چه زمانی می‌توانیم بگوییم که جرم خیانت در امانت پول محقق شده است؟

جرم خیانت در امانت پول یکی از قدیمی‌ترین جرائم در بین مردم محسوب می‌شود. مردم به دلیل اعتمادی که به شخص امین دارند، پول یا اموال خود را به او می‌سپارند. اگر شخصی که پول به او سپرده شده، بر خلاف قانون و اخلاق عمل کند و پول را به صاحب آن پس ندهد، خیانت در امانت پول محقق می‌شود. این جرم یکی از جرائم علیه اموال محسوب می‌شود. پس ندادن و از بین بردن پول متعلق به دیگری، موجب ورود ضرر به صاحب آن می‌شود. علاوه بر این، این جرم، سبب از بین رفتن اعتماد و نظم عمومی نیز خواهد شد. بسیاری از مردم برای پیشگیری از این مشکلات، هنگام سپردن پول خود، رسیدی را از شخص امین دریافت می‌کنند.

مثالی کاربردی برای تعریف این جرم

سپردن پول به دیگران، به دلایل مختلفی انجام می‌شود. مانند اینکه اهالی یک روستا پول‌های خود را به شخصی که مورد اعتماد آن‌ها است می‌دهند تا برای خانواده‌های نیازمند روستا وسایل گرمایشی تهیه کند. اگر این شخص بر خلاف موضوع تعهد، پول مردم را برای خودش تصاحب کند یا از آن استفاده شخصی کند؛ جرم خیانت در امانت پول محقق می‌شود. با شکایت این افراد از امین و اثبات این جرم در دادگاه ، او به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

علاوه بر این موضوع، ممکن است اشخاص به دلایل مختلف، پول خود را به دیگری بسپارند. مانند اینکه شخصی به دوست خود پولی بدهد تا خانه‌ای را برای او خریداری کند. اگر امین خانه‌ای را برای صاحب پول بخرد ولی قیمت خانه را بیشتر از مبلغ معامله اعلام و بقیه پول او را برای خودش تصاحب کند، این موضوع موجب تحقق جرم خیانت در امانت پول خواهد شد. خیانت در امانت پول، مصادیق دیگری هم دارد که در این مطلب، آن‌ها را بیان خواهیم کرد. برای پیگیری این جرم، می‌توانید با توجه به موضوع پرونده از لایحه خیانت در امانت یا لایحه دفاعیه خیانت در امانت‌ بهره ببرید.

پیشگیری از جرم خیانت در امانت پول

بهترین اقدام برای سپردن پول به شخص دیگر، این است که اشخاص، پول نقد خود را به بانک های معتبر بسپارند زیرا بانک با ارائه کارت یا دفترچه به‌ طرف مقابل، این حق را به او می‌دهند که هر زمان که بخواهد، پول خود را از حسابش برداشت کند.

در مواقعی اشخاص پولی را به شخص دیگری می‌دهند تا برای آن‌ها کاری انجام دهد. مانند اینکه شخصی به شخص دیگری پولی می‌دهد تا برای او ۱۰۰ کیلو برنج خریداری کند یا پولی را بابت خرید هر نوع مال منقول یا غیرمنقول دیگری به طرف مقابل می‌دهد. اگر این شخص بر خلاف موضوع مورد توافق، پول را پس ندهد یا آن را برای خود استفاده کند یا منکر دریافت پول شود، جرم خیانت در امانت پول محقق شده ‌است. در این شرایط صاحب پول می‌تواند با مراجعه به دادگاه علیه او شکایت کند.

در صورتی ‌که رسید دریافت یا شاهد، وجود نداشته باشند، اثبات سپردن و اعطای پول نقد موضوع دشواری خواهد بود. مگر اینکه قاضی از راه‌های دیگری صحت این‌ موضوع را احراز کند. در این پرونده، اثبات وقوع جرم خیانت در امانت بر عهده‌ شخص مدعی است زیرا باید ثابت کند که طرف مقابل پول نقد او را گرفته و پس نداده ‌است.

مصادیق جرم خیانت در امانت

ممکن است اشخاص پولی را نزد دیگری به‌ عنوان رهن، اجاره، امانت یا برای وکالت یا هر کار دیگری قرار دهند. صاحب پول با طرف مقابل توافق می‌کند که این پول را به مصرف معینی برساند یا در زمان مقرر به او پس بدهد. به ‌عنوان مثال، شخصی پولی را برای ساخت یک کارگاه به‌ طرف مقابل می‌دهد. توافق هر دو طرف بر این است که این پول برای ساخت و تجهیز کارگاه استفاده شود.

اگر شخصی که پول به او سپرده شده است، آن مبلغ را برای خودش استفاده کند یا به دروغ اعلام کند که این پول مفقود شده است، جرم خیانت در امانت پول محقق می‌شود زیرا او با سوءنیت و به قصد ورود ضرر به صاحب پول، از پس دادن پول او خودداری می‌کند و در مورد پول او مرتکب جرم خیانت در امانت شده ‌است. در این حالت صاحب پول با مراجعه به دادگاه علیه طرف مقابل به جرم خیانت در امانت پول شکایت می‌کند.

مثالی دیگر از مصادیق این جرم

در مواقعی هم اشخاص، پولی را نزد دوست آشنایی می‌سپارند تا این پول را برای آن‌ها نگهداری کند. بعد از مدتی صاحب پول که برای پس گرفتن آن به امین مراجعه می‌کند، این شخص دریافت هر پولی را از صاحب آن انکار می‌کند. در این حالت صاحب پول برای اثبات این موضوع و شکایت علیه امین به دادگاه مراجعه می‌کند. اگر او بتواند با دلایلی مانند معرفی شاهد یا ارائه رسید، این ‌موضوع را ثابت کند، دادگاه امین را به تحمل مجازات حبس محکوم خواهد کرد.

در مورد خیانت در امانت پول، حالت دیگری هم امکان‌پذیر است. اگر فردی از طرف صاحب پول، برای خرید یا مصرف آن مامور شده باشد و قسمتی از پول را برای هدف صاحب آن مصرف کند یا کالای موردنظر را بخرد و بقیه را برای خودش بردارد؛ در این حالت، جرم خیانت در امانت پول محقق شده ‌است. صاحب پول می‌تواند با شکایت علیه امین این موضوع را در دادگاه مطرح کند. در صورتی‌ که خیانت در امانت امین برای دادگاه محرز شود، این شخص به مجازات حبس محکوم خواهد شد.

تلف کردن یا مفقود کردن عمدی پول

تلف کردن و گم کردن عمدی با هدف ضرر رساندن به صاحب پول، مصداق دیگری از حالت‌های تحقق جرم خیانت در امانت پول است.

فرض کنید شخصی مقدار زیادی پول نقد را به دوست خود می‌دهد تا برای او نگهداری کند. بعد از مدتی رابطه دوستی آن‌ها به دلیل اختلاف به پایان می‌رسد. به‌ همین دلیل امین با هدف ضرر رساندن به صاحب پول و با سوءنیت، پول‌های او را آتش می‌زند و از بین می‌برد. در این حالت نیز جرم خیانت در امانت پول محقق شده ‌است زیرا تلف کردن عمدی به همراه سوءنیت، موجب تحقق این جرم می‌شود. همچنین اگر او به ‌صورت عمدی موجب مفقود شدن پول‌های امانتی شود، این جرم واقع می‌شود. یعنی امین پول‌ها را در موقعیتی قرار دهد که گم شوند یا خودش آن‌ها را گم‌ کند تا به صاحب پول ضرر برسد. در این حالت نیز این جرم تشکیل شده ‌است.

ارکان جرم خیانت در امانت

زمانی یک اقدام به ‌عنوان جرم شناخته می‌شود که سه عنصر روانی، قانونی و مادی را داشته باشد. یعنی اگر شخصی اقدامی را انجام دهد که یکی از این سه عنصر را نداشته باشد، این اقدام جرم محسوب نمی‌شود. این سه عنصر را در ادامه بررسی می‌کنیم.

عنصر قانونی خیانت در امانت پول

عنصر قانونی، هر عملی که در قانون برای آن مجازات تعیین شود، عمل مجرمانه محسوب می‌شود. به‌ این‌ ترتیب ماده‌ای که به تعریف آن جرم می‌پردازد و مجازات آن را بیان می‌کند، به ‌عنوان عنصر قانونی جرم شناخته می‌شود. در مورد جرم خیانت در امانت پول، در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی را می‌توانیم ملاک قرار دهیم زیرا در این ماده، درباره این جرم و مجازات آن توضیح داده شده‌ است. پس خیانت در امانت مطابق این ماده جرم است.

عنصر مادی خیانت در امانت پول

عنصر مادی، برای اینکه جرم محقق شود، لازم است که شخصی رفتار یا فعل یا ترک فعلی را مرتکب شود. در مورد جرم خیانت در امانت پول، استفاده، تلف کردن، مفقود کردن و تصاحب مواردی هستند که به ‌عنوان عنصر مادی محسوب می‌شوند. در صورتی ‌که شخصی هرکدام از این اقدامات را به ضرر مالک انجام دهد، جرم خیانت در امانت پول واقع می‌شود.

عنصر روانی خیانت در امانت پول

عنصر روانی، لازمه تحقق خیانت در امانت پول است زیرا هر کدام از اقداماتی که انجام می‌شود، نیازمند قصد مجرمانه یا سوءنیت و قصد ضرر رساندن به صاحب پول است. یعنی اگر شخصی بدون قصد ضرر زدن به صاحب پول، موجب از بین رفتن و تلف شدن پول‌های متعلق به او شود، این جرم محقق نشده‌ است. در واقع بدون سوءنیت یا قصد مجرمانه نسبت به‌ طرف مقابل، این جرم واقع نخواهد شد.

بنابراین سه عنصری که برای تحقق هر جرم مطرح می‌شوند، باید با هم وجود داشته باشند. بدون وجود هر کدام از این عناصر جرم محقق نمی‌شود. یعنی اگر شخصی با خودش در مورد خیانت در امانت پول فکر کند ولی این قصد را عملی نکند، جرم خیانت در امانت تشکیل نمی‌شود.

مجازات جرم خیانت در امانت

در ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات شخصی که مرتکب جرم خیانت در امانت شود، بیان ‌شده است. البته با تصویب قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، مجازات جرم خیانت در امانت نیز کاهش پیدا کرد.

با توجه به قانون، اگر کسی پول متعلق به شما را پس ندهد یا موجب تلف یا مفقود شدن آن شود، به مجازات حبس از حداقل ۳ ماه تا حداکثر ۱۸ ماه محکوم خواهد شد.

برای پیگیری پرونده این جرم چه اقداماتی لازم است؟

از مهمترین سوالاتی که در خصوص رسیدگی به پرونده یک جرم پرسیده می‌شوند، سوالاتی هستند که فرآیند حضور در مراجع قضایی و پیگیری دعوای مطرح شده را مدنظر قرار می‌دهند. ممکن است که شما نیز به نوعی با چنین پرونده‌ای در ارتباط باشید و بخواهید که از شرایط و تشریفات حضور در دادگاه آن مطلع شوید یا اینکه ممکن است نسبت به شما چنین دعوایی مطرح شده باشد و بخواهید با بیان اسناد و مدارکی که در اختیار دارید، از خود دفاع کنید. برای انجام این امور، نیاز خواهید داشت که از خدمات حقوقی مرتبط با آن بهره ببرید.

تیم حقوقی احتراما در راستای نیازهای مخاطبان خود، شرایطی را مهیا کرده است که عموم مردم بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن با متخصصان حقوقی ارتباط بگیرند. این خدمات در قالب خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین خدمات تنظیم لایحه ارائه می‌شوند. با ثبت درخواست، در اسرع وقت با شما ارتباط می‌گیریم.