریافت نفقه (مخارج زندگی) از شوهرش است اما مرد زمانی موظف است به خانم نفقه بدهد که خانم از شوهر خود تمکین کند و تکالیفش را انجام دهد. اگر خانم، بدون هیچ دلیل منطقی تمکین نکند، شایستگی و صلاحیت قانونی جهت دریافت نفقه را ندارد. بنابراین، اگر خانم بدون اجازه مرد، مدتی منزل را ترک کند؛ وظایفش را در زندگی مشترک انجام ندهد؛ نیاز‌های عاطفی و جنسی مرد را تامین نکند یا بدون دلیل، مایل نباشد که با مرد در یک منزل سکونت کند؛ نفقه به ایشان تعلق نمی‌گیرد. مرد در این زمان می‌تواند لایحه عدم تمکین بنویسد و از قاضی بخواهد که خانم را اجبار کند که وظایفش را انجام دهد و از شوهرش تمکین کند.

اما واقعیت این است که احترام، محبت و صمیمیت با دستور قاضی بوجود نمی‌‌‌آید. تا کنون، هیچ دادگاهی دستور نداده است که خانم را به زور به منزل شوهر بیاورند و ایشان را مانند یک زندانی مجبور کنند که در آنجا ساکن باشد. در بیشتر اوقات، هدف مرد از تنظیم این لایحه و تقدیم آن به دادگاه این است که به قاضی ثابت کند که خانم، تکالیفش را انجام نمی‌دهد و از شوهرش تمکین نمی‌کند تا از تکلیف پرداخت نفقه به خانم معاف شود.

به علاوه، اگر مرد بخواهد که مجدد ازدواج کند، با تقدیم این لایحه قصد دارد که با اثبات نا‌فرمانی خانم، از دادگاه اجازه بگیرد که دوباره با شخص دیگری ازدواج کند. گاهی نیز ممکن است که مرد مایل باشد که خانم را طلاق بدهد و هدف ایشان از تقدیم این لایحه به دادگاه، این باشد که با اثبات عدم تمکین خانم، در زمان طلاق از شرط پرداخت نصف اموال به همسرش معاف شود.

حق حبس مهریه و نمونه لایحه عدم تمکین

یکی از مسائلی که باید قبل از نوشتن لایحه عدم تمکین به آن توجه کنید، مساله حق حبس مهریه است. اگر مهریه خانم، حال و عند المطالبه باشد، ایشان حق دارد تا زمانی که این مهریه را دریافت نکرده است، از مرد تمکین نکند. شرط استفاده از این حق، این است که خانم حتی کوچک‌ترین مسئولیت و وظیفه‌ای که تمکین از مرد محسوب شود را به عهده نگیرد. بنابراین، اگر خانم یکی از وظایفش را هم انجام دهد، حق حبس ساقط و بی‌اعتبار می‌شود و بعد از آن، باید از شوهرش تمکین کند.

مثلا، اگر بعد از ازدواج هنوز زندگی مشترک شما با خانم آغاز نشده است و هیچ گونه رابطه زناشویی بین شما وجود ندارد، اما خانم به منزل شما بیاید و بعضی وظایف دیگر را انجام بدهد، حق حبس مهریه خانم از بین می‌رود و ایشان موظف است که از شما تمکین کند. البته حق خانم جهت مطالبه مهریه ثابت و باقی است و از بین نمی‌رود اما او دیگر اجازه ندارد که با استناد به حق حبس از مرد تمکین نکند.

بنابراین، اگر شما قصد دارید که لایحه عدم تمکین را تنظیم کنید، توجه به این مطلب و اطلاع از آن، قبل از نوشتن متن لایحه عدم تمکین لازم است.

بیان مسائل شکلی و نگارشی لازم

اگر می‌خواهید که این لایحه را تنظیم کنید، ابتدا باید درباره نحوه نوشتن لایحه عدم تمکین ، نکاتی را در نظر داشته باشید تا این لایحه را به شکلی بنویسید که استحکام، اعتبار و تاثیر گذار‌ی بیشتری داشته باشد. این مسائل را به ترتیب بررسی می‌کنیم:

1. لایحه را خوش خط و خوانا و با بیانی شیوا، واضح و رسا بنویسید.
2. در تنظیم لایحه تلاش کنید که تا حد ممکن لایحه شما کوتاه، مختصر و مفید باشد. بنابراین، اصل مطلب را بیان کنید و مطالب تکراری و نا‌مربوط به موضوع تمکین را در لایحه ننویسید.
3. باید از ابتدا تا انتهای این لایحه مفهوم واحد و منطقی وجود داشته باشد. در نتیجه، از ذکر مطالب پراکنده و بی‌ارتباط به موضوع خود‌داری کنید.
4. جهت نوشتن لایحه عدم تمکین ابتدا متن لایحه، سپس مستندات قانونی مرتبط با لایحه و مدارک و دلایل خود را ذکر کنید. در صورت وجود منابع فقهی، آیات قرآن یا روایات اسلامی در رابطه با این لایحه، می‌توانید به آن نیز اشاره کنید.
5. اگر شما وکیل مرد هستید و به وکالت از ایشان این لایحه را به دادگاه تقدیم می‌کنید؛ حتما تصویر وکالت نامه خود را نیز به لایحه پیوست کنید و مُهر خود را انتهای لایحه بزنید.
6. در بخش پایانی این لایحه، در نهایت ادب و احترام از قاضی بخواهید با مطالعه لایحه و توجه به مدارک شما، در رابطه با مساله تمکین، تصمیمی شایسته و عادلانه بگیرد و در آخر، زیر متن لایحه را با ذکر نام و نام خانوادگی خود امضاء کنید.

قانون مدنی و نمونه لایحه عدم تمکین

قانون مدنی در واقع قانون مادر در رابطه با تمام مسائل مربوط به حقوق خانواده مانند تمکین است. در ادامه مواد این قانون در رابطه با موضوع تمکین را بررسی می‌کنیم.

مواد 1102، 1103، 1104 و 1105 قانون مدنی

طبق این مواد قانونی، پس از ازدواج، حقوق و تکالیف متقابلی برای خانم و آقا به وجود می‌آید. مهمترین وظیفه خانم تمکین از مرد است. بر اساس این مقررات، ریاست زندگی مشترک با مرد خواهد بود و خانم موظف است از فرمان شوهر اطاعت کند و معاشرت، اخلاق و رفتار مناسبی با مرد داشته باشد و جهت دوام زندگی مشترک و حفظ بنیان خانواده تلاش کند.

مواد 1108، 1114 و 1117 قانون مدنی

طبق این مقررات، اگر خانم بدون هیچ دلیل عقلی و قانونی از مرد تمکین نکند، شایستگی دریافت نفقه را ندارد. باید خانم در منزل شوهر زندگی کند. بر اساس این مقررات، اختیار تعیین منزل نیز با مرد است، مگر اینکه مرد اختیار تعیین منزل را به خانم بدهد. به علاوه، اگر خانم شاغل باشد و مرد این شغل را از هر جهت به مصلحت خانم و خانواده نداند یا معتقد باشد که این شغل به آبرو و حیثیت خانم لطمه می‌زند در این حالت می‌تواند مانع فعالیت همسرش و انجام آن شغل شود.

پیشنهادی که ما در این مورد داریم!

پیشنهاد می‌کنیم حتما از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و خدمات تنظیم لایحه احتراما استفاده کنید. همانطور که می‌دانید احتراما مرجع تخصصی تنظیم لایحه است.