لایحه کلاهبرداری رایانه ای؛ یکی از انواع رو به رشد شکایات

با توجه به گسترش روزافزون و جهانی شدن استفاده مردم از اینترنت، جرایم بسیار زیادی در فضای مجازی محقق می‌شود. کلاهبرداری رایانه‌ای که اساس آن استفاده از رایانه و فضای مجازی است نیز، با استفاده از شیوه‌های جدید انجام می‌‎گیرد. بزه کلاهبرداری رایانه‌ای موجب ورود ضرر به اموال یا منافع مردم و از بین رفتن اعتماد آن‌ها نسبت‌ به یکدیگر خواهد شد. در این بزه، مرتکب با شیوه استفاده غیر مجاز، داده‌های متعلق به دیگری را به نفع خود پاک می‌کند یا در آن داده‌ها تغییراتی ایجاد می‌کند. شخصی که از این‌ موضوع متحمل ضرر و زیان می‌شود، می‌تواند با مراجعه به دادگاه و تقدیم نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای مجازات متهم را تقاضا کند. این لایحه مانند لایحه کلاهبرداری اینترنتی یکی از انواع لایحه کلاهبرداری است.

در سال‌های اخیر به این دلیل که کلاهبرداری رایانه‌ای نسبت به کلاهبرداری سنتی با شیوه‌های آسان‌تری محقق می‌شود، سودجویان بیشتر از قبل، مرتکب این نوع بزه می‌شوند زیرا انجام این بزه بسیار راحت‌تر از روش سنتی آن است. بزه کلاهبرداری رایانه‌ای به ‌عنوان یک موضوع نوظهور نسبت به سایر جرائم است و ویژگی‌های خاص خودش را دارد. این نوع کلاهبرداری از طریق تقلب و وارد کردن داده‌ها و اختلال در سامانه رایانه‌ای انجام می‌شود. در بحث کلاهبرداری رایانه‌ای، شخص ممکن است اطلاعات واقعی و حتی غیر واقعی را در سیستم وارد کند.

در این ‌صورت این شخص بزهکار، مستحق مجازات است و با او مطابق قانون برخورد می‌شود. شخصی که از کلاهبرداری رایانه‌ای لطمه دیده‌ است با مراجعه به دادگاه و تقدیم لایحه دفاعیه کلاهبرداری رایانه ای از قاضی درخواست می‌کند که به این‌ موضوع رسیدگی کند. قاضی بعد از بررسی این موضوع تصمیم مناسب را اعلام خواهد کرد.

این اقدام غیرقانونی به چه معناست؟

کلاهبرداری رایانه‌ای پدیده جدیدی است که با استفاده از فناوری‌های رایانه‌ای و مخابراتی محقق می‌شود. فضای سایبری و رشد چشمگیر استفاده از آن، زمینه‌هایی را ایجاد کرده ‌است که بزهکاران با شیوه‌های راحت‌تری مرتکب کلاهبرداری شوند. البته این بزه فقط توسط افرادی صورت می‌گیرد که دارای مهارت استفاده از این سامانه‌ها هستند. یعنی افرادی که در حوزه رایانه تحصیل‌ کرده‌اند و متخصص فضای سایبری هستند، بیشترین مرتکبان این بزه محسوب می‌شوند.

وسیله کلاهبرداری رایانه‌ای فقط رایانه و سامانه‌های مخابراتی است. یعنی بدون این وسایل این بزه واقع نمی‌شود. به‌ عنوان مثال، اگر شخصی با وعده دروغ برای شراکت در یک شرکت، دیگران را فریب دهد و اموال آن‌ها را از طریق رایانه به دست آورد، این بزه کلاهبرداری رایانه‌ای محسوب نمی‌شود. زیرا وسیله اصلی این بزه رایانه نیست و از شیوه‌های دیگری، افراد فریب ‌خورده مال خود را در اختیار این شخص قرار می‌دهند. یعنی پایه و اساس این بزه، فریب اشخاص برای شراکت در شرکت بوده ‌است. به ‌این ‌ترتیب این اقدام همان کلاهبرداری سنتی است. بنابراین، لایحه کلاهبرداری رایانه ای در اینجا کاربرد ندارد.

در صورتی ‌که شخصی از طریق فضای مجازی و با استفاده از رایانه و فضای سایبری اموال دیگران را به دست آورد، در این حالت بزه کلاهبرداری رایانه‌ای محقق شده‌ است. به‌ عنوان مثال، تصور کنید که شخصی از طریق اینترنت خودش را مدیر یک سایت معتبر معرفی می‌کند. او از افراد برای عضویت در این سایت مبالغی را دریافت می‌کند. بعد از اینکه وجوه به حساب او واریز شد، دیگر در این سایت فعالیت نمی‌کند. در این شرایط بزه کلاهبرداری رایانه‌ای واقع شده‌ است. زیرا تنها وسیله‌ ارتکاب این بزه، رایانه بوده‌ است. بنابراین اشخاص زیان‌دیده می‌توانند با مراجعه به دادگاه و تقدیم لایحه دفاعیه کلاهبرداری یا نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای این ‌موضوع را پیگیری کنند.

مصادیق بزه کلاهبرداری رایانه‌ای

کلاهبرداری رایانه‌ای به شیوه‌های گوناگونی محقق می‌شود. شخصی که با ورود اطلاعات به سیستم شخص دیگر، منافع مالی او را برای خودش یا دیگری به دست آورد، مرتکب این بزه شده ‌است. یعنی شخصی که با وارد کردن اطلاعاتی به سیستم، امتیاز یک مال یا منافع را به منافع متعلق به شخص دیگری یا برای خودش بردارد، مرتکب بزه کلاهبرداری رایانه‌ای شده ‌است. در این شرایط زیان‌دیده می‌تواند با تقدیم نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای و ارائه مدارک لازم به دادگاه ، رسیدگی به این‌ موضوع را تقاضا کند.

کلاهبرداری رایانه‌ای ممکن است با حذف و تغییرات داده‌ها انجام شود. به این ‌صورت که شخصی داده‌های یک سیستم را پاک کند. برای مثال بعد از اینکه وجوه متعلق به دیگری را به حساب خود وارد کرد، داده‌های سیستم را پاک می‌کند. در این شرایط صاحب حساب می‌تواند علیه او در دادگاه اقدام کند. این شخص با تقدیم نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای و ارائه مدارک لازم، از دادگاه مجازات مرتکب و رد مال را تقاضا خواهد کرد.

بزه کلاهبرداری رایانه‌ای با اعمال فریبکارانه و توسل به تقلب هم انجام می‌شود. شخصی که با ایجاد یک سایت فروشگاهی یا مانند آن، اموال مردم را تصاحب کند ولی خدمات یا کالایی را به آن‌ها ندهد، مرتکب بزه کلاهبرداری شده ‌است. در واقع این بزه در مواقعی صورت می‌گیرد که شخصی به‌ صورت غیرمجاز، مال یا امتیاز یا منافع متعلق به شخص دیگری را تصاحب کند. این بردن فقط به وسیله رایانه و سامانه‌های مخابراتی ممکن است. یعنی وسیله ارتکاب این بزه رایانه است.

تعدادی نکته مهم در رابطه با نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای

1. بزه کلاهبرداری رایانه‌ای، از جرائم قابل گذشت است. یعنی اگر شاکی از مرتکب گذشت کند و از پیگیری این موضوع انصراف دهد، دادرسی یا مجازات متوقف می‌شود.
2. برای تحقق بزه کلاهبرداری رایانه‌ای، فریب خوردن بزه دیده ضرورت ندارد. زیرا این بزه ممکن است، بدون اطلاع بزه دیده هم واقع شود. یعنی مرتکب بدون اطلاع او داده‌های سیستم را به نفع خود یا دیگری تغییر دهد.
3. در بزه کلاهبرداری رایانه‌ای لزوماً مالی برده نمی‌شود. یعنی ممکن است شخصی امتیاز یک مال یا خدمات یا منافع را برای خود یا دیگری تصاحب کند و مال همچنان در اختیار صاحب آن باشد.
4. کلاهبرداری رایانه ای از جرائم مطلق است. یعنی برای تحقق آن نیاز به نتیجه نیست.

نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای چگونه نوشته می‌شود؟

لازم است که در نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای خود و طرف مقابل را معرفی کنید. سپس با توضیحات خود، قاضی را قانع کنید تا به نفع شما حکم دهد. توضیحات خود را به ‌صورت مرتب، دقیق، ساده و خلاصه بیان کنید. به دلیل اینکه قاضی مخاطب نمونه لایحه دفاعیه کلاهبرداری رایانه ای است، توصیه می‌کنیم که توضیحات خود را با زبان قانون بنویسید. شما می‌توانید در متن لایحه دفاعیه کلاهبرداری رایانه ای از مواد قانونی مناسب، آیات، روایات، قواعد فقهی، نظریه‌های مشورتی و آراء وحدت رویه استفاده کنید. در این ‌صورت اعتبار نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای شما افزایش پیدا می‌کند و کاربرد بیشتری دارد. در پایان شما می‌توانید خواسته خود را مبنی ‌بر رد مال و مجازات متهم در لایحه جرم کلاهبرداری بنویسید. قاضی بعد از بررسی دلایل و مدارک ارائه ‌شده، حکم خود را صادر می‌کند.

اسناد و مدارک مرتبط با نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای

برای ‌اینکه بتوانید ادعای خود را مبنی ‌بر کلاهبرداری رایانه‌ای ثابت کنید، لازم است که ضمن تقدیم نمونه لایحه کلاهبرداری رایانه ای مدارک خود را به دادگاه تحویل دهید.

شما می‌توانید با ارائه پرینت صورت ‌حساب خود و اطلاعاتی که از شما پاک شده است یا تغییر کرده‌اند، این ‌موضوع را در دادگاه ثابت کنید. همچنین می‌توانید با ارائه نظریه کارشناسی، ادعای خود را در مورد کلاهبرداری رایانه‌ای در دادگاه ثابت کنید. قاضی بعد از بررسی دلایل و مدارکی که ارائه‌ شده است، حکم مناسب را صادر می‌کند.

توصیه قابل ارائه به شما

تنظیم هر لایحه به تخصص نیاز دارد. احتراما مرجع تخصصی تنظیم لایحه است. به شما توصیه می‌کنیم حتما از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و تنظیم لایحه احتراما استفاده کنید.