چه زمانی می‌توانیم ادعا کنیم که جرم خیانت در امانت وکیل محقق شده‌ است؟

در صورتی ‌که وکیل شما در نگهداری مال موضوع وکالت، مرتکب خیانت در امانت شود، شما می‌توانید به جرم خیانت در امانت وکیل علیه او در دادگاه شکایت کنید. جرم خیانت در امانت وکیل ، زمانی محقق می‌شود که وکیل در مورد مالی که به او سپرده شده است، خیانت کند و موجب ورود ضرر به مالک آن شود. وکالت عقدی است که به‌ موجب آن، موکل برای انجام کار مورد نظر خود، به وکیل اجازه (در اصطلاح وکالت) می‌دهد. گاهی برای موضوع وکالت نیاز است که مال یا اوراق بانکی تعهدآوری به وکیل سپرده شود.

در صورتی ‌که وکیل در نگهداری مال منقول یا غیرمنقول، تعدی یا تفریط کند یا به ضرر موکل خود از آن بهره ببرد یا آن را تلف یا مفقود یا تصاحب کند، جرم خیانت در امانت وکیل محقق می‌شود. برای حضور در دادگاه به منظور رسیدگی به این جرم ، می‌توانید از لایحه خیانت در امانت یا لایحه دفاعیه خیانت در امانت‌ استفاده کنید و این لوایح را به دادگاه ارائه دهید.

ماهیت وکالت در جرم خیانت در امانت وکیل

وکالت عقدی است که با فوت وکیل یا جنون هر ۲ طرف از بین می‌رود. تعداد زیادی از افراد به دلیل تسهیل روند امور، خواسته خود را به وکیل اعلام می‌کنند تا او اقدام مورد نظر را برای مال منقول یا غیرمنقول آن‌ها انجام دهد. به ‌عنوان مثال، ممکن است شخصی به دیگری وکالت دهد تا خانه او را بفروشد. اگر وکیل در مورد این خانه رفتاری انجام دهد که موجب از بین رفتن یا تخریب خانه شود، موکل می‌تواند علیه او به جرم خیانت در امانت وکیل شکایت کند زیرا وکیل در نگهداری مال مورد امانت، به ‌درستی رفتار نکرده ‌است.

گاهی ممکن است شخصی وجه نقدی را به وکیل بدهد تا به وکالت از او این وجه را برای امور خیریه اختصاص دهد. وکیل بدون توجه به خواسته موکل خود، این وجه نقد را برای خود تصاحب می‌کند. سپس یک گزارش ساختگی در مورد مخارج به موکل ارائه می‌دهد. موکل بعد از مدتی متوجه می‌شود که وکیل با سوءنیت و قصد ضرر زدن به او، برخلاف موضوع وکالت عمل کرده ‌است. در این حالت جرم خیانت در امانت محقق می‌شود.

توجه داشته باشید زمانی‌ که در مورد وکیل صحبت می‌کنیم، مقصود ما فقط وکیل دادگستری نیست. یعنی موکل می‌تواند به هر شخصی برای انجام کار مورد نظر خود وکالت دهد. اگر موکل به شخصی که در امور املاک متخصص است، برای خرید و فروش یک ملک وکالت دهد، این عقد صحیح خواهد بود زیرا منظور قانون‌گذار از وکیل، هر شخصی است که از طرف موکل برای انجام کاری، وکالت دارد.

مصادیق خیانت در امانت وکیل

لازم است که وکیل یکی از رفتارهای تصاحب، تلف، تصرف، مفقود کردن یا استفاده از مال مورد امانی را انجام دهد تا خیانت در امانت واقع شود. در ادامه درباره آن‌ها توضیح خواهیم داد:

تصاحب در جرم خیانت در امانت وکیل

تصاحب، به این معنی است که شخصی با مال متعلق به دیگری به گونه‌ای برخورد کند که تصور ‌شود این مال به خود او تعلق دارد. اگر یک باغ را به وکیل سپرده باشند تا آن را بفروشد یا اجاره دهد، ولی خود او آن باغ را تصرف کند و طوری رفتار کند که همه او را صاحب باغ بدانند، این رفتار تصاحب محسوب می‌شود. چنانچه وکیل از این رفتار مالکانه، قصد ورود ضرر به مالک را داشته باشد و این اقدام را به همراه سوءنیت انجام دهد، جرم خیانت در امانت وکیل تشکیل شده ‌است.

استعمال در جرم خیانت در امانت وکیل

مالی به وکیل سپرده می‌شود تا او هدف مورد نظر موکل را برای آن مال انجام دهد. در صورتی ‌که وکیل با هدف زیان رساندن به موکل و با سوءنیت از مال موضوع وکالت استفاده کند و موجب کم‌ارزش شدن آن مال شود، جرم خیانت در امانت وکیل واقع شده‌ است. به‌ عنوان مثال، شخصی اتومبیل خود را به وکیل می‌سپارد تا آن را بفروشد. وکیل در مدتی که اتومبیل به او سپرده شده، از آن استفاده می‌کند و موجب کاهش قیمت این اتومبیل می‌شود. در این شرایط موکل می‌تواند با مراجعه به دادگاه، علیه وکیل شکایت کند. در صورتی ‌که این ‌موضوع برای دادگاه احراز شود، وکیل به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

نقش تلف مال در تحقق این جرم

در صورتی ‌که موکل با سوءنیت موجب از بین رفتن مال موضوع امانت شود، جرم خیانت در امانت وکیل محقق می‌شود. فرض کنید شما یک کتاب بسیار ارزشمند و قدیمی را به وکیل خود سپرده‌اید، تا اقدامات لازم برای واگذاری این کتاب به موزه را انجام دهد. در صورتی‌ که وکیل از این کتاب به ‌درستی نگهداری نکند و با تعدی و تفریط، موجب از بین رفتن یا خراب شدن آن شود، می‌توانید علیه او در دادگاه شکایت کنید.

مفقود شدن مال امانی، یکی دیگر از جلوه‌های تحقق جرم خیانت در امانت محسوب می‌شود. زمانی ‌که وکیل شما مالی را که به او سپرده‌اید، با هدف ورود ضرر به شما مفقود کند، می‌توانید علیه او در دادگاه اقدام کنید.

مجازات جرم خیانت در امانت وکیل

در گذشته جرم خیانت در امانت، یکی از جرائم غیر قابل گذشت بود. یعنی حتی با گذشت شاکی پیگیری و مجازات مرتکب متوقف نمی‌شد. با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، این جرم به ‌عنوان یکی از جرائم قابل گذشت محسوب می‌شود. یعنی برای پیگیری آن نیاز به شکایت شاکی وجود دارد و بدون شکایت شاکی به این جرم رسیدگی نخواهد شد. هم‌چنین هر زمانی ‌که شاکی از شکایت خود منصرف شود یا از متهم گذشت کند، دادرسی و مجازات متوقف خواهد شد. به ‌این‌ترتیب اگر وکیل شما مرتکب جرم خیانت در امانت شود، تا زمانی‌ که شما از او شکایت نکنید، به این جرم رسیدگی نمی‌شود زیرا خیانت در امانت، جرم قابل گذشت است.

مجازات جرم خیانت در امانت در قانون مجازات اسلامی حداکثر ۳ سال بود. با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، به دلیل قابل گذشت بودن جرم خیانت در امانت، حداقل مجازات این جرم ۳ ماه و حداکثر مجازات آن ۱۸ ماه تعیین شده‌ است. به ‌موجب ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، اگر مال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی تعهدآور که به ‌عنوان وکالت نزد وکیل سپرده شده‌ و بنای هر دو طرف بر پس دادن یا مصرف معین آن بوده است، توسط وکیل و به ضرر مالک تصرف، استفاده، تصاحب، تلف یا مفقود شوند، وکیل به مجازات حبس از ۳ ماه تا ۱۸ ماه محکوم خواهد شد.

در مورد این جرم، به‌ موجب قانون جدید، مجازات تبعی و مجازات شروع به جرم از بین رفته ‌است. یعنی اگر وکیل اقدام به تصرف مال امانی به نفع خود کند، ولی هنوز در مرحله شروع به جرم باشد و توسط نیروی خارج از اراده او این اقدام متوقف شود، وکیل مجازات نخواهد شد.

جرم خیانت در امانت وکیل حقوقی یا کیفری است؟

خیانت در امانت وکیل دادگستری در گروه جرایم کیفری است. به همین دلیل مجازات سنگینی برای شخص مجرم در نظر گرفته می‌شود. بنابراین اگر انجام خیانت در امانت توسط وکیل اثبات شده باشد، نمی‌شود آن را تبرئه کرد و وکیل باید حتما مجازات شود. پیگیری این پرونده را دادگاه کیفری انجام می‌دهد و موکل می‌تواند از این طریق دادخواست رسیدگی به شکایت خود را تنظیم کند.

برای اطمینان از تحقق این جرم از وکیل یا مشاور حقوقی بپرسید!

پیش از طرح دعوا نسبت به جرمی که در نظر دارید محقق شده، لازم است که تا حدودی درباره آن اطلاعات داشته باشید و بتوانید دلایل و مدارک محکمه پسندی را فراهم کنید تا در قالب یک لایحه به دادگاه ارائه شود. با رعایت این نکته شانس بیشتری دارید که در نهایت نظر قاضی با شما همسو باشد و در دادگاهی که برگزار می‌شود، به نفع شما رای دهند. از طرف دیگر، اگر شخصی هستید که نسبت به شما چنین شکایتی مطرح شده است، بدون شک نیاز دارید که از بهترین شیوه دفاع از خود آگاه شوید و بدانید که در زمان حضور در دادگاه، چه برخوردی داشته باشید. بنابراین، در دو حالت، مناسب‌ترین اقدامی که می‌توانید انجام دهید این است که از خدمات مشاوره حقوقی به صورت تلفنی بهره ببرید.

در ادامه، این امکان را نیز خواهید داشت که تنظیم لایحه مورد نظر خود را به تیم حقوقی احتراما بسپارید.